68
ich niewykonywania cięcia przygotowawcze. Będą to cięcia o małej intensyw-ności (podobnie jak trzebieże), polegające na usuwaniu przede wszystkim drzew osłabionych, chorych, niepożądanych i Jekkonasiennych. Wskazane jest wykonanie dwóch cięć przygotowawczych w odstępach co 5 lat. W drzewostanach 2 większym udziałem świerka, narażonych na wiatr, wykonuje się więcej cięć przygotowawczych, dążąc do popierania okazów o długich koronach. Drzewostany prawidłowo pielęgnowane nie wymagają cięć przygotowawczych.
Wiek, w którym powinno rozpoczynać się odnawianie, należy ustalić oddzielnie dla każdego drzewostanu, w zależności od jego stanu: jakości, zdrowotności, przeciętnego przyrostu oraz celu produkcji i usytuowania w stosunku do sąsiednich drzewostanów.
Cięcia mające na celu odnawianie należy rozpoczynać wcześniej i prowadzić nieco szybciej w drzewostanach o obniżonej zdrowotnośGH niższej jakości i mniejszym przyroście. Gdy celem produkcji będzie wyhodowania grubych sortymentów, cięcia decydujące o odnawianiu rozpoczniemy później, prowadząc w ; drzewostanie zabiegi związane z pielęgnacją zapasu. Wolniejsze tempo cięć za- : lecą się na terenach o walorach krajobrazowych, wodochronnych oraz w la cyfr ! uzdrowiskowych.
Drzewostany przylegające do kompleksów leśnych stabilnych, nie zagrożo- W rrych od wiatru, możemy odnawiać wcześniej i szybciej niż w przypadku, gdy £ sąsiadują one z drzewostanami mało stabilnymi, w których istnieje niebezpw- Ś czeństwo uszkodzeń od wiatru.
W początkowym okresie zabiegów odnowieniowych (związanych trwale 2 -pielęgnacją drzewostanu, a zatem wyborem drzew dorodnych) ośrodki 7alrfaHi się wr pobliżu granicy transportowej. W drzewostanie macierzystym, co w przy- : padku jodły jest szczególnie ważne, można rozpocząć odnawianie! dopiero po v wykorzystaniu zdolności przyrostowych drzew. Ośrodki odnowieniowe w postaci £
grup i kęp tworzy się w przypadku jodły pod okapem drzewostanu, przerzedzając t\ go lekko na gniazdach (4-5 ara) lub tworząc luki przez|usunięcie 1-2 drzew. ^ Liczba i rozmieszczenie ośrodków odnowieniowych uzależnione są od prze* $ widywanego tempa odnowienia i częstości oraz obfitości lat nasiennych.
Dążąc do szybszego odnowienia zakłada się ośrodki odnowieniowe nie tylko w bezpośrednim sąsiedztwie granicy transportowej, ale i w szerszej., strofie się J gającej bardziej w głąb drzewostanu w roku dobrego urodzaju nasion. Dotyczy w to w szczególności gatunków drzew o rzadkich latach nasiennyfgB (jodła i buk) £ Przy inicjowaniu odnowienia należy liczyć się niekiedy z potrzebą przygo* litowania gleby do przyjęcia nasion (miejsce silnie zachwaszczóttfl Trzeba rów-1|>. nież brać pod uwagę konieczność odnowienia sztucznego (sadzenia) tam, gdzie np. brak jest drzew nasiennych pożądanego gatunku lub gdzie trzeba by długo r-czekać na rok nasienny. Odnawiając drzewostany mieszane należy pamiętać o zasadzie wcześniejszego odnowienia gatunków wolniej wzrastających, wym*- | gających osłony i długiego okresu odnowienia (jodła), a następnieJtozostałyck gatunków (buk, świerk, dąb, sosna).
Dla uniknięcia szybkiego łączenia ośrodków odnowieniowych odległość pomiędzy nimi nie powinna być mniejsza niż dwie wysokości dojrzałego drzewostanu. Zasada ta nie stanowi jednak reguły.
ilŚpBozyskiwane drewno jest transportowane szlakami zrywkowymi, biegnącymi w kierunku dróg wywozowych (kierunek przeciwny do położenia granicy transportu). Szlaki zrywkowe dzielą w pewnym stopniu drzewostan na „działki robocze”, tj. części drzewostanu 80-120 m szerokości, stanowiące najmniejszą jednostkę (przestrzenną) objętą zabiegami hodowlanymi.
Po kilku latach od zainicjowania odnowienia przystępujemy do cięć odsłaniających na gniazdach i do ich poszerzenia. Intensywność cięć odsłaniających jest największa w środku gniazd i stopniowo maleje ku ich obwodowi. Odnowienie przyjmuje wówczas postać stożków odnowieniowych.
Małe gniazda odsłania się całkowicie, a odnowienie korzysta tu z ocienienia bocznego. Nawrót cięć odsłaniających uzależniony jest od stanu odnowienia — ząsadniczo wynosi on 3-5 lat. W przypadku jodły i świerka kierować się należy wartością czynnika świetlnego (stosunek średniej wartości przyrostów rocznych
Ryc. 16. Profil drzewostanu (por. ryc. 15) prowadzonego rębnią stopniową gniazdową udoskonaloną:
1,11 —jednostki kontrolne,
A — część jednostki kontrolnej, na której prowadzi się cięcia gniazdowe częściowe, a następnie brzegowe,
B — zwarty drzewostan objęty trzebieżami późnymi lub zabiegami związanymi z pielęgnacją zapasu,
D — droga (oryg.)