s096f (2)

Powyżej: Zeskrobywanie 1/w. skóry właściwej / nic wyprawionej jeszcze skóry.

Po lewej: Luk. buły / jeleniej skóry i kołczan.

Poniżej: Po wygarbowaniu skóry rozczynem z mózgu poddaje sie ja procesowi groszkowania, kióry nadaje jej miękkość.

Prawdziwy człowiek lasu czuje sie w puszczy jak w domu.

Orzech ziemny (Apios americana). Rosnący pośród gęstej roślinności, przede wszystkim nad potokami i brzegami rzek. orzech ziemny był jednym z podstawowych źródeł pokarmu, po które w czasach, kiedy rozpoczynała się historia Stanów Zjednoczonych, sięgali w nagłej potrzebie ludzie lasu. W trakcie słynnego rajdu do St. Francis², dokonanego podczas wojny kolonii brytyjskich z Francuzami i Indianami' przez rangersów^{1 2} Roberta Rogersa³, właśnie orzechy ziemne i korzenie lilii były owym „nędznym pożywieniem” ofiarowanym tym ludziom przez dziką przyrodę, kiedy stwierdzili, że oddział ratunkowy, który mieli napotkać, wycofał się śpiesznie do bazy, pozostawiając tylko ślady po ognisku. Bulwy o rozmiarach kasztanów wyrastają na całej długości nitkowatego korzenia. Można je jeść surowe, ale lepsze są gotowane albo dodane do gulaszu.

Ostrożeń (Cirsium spp.)*. Pomimo groźnych, pokrytych kolcami liści i kolczastej łodygi ostrożeń jest w sytuacjach awaryjnych ważnym źródłem żywności: młode delikatne pędy można po zdarciu z nich skórki jeść na surowo, młode liście zaś gotuje się na jarzynę (w trakcie gotowania tracą kolce). Podobnie jak łopian, ostrożeń jest rośliną dwuletnią. Korzeń jednorocznej rośliny po zdjęciu z niego skóry można jeść surowy, ale lepiej dodać go do gulaszu. Najbardziej oryginalnym rodzajem pokarmu, jaki oferuje nam ostrożeń. jest dno kwiatowe ostrożenia lancetowatego (Cirsium vulgare)*. Kiedy otworzymy koszyczek kwiatowy, na jego dole znajdziemy kremowobiałe dno koszyczka, które szybko traci tę barwę w kontakcie z powietrzem. Ten prawdziwy smakołyk ma pyszny orzechowy smak.

Pałka szerokolistna (Typha latifolia)*. Pałka jest jedną z ważniejszych, jeśli nie najważniejszą rośliną pomocną człowiekowi walczącemu o przetrwanie. Dostar-

97

1

   Rajd rangersów dowodzonych przez majora Roberta Rogersa, przeprowadzony w 1759 roku. którego efektem było prawic doszczętne unicestwienie wioski Indian Penobscot (głównego szczepu konfederacji Abenaki) walczących po stronic Francuzów. Wioska ta znajdowała się w osadzie misyjnej Saint Francois de Sales (Saint Francis) na ówczesnym terytorium Qticbeku (obecnie w północnej części stanu Mainc) (przyp tłum.).

^J Chodzi o tzw. wojnę z Francuzami i Indianami toczoną przez Brytyjczyków w latach 1755-1763. Była ona amerykańską fazą wojny dziewięcioletniej (1754-1763). (Europejską fazą wojny dziewięcioletniej była wojna siedmioletnia (1756-1763). W wojnie z Francuzami i Indianami Indianie walczyli również po stronie Brytyjczyków. W czasie trwania tej wojny powstały pierwsze oddziały rangersów (przyp. tłum.).

2

   Mianem rangersów określa się w Stanach Zjednoczonych specjalnie szkolonych żołnierzy, którzy działając w małych grupach mają dokonywać błyskawicznych niespodziewanych rajdów na terytorium nieprzyjaciela. Nazwy ranger używa się również w odniesieniu do członka oddziału policji stanowej stanu Tcxas, strażnika parku narodowego i strażnika leśnego. Rangcring to militarna odmiana survivalu. Pierwsze oddziały rangersów zostały utworzone przez Brytyjczyków na początku wojny z Francuzami i Indianami. Składały się one z doświadczonych ludzi lasu i tropicieli, którzy przemierzali lasy w akcjach zwiadowczych, prowadzili działania osłonowe, zaczepne i dywersyjne (przyp. tłum.).

3

   Robert Rogcrs (7.11.1731-18.5.1795) - amerykański żołnierz, twórca i dowódca oddziałów znanych jako rangersi Rogersa, które wsławiły się w czasie wojny z Francuzami i Indianami (przyp. tłum.).