Ryc. IJ .8. Wytwarzanie kapsułek metodą wytłaczania: / - walce, 2 - folia żelatynowa, 3 - zbiornik z roztworem substancji leczniczej.
łek. Folia żelatynowa podawana jest na 2 walce z odpowiednimi zagłębieniami (ryc. 11.8). Urządzenie dozujące dawkuje odpowiednią ilość substancji leczniczej do częściowo uformowanych już kapsułek. Dalszy obrót walęa powoduje zamknięcie. W końcowym etapie kapsułki są wycinane z arkuszy.
Metoda kroplowa. Opiera się na jednoczesnym wkraplaniu, przez podwójną dyszę, roztworu olejowego - hydrofobowego - roztworu substancji leczniczej i żelatyny do cieczy o odpowiedniej gęstości, mniejszej od gęstości kapsułki. Z wytworzonej z żełatyny rurki wypełnionej lekiem tworzą się, dzięki odpowiedniemu napięciu powierzchniowemu lub impulsowi elektrycznemu, kuliste kapsułki (ryc. 11.9). Kapsułki (perełki) zestalają się, opadając w cieczy chłodzącej, którą jest najczęściej ciekła parafina. Następnie perełki oddziela się, obmywa z parafiny i suszy.
Ryc. 11.9. Wytwarzanie kapsułek metodą kroplową: 1 - przewód doprowadzający roztwór olejowy substancji leczniczej, 2 - przewód żelatyny, 3 - impuls elektryczny, 4 - ciecz chłodząca.
Kapsułki dojelitowe (Capsulae gelatinosae enterosohtbilae), nierozpadające się ' w żołądku kapsułki twarde lub miękkie, można otrzymać trzema metodami przez: 1) utwardzenie żelatyny, 2) wprowadzenie do żelatyny substancji odpornych na działanie soku żołądkowego i 3) pokrycie kwasoodpornymi otoczkami.’
{Najstarszą metodą jest utwardzenie (hartowanie) żelatyny. Kapsułki zanurza się w etanolowym roztworze formaldehydu lub umieszcza w parach formaldehydu. W warunkach tych następuje poprzeczne usieciowanie żelatyny. Zainicjowany proces utwardzania może przebiegać dalej, co w rezultacie prowadzi do znacznego przedłużenia czasu rozpadu kapsułek, stąd ograniczone i mniejsze zastosowanie tej metody./
(.Związki nierozpuszczalne w środowisku kwaśnym wprowadza się do roztworu żelatyny jako sole sodowe. Najczęściej stosuje się do tego celu sói sodową octanoftalanu celulozy w ilości 5-10%. W środowisku kwaśnym żołądka sól sodowa przechodzi w octanoftalan celulozy, który nic pęcznieje ani się nic rozpuszcza. Szybko natomiast rozpuszcza się w soku jelitowym.,'
^Powlekanie kapsułek wielkocząsteczkowymi substancjami odpornymi na działanie soku żołądkowego (np. ftalany, Eudragit L i S, szelak) przeprowadza się podobnie jak tabletek dojelitowych. Na małą (apteczną) skalę kapsułki można zanurzyć na 1 min w 10% acetonowym roztworze octanoftalanu celulozy i pozostawić do odparowania rozpuszczalnika. Czynność tę należy powtórzyć 3-krotnie.
: Kapsułki otrzymane w powyższy sposób to kapsułki, w których opóźnione uwalnianie substancji leczniczej w jelitach zapewnia powłoczka kapsułki. Obecnie częściej jednak kapsułki dojelitowe tworzy się przez umieszczenie w nich proszku lub granulatu dojeiilowego (sir. 157). Powłoczka w takich kapsułkach nie jest więc mody 11 kowana. < (11.2.3 l
(W celu dodatkowego zabezpieczenia kapsułek przed działaniem wilgoci można je powlekać makrogolem, metylocelulozą, etylocelulozą. Zasady powlekania stosuje się podobne jak przy powlekaniu tabletek. W trakcie powlekania kapsułek dwuczęściowych zachodzi możliwość ich otwierania się, dlatego też miejsce zetknięcia się 2 części kapsułek można łączyć polialkoholem winylowym lub paskiem żelatyny. Można też używać kapsułek z „zatrzaskowym zamknięciem” (p. ryc. I KI).
( 11.2.4 |
i—
'^Najczęściej są to kapsułki twarde, o niemodyfikowanej powloczce. Napełniane są proszkiem, granulatem, peletkami lub minitabletkami o przedłużonym uwalnianiu (str. 196).
221