Początki taternictwa. 75
II.
Padło tutaj już kilkakrotnie nazwisko Źegoty Paulfeao (ur. 1840, zm. 1895); zanim zapuszczę się w dalszą dziedzinę naszego tematu, godzi się poświęcić kilka słów uwagi temu nestorowi naszych archeologów, bibljo-grafów i etnologów. Powinien on być wciągnięty do dziejów taternictwa, choćby na miejsce tych wielu nazwisk figurujących tam zupełnie bezpodstawnie— takich bowiem jak on gorących miłośników Tatr, tak niezmiernie żywo i wszechstronnie niemi się zajmujących, naliczyć można podówczas bardzo niewielu. — Nie bez znaczenia w jego biografji jest dla taternictwa fakt, że debiutował on literacko w piśmie lwowskiem Mnemosine (por. Leonard Lepszy: Żegota Pauli, Jego Żywot i Spuścizna Lite
racka. Cz. 1. Kraków 1897, str. 8), wychodzącem pod redakcją prof. f\le-
Bemerkungen auf einem Ausfluge nach dem Meerauge in den Karpathen des Sandezer Kreises von C. von B. (Wiener Zeitschrifł fur Kunst, Literatur, Theater und Modę. Wien 1818. Nr. 146-149).
Pobyt w Karpatach dnia 25 sierpnia 1823 przez W... (Rozma i-t o ś c i. Lwów 1823 r. Nr. 61, str. 481—486) — artykuł ten, będący opisem wycieczki do Morskiego Oka, a którego autorem jest późniejszy namiestnik Galicji Wacław Zaleski, długi czas był wielce popularny, przedrukowano go też (z opuszczeniami) w Pszczółce polskiej (Kraków, tomik III. Nr. 13 i 14) już w tym samym roku.
Wzmagającego się zainteresowania do gór, nie mogły zadowolić nieliczne opisy oryginalne polskie wycieczek w Tatry; często też zadowalano się tłumaczeniami, przeważnie z języka niemieckiego, wycieczek obcokrajowców. Taki n. p. opis podróży Z roku 1826 profesora A. Wilhelrn’a : Reise in die Karpathen des Sandezer Kreises: Das Thal Kościelisko, die 5 Seen, das Meerauge, (Hormayers Archii) fur Geschichte, Staaten^unde, Literatur und Kunst. I. Nr. 54, Wien 1829) — tłumaczono i przedrukowywano po rozmaitych dziennikach i pismach „czasowych" bez końca. Wyszła ona i w Rozmaitościach lwowskich (r. 1830, Nr. 5, str. 33—35 i Nr. 6, str. 42—45) p. t.: Podróż w Karpaty obwodu sandeckiego, Dolina Kościelisko, pięć jezior, Oko Morskie, przez profesora... z niemieckiego. — Tę samą podróż WilhelnrTa przedrukowano bez wymienienia jednak autora p. t.: Reise in die Karpathen des Sandezer Kreises in Galizia (Zeitschrifł zur Unterhaltung, zur Kunde des Vaterlandes, der Kunst, der Industrie und des Lebens, herausgeg. Don Jos. Edl. Don Mehoffer. II. Jahrg. Lemberg 1841, Nr. 22—25).
Wspomnianym powyżej Rozmaitościom lwowskim zapewnił miejsce w literaturze tatrzańskiej również artykuł (pióra kobiecego) anonimowy p. t.: Moja podróż do jeziora Morskie Oko w górach Karpackich leżącego, odbyta w lipcu 1827 r. (1830 r. Nr. 17, str. 129-131).
Miejsce w literaturze tatrzańskiej ma jeszcze jedno pismo lwowskie: Mnemosine, Galizischer Abendblatt fur gebildete Leser, gdzie wyszła: Reise in die Karpathen der Sandezer Kreises im Jahre 1834 Don Prof. Tachau (Jahr. 1835, Nr. 22—26) — jest to opis podróży do Pięciu Stawów Polskich, Morskiego Oka, Czarnego Stawu, Kościelisk i Zakopanego.