IMGr88

mrii Kształtuje on bowiem bicmc postawy; doskoralenjj^

niż wykorzystywanie gier komputerowych¹ ^.

W przypadku małych dzieci komputer tworzy zależność od maszyny osłabiającą poczucie własnej woli, a także zaufanie do własnych możliwości. Dopiero kiedy dziecko rozwinie zdolności myślenia analitycznego w dostatecznym stopniu, rozsądnie użyty komputer może wzmocnić w nim poczucie własnej wartości. Ze stosowaniem audiowizualnych środków elektronicznego przekazu wiąże się w sposób jednoznaczny takie zaburzenia rozwoju u dzieci, jak: skrócony czas skupienia uwagi, pogorszenie werbalizacji, trudności z nauką pisania, nieumiejętność słuchania, zakłócenie relacji społecznych¹⁶.

Ponadto zwraca się uwagę na rolę, jaką w rozwoju umysłowym i fizycznym pełnią działania i samodzielna refleksja, pozwalające dziecku na dobre przyswojenie sobie tego, czym się zajmuje. Z tego zaś płynie konieczność uszanowania naturalnego tempa rozwoju. Próby przyspieszania tego procesu za pomocą elektronicznych urządzeń takich jak komputery, gry wideo i programy telewizyjne, w ostatecznym rezultacie opóźniają i zakłócają naturalny rozwój dziecka. Bowiem w rozwoju zarówno fizycznym, jak i umysłowym nie da się ominąć pewnych koniecznych faz¹¹.

Przewaga komputera nad telewizją wynika z jego interaktywności. Praca z komputerem wymaga bowiem czynnego uczestnictwa i nigdy nie polega na jednokierunkowym przepływie informacji. Jednakże

» M. Winią, The Plug-ln Drag, Viking, New York 1997.

'* Anderson, FU Wiłkins, Żegnaj ...op. cit.

¹⁷ Ttmk.

l^puter nie może, a w każdym razie nie powinien, zastąpić rzeczywistych kontaktów z ludźmi, ideami i przedmiotami. Samotna zabawa 2 maszyną, nieważne jak inteligentną i wyrafinowanie reagującą, jedynie pogłębia poczucie osamotnienia. Nieważne jak twórczy jest program komputerowy, dziecko naciska tylko klawisze, przywołując na ekran _S2tuczne obrazy. Nie jest to prawdziwe życie i nie ma w nim zbyt wiele miejsca na badanie możliwości, z którymi nie wiążą się widoczne natychmiast rezultaty. Jest to istotnie atrakcyjny skrót do Wielu pożądanych efektów. Nie wolno jednak zapominać, iż proces uczenia jest tak samo ważny jak produkt końcowy.

Istotne są też społeczne problemy związane z komputeryzacją, z najpoważniejszym z nich: przedkładanie komputera nad kontakt z ludźmi. Nastolatki uzasadniają to na różne sposoby: „Nie trzeba się liczyć z drugą stroną. I nie trzeba grać uczciwie”, „Z komputerem żyje się łatwiej, ponieważ nie złości się na mnie, tak jak mój tata... nie zasypia... komputer nigdy nie jest wrogi”, „Taak! Nie naskakuje na mnie. W jednej z moich gier program obrzuca mnie obelgami, a ja mogę mu odpowiedzieć co zechcę. Świetna zabawa”, „Mogę robić różne rzeczy sama i nie muszę prosić o pomoc. Poza tym komputer pomaga mi uciec od mojej małej siostrzyczki”, „Kiedy go włączam, nie czuję się osamotniona”¹⁸.

Cytowane wypowiedzi świadczą o problemach w relacjach z najbliższymi. To prawda, że te relacje bywają czasem trudne, ale ucieczka przed nimi w uładzony i bezproblemowy świat wirtualny nie rozwiązuje problemu. Wprost przeciwnie pogłębia niedostateczną umiejętność radzenia sobie w kontaktach z ludźmi, tym samym nasila tendencje ucieczkowe i co za tym idzie prawdopodobieństwo popadania w uzależnienie od świata wirtualnego.

Tak bardzo popularne gry komputerowe mogą mieć różne oblicza. Gry edukacyjne, strategiczne mogą w sposób istotny wspierać rozwój dziecka. Jednakże niosą ze sobą zagrożenie i to nie tylko to spowo-

Tamże.