P211009 28[01]

M Znaki nwpamwww

stosowano i nadal się stosuje nie tytko w druku czarno-białym, lecz takie na pocięciach

Zgodnie z wsadami heraldyki tynktury powinny być kolorami czystymi i nasyconymi. Thk więc na przykład błękitu me można zamieniać na kolor niebieski czy granatowy, czerwień nie może byc zastąpiona ani kolorom ideowym, ani amarantowym, a zieleń musi być jasna, soczysta.

Kolejna zasada jest niezwykle ważna, gdyż jej praestnsegaiuifzapew-nia optymalną możliwość rozpoznania herbu z pewnej odległości, a praeciez o to właśnie chodzi, jako ze herb jest znakiem rozpoznawczym Jest to zasada altemacji. która zabrania położenia metalu na metal i barwy na barwę, a wyjątek czym się tyłka dla czerni, którą można kłaść na inne barwy Niestety w Polsce istnieje pokaźna liczba współczesnych opracowali plastycznych herbów gmin miejskich i wiejskich, których autorzy zasady tej nie znali lub ją zignorowali Stąd w wielu herbach mamy na przykład zielone drzewo w błękitnym polu. Świadczy to między innymi o zupełnym niezrozumieniu heraldyki, której jedną z podstawowych cech jest odejście od dosłowności (zmianę drzewo narysowane „jak żywe") do specyficznej stylizacji, która poprzez swą umowność eksponuje wartości symboliczne (drzewo złote lub srebrne,

0    trzech konarach i kilku liściach) Drzewo oczywiście może byc zielone. de wtedy musi byc w polu złotym lub srebrnym.

Podobnie jak godła również tynktury mają swą symbolikę, ukształtowaną głownie pod wpływem starożytnych cywilizacji Grecji i Rzymu oraz chrześcijaństwa Z czasem symbolikę barw wzbogacili heroldowie

«

1    alchemicy. W przedstawionym obok zestawieniu symboliki barw wzięte pod uwagę symbolikę chrześcijańską, grecki Fysiologos z II wieku przed Cfcr. oraz dzieła heraldyków od Tractatus de insigniis et armis Bartoło da Sassoferrato (1313-1355) do De symbolis heroids libri IX (1634) Sylwestra Fetra Sancta Uwzględnione zostały pojęcia religijne, cnoty i cechy charakteru, dala niebieskie, kamienie szlachetne, metale, żywioły i dni tygodnia

SYMBOLIKA BARW

ZŁOTO boski majestat, objawienie Ducha Świętego, glona zmartwychwstania:

I szlachetność, wspaniałomyślność, wzniosłość, życzliwość, miłosierdzie:

Stonce, topaz. złoto, światło: niedziela

SffóBROrćżystoćć, wieczna chwała, niepokalaność; wewwnoec. uczciwość, lojalność, szczerość, pokora. Księżyc, perta, srebra, woda. pokój; poniedziałek

■

CZEHWIEN Duch Święty, krew Odkupiciela, nu łotr, odwaga, dzinłność. waleczność, poświęcanie, żarliwość; Man>. rubin, żelazo ogień, wojna; wtorek

ZIELEŃ sprawiedliwi i wybrani boskie zmiłowanie, nowe życie, nadzieja,

dworskość, radość, żywotność, obfitość, zdrowie, ufność. Merkury, szmaragd, rtęć środa

PURPURA Stworzyciel Bóg Ojciec, męczeństwa, pokuta dobroć, hojność, mądrość duma. umiarkowanie Jowisz, ametyst, cyna. chmury, czwartek

BŁĘKIT: Matka Boża. niebo, prawda, wiara,

piękno, lojalność, wierność, stałość, łagodność, niezawisłość.

Wenus, szafii. miedź, powietrze piątek

CZERŃ: śmierć, żałoba, smutek, piekło, noc. strach, nieszczęście; słabość, pokora, skromność, nicość; Saturn, diament, ołów, ziemia; sobota

W tym krótkim omówieniu podstawowych zasad sztuki beiałdycznej nie sposób pominąć ozdób herbowych. Na zachodzie Europy tarcza i godłem stanowiła podstawową wersję herbu rodowego który najczęściej ma także wersję pełną, z tarczą zwieńczoną hełmem, z klejnotem i febrami, czasem z dewizą na wstędze pod tarczą Królestwa i kwęitwi posługują się dwoma łub trzema stopniami herbu państwowego różntący mi się od siebie właśnie liczbą ozdób herbowych Herb mały twarzy tar cza z godłem, a całość wieńczy korona Gdy doda feę uzymacze, a ot-sem łańcuch orderu wokół tarczy i wstęgę z dewizą, powstaje herb średni gdy zaś ten wizerunek umieści nę na czerwonym |d wn królewskim. podbitym futrem z gronostajów, zwieńczonym koroną, będaw to herb wielki. Podobnie było w Polsce Od końca XV wieku po późny wiek XVII w herbie wielkim po obu stronach tarcay zwMdcaaaąj koroną widniały trzymacie, a w wieka XVIII całość umieszczano aa pfeaa-czu królewskim. W XVI stuleciu herb średni stanowiła tarcza awfedaa-na koroną, a od początku następnego wieka do «aaw luNafe dodawano do niej łańcuchy orderów tub wieńce z Ifeci borowych Omówienie ozdób herbowyzó azdecy zamąć ad bałam i febrami Ozdoby te pojawiły się jako pierwsze, gdyż jmrręrtzw herby były przecież znakami rycankum Tak męc hełm Wieńczący urną z godłem jest symbolem Mam rycerskiego l ibry auały janmar tmh dom-