neonatologia1

150 Wybrane stany zagrożenia życia noworodka

-    zakażenia bakteryjne,

-    zakażenia wirusowe,

-    zakażenia z grupy TORCH (toksoplazmoza, różyczka, cytomegalia, herpes),

-    niedotlenienie okołoporodowe,

-    zespół zaburzeń oddychania,

-    martwicze zapalenie jelit.

Zdecydowana większość malopłytkowości dotyczy chorych wcześniaków i jest spowodowana nasilonym rozpadem płytek krwi, wtórnie do pierwotnej choroby, jak np. zakażenie lub wykrzepianie wewnątrznaczyniowe.

Właściwe rozpoznanie trombocytopenii u wcześniaków jest niezwykle ważne ze względu na duże ryzyko wystąpienia krwawień śródczaszkowych i śmiertelność.

Leczenie jest przyczynowe, stosuje się również immunoglobuliny oraz przetacza się koncentrat płytek krwi.

W okresie noworodkowym może występować również alloimmunologicz-na trombocytopenia noworodków w wyniku destrukcji płytek spowodowanej przechodzącymi przez łożysko przeciwciałami matczynymi klasy IgG, skierowanymi przeciwko antygenom alogenicznym krwinek płytkowych płodu. Antygeny te dziedziczone są po ojcu i nie są obecne u matki.

Zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego objawia się klinicznie krwawieniem i dotyczy ciężko chorych noworodków z sepsą, martwiczym zapaleniem jelit, asfiksją, obrzękiem uogólnionym czy uszkodzeniem wątroby.

Leczenie, poza przyczynowym, jest wspomagające i polega na przetoczeniu masy płytkowej oraz uzupełnianiu czynników krzepnięcia.

Choroba krwotoczna z niedoboru witaminy K Klasyczna postać choroby krwotocznej noworodka występuje między 2. a 10. dniem życia i objawia się:

-    krwawieniem z przewodu pokarmowego,

-    wybroczynami i wylewami podskórnymi,

-    krwawieniem z kikuta pępowinowego,

-    obecnością rozległych krwiaków podokostnowych.

Bardzo wczesna postać ujawnia się w pierwszej dobie życia i występuje głównie u noworodków matek, które w ciąży otrzymywały leki przeciwdrgaw-kowe. W tej postaci krwawienia często są nasilone, również do ośrodkowego układu nerwowego.

Trzecia postać, zwana późną, może ujawnić się nawet po 2. mieś. życia i występuje u niemowląt karmionych wyłącznie piersią, może też dotyczyć dzieci leczonych antybiotykami o szerokim zakresie działania. Częstą lokalizacją krwawienia jest ośrodkowy układ nerwowy z neurologicznymi następstwami.

Możliwa jest profilaktyka choroby krwotocznej przez podanie każdemu noworodkowi po urodzeniu witaminy K oraz suplementacja codziennymi dawkami witaminy K u wszystkich niemowląt karmionych wyłącznie piersią od 2. tyg. życia do ukończenia 3. mieś.

Zaburzenia neurologiczne

Najczęstsze zmiany chorobowe w ośrodkowym układzie nerwowym to: encefalopatia niedotlenieniowo-nicdokrwienna, zakażenia, krwawienia dokomorowe i okołokomorowe, zmiany leukomalacyjne, które przeważają u wcześniaków i wyjątkowo występujące krwawienia podpajęczynówkowe czy podtwardów-kowe. Osobną grupę stanowią wady wrodzone ośrodkowego układu nerwowego.

Encefalopatia niedotlenieniowo-nicdokrwienna U podstaw encefalopatii niedotlenieniowo-niedokrwiennej leżą różne formy uszkodzenia neuronów mózgowia wskutek niedoboru tlenu i zmniejszenia per fuzji krwi, które mogą występować w okresie prenatalnym, podczas porodu lub po urodzeniu.

Objawy kliniczne, przebieg i charakter uszkodzenia mózgu są zróżnicowane i zależą od ciężkości oraz czasu trwania niedotlenienia. Encefalopatia niedo-tlenieniowo-niedokrwienna jest ważną patologią wpływającą na umieralność noworodków lub ich nieprawidłowy rozwój neurologiczny. Proces niedotlenienia obejmuje również inne narządy: serce, nerki, płuca i jelita. Może wystąpić upośledzenie kurczliwości mięśnia sercowego, wstrząs kardiogenny, niewydolność zastawki trójdzielnej, a ze strony układu oddechowego może dojść do ciężkiego nadciśnienia płucnego. Niewydolność nerek objawia się oligurią i zaburzeniami wodno-elektroiitowymi, a w wyniku niedotlenienia jelit mogą rozwinąć się objawy martwiczego zapalenia jelit Głównymi następstwami odległymi encefalopatii niedotlenieniowo-niedo-krwiennej są:

-    opóźnienie rozwoju umysłowego,

-    padaczka,

-    dziecięce porażenie mózgowe.

Krwawienie dokomorowo-okołokomorowe

Krwawienie wewnątrzczaszkowe jest jednym z najpoważniejszych powikłań neurologicznych u noworodków przedwcześnie urodzonych i dotyczy prawie 50% dzieci z urodzeniową masą ciała < 1500 g. Zależność między wiekiem płodowym a częstością występowania krwawień jest odwrotna.

Krwawienie wewnątrzczaszkowe dotyczy okołokomorowej strefy rozrodczej mózgu, komór mózgowych albo w najcięższych przypadkach obejmuje tkankę mózgową. Najczęściej występuje u wcześniaków z zespołem zaburzeń oddychania, wymagających sztucznej wentylacji.