72 II. Ciągi i szeregi liczbowe 2 Szeregi liczbowe 73
72 II. Ciągi i szeregi liczbowe 2 Szeregi liczbowe 73
n=l
n*l
-jn(n + l) = 1, więc
n|U(n + l) 1
J__I_ J[
1-2 2-3 3*
n(n + l)
n(n + l)
Z przyjętych definicji zbieżności i rozbieżności szeregu oraz sumy szeregu wynikają łatwo następujące twierdzenia.
TWIERDZENIE 2 I Szeregi
<K>
y>n oraz £ka,„ k*0
są jednocześnie zbieżne lub jednocześnie rozbieżne. przv czym: jeśli szereg
IX jest zbieżny i ma sumę S, to szereg£kan jest zbieżny i ma sumę
równą kS.
TWIERDZENIE 2.2 Szeregi różniące się skończoną liczbą
wyrazów są jednocześnie zbieżne lub jednocześnie rozbieżne, przy czym
<*>
jeżeli szereg £an jest zbieżny i ma sumę S, to szereg powstały przez
n=l
dołączenie (odrzucenie) skończonej liczby wyrazów, których suma jest równa A, jest zbieżny i ma sumę równą S+A (S-A).
TWIERDZENIE 2.3 Jeżeli szeregi £ar i £bn są zbieżne i ich
sumy są odpowiednio równe A i B. to szereg £(an ±bn) jest zbieżny
n=l
i jego suma jest równa A ± B
co I
Na przykład 1) Ze zbieżności szeregu Y——~ (przykład 2.2)
Sn(n + I) K J
oraz z twierdzeń 2.1, 2.2 wynika zbieżność szeregów
n(n + l)’ ^n(n+l) *
w
a ponieważ £
n I ir>
Z
11=1
»> i , i
2) Ze zbieżności szeregów £— i Y. — oraz z twierdzenia 2.3
o=i3 iv«i2 n> J J
wynika zbieżność szeregu £(—+—). Czytelnikowi pozostawiamy
n I 3 2
obliczenie sum tych szeregów'
•*> i
3) Z rozbieżności szeregu £— i twierdzeń 2.1, 2.2 wynika roz-
n*l n
bieżność szeregów
U w a g a. L twierdzenia 2.2 wynika, Ze skończona liczba wyrazów nie ma wpływu na zbieżność (rozbieżność) szeregu, a jedynie zmienia sumę lego szeregu, gdy szereg jest zbieżny. Dlatego przy badaniu jedynie zbieżności szeregu (bez szukania sumy lego szeregu) będziemy używać krótszego symbolu:
X)
IX zamiast £an •
n=l
WARUNEK KONIECZNY ZBIEŻNOŚCI SZEREGU TWIERDZENIE 2.4 Jeżeli szereg jest zbieżny, to ciąg jego wyrazów jest zbieżny do zera, czyli
szereg 5X jest zbieżny => lima.=0.
U >rc
D o w ó d Niech S oznacza sumę tego szeregu Z założenia wynika, że ciąg (Sn), jak również ciąg (Sn_,), n = 2,3... są zbieżne, przy czym lim Sn = lim Sn_, = S
n-Kfi (!-*«■•
Stąd
(1) lim(S.-S..,) = 0 Obliczamy
(2) S,-S^l=(a1+-+a„)-(81+-+a„.,) = a„, dla ns2
Zatem z (I) i (2) wynika, żc lim a., = 0 U
n~*yj
Twierdzenie to można sformułować w postaci:
Zbieżność do zera ciągu (an) jest warunkiem koniecznym zbieżności szeregu £an .