ksiazka 20050

nią, pobudzać do anali/Ą i wyciągania wniosków, komentowania przedstawionych fałdów

Dzieciom starszym można czytać piękno, •/. niezbyt długie opi sy, szczególnie opisy przyrody lub przeżyć małych hohnlorów Siu-chanie takich opisów po/.wala nie tylko lepiej zrozumieć treść utworu, l«ox tukż© przeżywać jego formy artystyczna Ponadto słuchanie krótkich opisów przyzwyozaja dzieci do późniejszego samodzielnego czytania książek dokładnego i uważnego, a nic tylko przechodzenia od faktów do faktów, jak to ozęsto bywa nawet u ludzi dorosłych

Uwzględniając fakt, że w każdym okresie życia człowieka jego slow-nik bierny jest bogatszy od słownika czynnego, nie trzeba w czasie przekazywania treści książki U latkom unikać każdego trudniejszego słowa lub zwrotu, wręcz przeciw nie należy dzieci osłucliiwać z nimi |K><1 warunkiem jednak, że nie 1>ęd/.ie ich w- utworze zbyt w iele, odnosić się będą do znanych dzieciom zagadnień i nic utrudnią ziozii-mienia całości tekstu,

K0HZY8TANIK X K8I.\ŻKK O TltfDNl KJS/.1M TltKńMJ

Podane wyżej wyjaśnienia dają tylko bardzo ogólną orientaeję, jakimi kryteriami należy kierować się przy doborze książek dla młodszych i starszy eh dzieci w przedszkolu. W konkretnej bowiem sytuacji każda nauczycielka sama musi zdecydować, czy daną książkę może wyzyskać w pracy z dziećmi w określonym wieku i jak to zrobić. Podział książek na takie, które nadają się tylko dla d/ioci młodszych lub starszych jest hardzo trudny, gdyż zależy nie tylko od wieku dzieci, ale także od ich dotychczasowych doświadczeń, posiadaniu książek w domu, korzystania z nich w przedszkolu. ftmijąe jednak ogólne kryteria, którym powinny odpowiadać książki dla dzieci w wieku przedszkolnym, można korzystać z pozycji trudniejszych. Sytuacja taka jest możliwa, a niekiedy nawet pożądana, w każdym jednak przypadku utwór trzeba dostosować do poziomu dzieci, którym zamierzamy książkę przekazać.

Takie dostosowanie może dotyczyć różnych spraw. Możliwe jest np. skróCOltiO tekstu przez pominięcie trudniejszych lub zbyt długich opisów ozy leż mniej istotnych fragmentów, zmniejszenie liczby wy '‘typujących w utworze postaci, a także wybranie do oj>owiudnnia dzieciom tylko niektórych urywków, stanowiących pewną logiczną

całość.

Tak np. książka Klżbioty Ostrowskiej Nocne kłopoty zabawek f)o roty* ze względu na swą strukturę może być w całości dobrze zroyn miana dopiero przez dzieci /Matnie. Natomiast treść tej książki,

» głównie problem, który przedstawia, jest aktualny już w pracy z ił-latkami i w tej grupie można ją opowiadać pod warunkiem jednak, że ogroniirzy się zakres treści, uprości akcję i w ciekawy sposób zilustruje opowiadanie, najlepiej znajdującymi się w pr/edszkohi zabawkami Książka tl. Ilartwig Z<jiiIhi Michałku* wymaga rozumienia wielu pojęć abstrakcyjnych i dość trudnych przenośni, dlatego można z niej korzystać dopitiro w pracy z O-lutkami |>o wcześniejszym wyjaśnieniu niektórych zagadnień i zrozumieniu przez dzieci, co to jest „dobry humor", czy można go „zgubić", na czym to jsilegn

Natomiast dość długi utwór Anny Świrszczyńshiej O wróoltj uticscc*, który w całości nadaje się dla o — U lulków, ograniczony do niektórych postaci, np. wesołej Ludwiezki, zajączka, ślimaka i królu piernikowego, )>ęd/.ic zrozumiały także dla -I datków.

Inną formą uprzystępnienia dzieciom młodszym utworu nadają eego się w zasadzie dla starszych przedszkolaków jest eiekawy sjiosób /.ilustrowania go. Utwór pi. Czenoony parabol* może być opowiadany nawet dzieciom k letnim, ale tylko pod warunkiem, żc będzie ilustrowany zabawkami zwierzętami występującymi w nim. Zabawki te muszą być jednak tak dobrane, aby pokazywały sens utworu. Dla uzyskania takiego efektu muszą być zachowane proporcje wielkości zwierząt , by dzieci nic tylko słyszały, ale i w idziały, że każdo następne zwierzątko zabierało ozerwony parasol od swego poprzednika, ponieważ było większe i silniejsze od kolegi.

W pracy przedszkola korzystamy też czasom z książek przeznaczonych dla dzieci w wieku szkolnym, 0]K>windająo niektóre tylko fragmenty lub rozdziały. W tym wypadku nałoży bardzo zwracać uwagę na słownik utworu, może się bowiem zdarzyć, że wiele słów lub zw ro

•    K, On Crown Im; ,Vor«« Mnpoty zatrtuck Doroty. I lustr. ,1. Jurewicz. Warszawa 1000. Miera Księgarnia.

*    »1. Iluriwig;    Micftalka, lhn.tr. I). Konwicku. Wam/nwa 1070, Nasza

Księgarnia.

■ A. fiwirrtzc/.yćska: 0 uwoUj l.ud\ru :cf, Iluslr, J. Krzemińska. Worozawn 1007, N<v\/.u KAivgarnin.

⁴ Ctrncony]iura$ol. Wodlng n kstu franciu-kiogo nftpUnta -t. W«lykanowica. Wiirnnwii lOO.t. Nasza Księgarnia.

III

II fi