— 230 —
7 ich ubóstwa, zwyciężającego wszystko, przeto nikt nie potrafi z nimi skutecznie współzawodniczyć, gdy chcą dojść wysoko.
Jak się tworzą bogactwa?
W rozmaitych miejscach ziemi, a takżeniedaleko od nas znajdują się w jej głębi ogromne pokłady węgla, któreprzez miliony lat leżały nienaruszone, a więc nie miały żadnej wartości. Przypadek lub doświadczenie doprowadziły do odkrycia, iż te czarne kamienie mogą się palić i wydzielać ogromne ciepło. Otóż ludzie zaczęli kopać szyby, ustawiać maszyny, wyłupywać węgiel kilofami i wydobywać go na sprzedaż dla ogółu. Ponieważ opał ten test znacznie tańszy od drzewa, przeto wyrugował drzewo. Z tą'chwilą każdy pokład węgla nabrał wartości, gdyż stał się przedmiotem bardźo użytecznym. W ten sposób bogactwo ludzkie powiększyło się o wartość wszystkich kopalń węgla, a to wynosi setki 1 tysiące milionów'.
Opowiadają nam, iż James Watts patrząc na kociołek, w którym gotow ała się woda, spotrzegł, iż para podnosi pokrywę kociołka. Przed nim zapewne setki tysięcy, a może i miliony ludzi oglądało to samo zjawisko, lecz nikomu nie przyszło na myśl, że tę siłę pary można wyzyskać. Dopiero ów James Watt począł zastanawiać się i doszedł do maszyny parowej. Świat cały uzyskał potężną siłę do pracy, kosztem bardzo małym w porównaniu do kosztów siły ludzkiej lub zwierzęcej. Bogactwo świata znowu przez to odkrycie zwiększyło się o sumę,
*
i :