Obraz (656)

2. Podstawowe pojęcia opisu składniowego polszczyzny

2.7. Grupa składniowa

Grupa składniowa to konstrukcja podrzędna lub współrzędna, której składniki wchodzą ze sobą w stosunki znaczeniowe, a często także formalne, wyodrębniana w wypowiedzeniu pojedynczym tradycyjnie ze względu na funkcję pełnioną przez swego reprezentanta, a według nowszych ujęć ze względu na cechy gramatyczne swojego reprezentanta.

W szczególności grupą może być zdanie.

W wypowiedzeniu:

Moja koleżanka Marysia kocha teatr awangardowy. wyróżnimy następujące grupy:

—    koleżanka Marysia,

—    moja koleżanka,

—    moja koleżanka Marysia,

—    koleżanka kocha,

—    teatr awangardowy,

—    kocha teatr awangardowy,

—    Moja koleżanka Marysia kocha teatr awangardowy.

Dwie pierwsze z nich, koleżanka Marysia i moja koleżanka oraz grupa teatr awangardowy to grupy rzeczownikowe, członem nadrzędnym bowiem jest w nich rzeczownik.

Grupę typu moja koleżanka Marysia tradycyjnie nazywa się grupą podmiotu (cała konstrukcja jest podmiotem zdania).

Grupa koleżanka kocha jest grupą czasownikową—jej członem nadrzędnym jest bowiem czasownik. Jest on zarazem składnikiem grupy kocha teatr awandardowy, którą tradycja gramatyczna—jako zawierającą czasownik osobowy i jego podrzędne określenia — określa mianem grupy orzeczenia.

Zgodnie z przyjętą przez nas definicją grupą jest też całe zdanie:

Moja koleżanka Marysia kocha teatr awangardowy.

Grupy dwuskładnikowe warto nazywać prostymi grupami składniowymi dla odróżnienia od grup złożonych z większej liczby składników.

Wszystkie zdefiniowane wyżej jednostki opisu składniowego przedstawiamy jako jednostki tekstu. Wprawdzie opis tradycyjny, który tu referujemy, nie

444