SAM27

MfctapoMyfc* w XXIIOO wtoku Iderunkl. fakty, ludzie. 

atdi im terenach Polski I NRA metod stosowanych przez Armią to»e<M w oto Małknlficia namierzenia jej obiektów przez sate-■y npltoir III czy planów wprowadzenia stanu wojennego w ktoe W oMfczu bezpośredniego zagrożmu dekonspkac ją wraz z toną f dwoma synami (zginęli później w niewyjaśnionych pkolianościach, prawdopodobnie zamordowani przez radzieckie słałby specjalne) został ewakuowany z Polski przez CIA na krótko praed npeawadunłem stanu wojennego w Polsce, 23 maja 1984 r.

Skaaay aeoaaie przez sąd wojskowy w Warszawie na karą śmierci W IMS t sąd niepodległej Rzeczypospolitej uznał, tt działał on W stanie wyższe konieczności i uchybi ton wyrok. Przywrócono mu toż daplrd pułkownika

Dnia 5 grudnia 1900 r. na szczycie państw Układu Warszawskiego w Moskwie generał Jaruzelski przedstawił koncepcję samodzielnego zlikwidowania „Solidarności" i opozycji. Natomiast Stanisław Kania ostrzegł Breżniewa, że interwencja spotka się „z gwałtowną BjjggBnŁ wręcz z powstaniem narodowym”. Zbigniew Brze-aória. doradca do spraw bezpieczeństwa prezydenta Stanów Zjednoczonych Jimmy'ego Cartera, ostrzegł Rosjan, że ich zbrojna interwencja w Polsce spotka się z ostrą ripostą Stanów Zjednoczonych.

7Anu« pracowników wprowadzenia stanu wojennego najnowsze badana historyczne przeczą tezom o groźbie interwencji. Podstawa są w tym przypadku stenogramy Komisji Susłowa. 25 sierpnia 1980 Biura Polityczne KPZR, po zapoznaniu się z sytuacją polityczną w PRL. psgofeio ifirrjriną komisję, której zadaniem było śledzenie sytuacji w PRL Komisji do spraw polskich zwana była potocznie Komisją Su-tlowa. bo przewodzi! jej członek Politbiura Michaił Susłow. W jej skład wchodzili: minister obrony Dymitr Ustinow. szef KGB Jurij Andropow i master spraw zagranicznych Andriej Gromyko- Stenogramy te wskazują one. źe to ZSRR naciskał na rozwiązanie problemów z „Solidai-Dośaą*’ własnymi sini Wskazują też samego generała Jaruzelskiego jako wronę zabiegąącą o pomoc militarną ZSRR w wypadku niepowo-daoua stanu wojennego. Nie sposób obecnie rozstrzygnąć, jaki by) jH kteyczny, awnoei do trudnej do przewidzenia w skutkach interwencji rsdziedoei nie doszło.

Dnia 21 grudnia 1961 r. ambasador PRL w Stanach Zjednoczonych. Romuald Spasowski. a 28 grudnia 1961 r. ambasadnr PRL w Japonii. Zdzisław Rurarz, poprosili o azyl polityczny. Późnie) sąd wojdn**y w PRL zaocznie skazał ich na karę śmierci. W tym czasie, 23 grudnia 1961 r., Stany Zjednoczone wprowadziły dotkliwe sankcje gospodarcze przeciwko PRL

Schyłek PRL. Po dojściu do władzy w ZSRR Michaiła Gorbaczowa w 1965 r. tzw. grupa „Wisła” otrzymała zadanie przekazywania władzom partyjnym w Polsce informacji o kulisach pśerestrojki (potoczna nazwa procesu przekształceń systemu komunistycznego w ZSRR. zapoczątkowanego przez Gorbaczowa) i nastrojach panujących w radzieckim aparacie władzy.

Grupa operacyjna .Wista' - ptacóaAa pobfctogo kontrwywiadu dziobiąca w Moskw* W poranamfentu z KOS tfwomna w stya-niu 19S71 na podstawie pomzumśenU wwteea pomiędzy peSUm Ministerstwem spraw Wewnętrzny a radrtcddm KOS gtoWet Bezpieczeństwa Państwowego przy Radzie Minfetrdw ZSRR sfruttu ra kontrolująca większość sluźb specjalnych w ZSRR) Stało się to po dojściu do wtadzy Gomułki, który odesłał do Moskwy radzieckich doradców wojskowych. Zajmowała się mJn. Inwłghowanitm polskkh obywateli przebywających w ZSRR (we współpracy z KG0).

Grupa „Wisła” stała się dla rządzącej w Polsce ekipy generała Wojciecha Jaruzelskiego głównym źródłem informacji o tym. co dzieje się w Moskwie. Tym bardziej, że jednoznacznie opowiedziała się ona po stronie nowego radzieckiego przywódcy. Rejestrowała także reakcje przedstawicieli władz radzieckich na wydarzenia w Polsce. Zwłaszcza dotyczyło to podjętych na przełomie 1967 i 1968 r. prób nawiązania rozmów z przedstawicielami opozycji.

W tym czasie raporty z Moskwy donosiły o tym. że w najbliższych latach Polska nie może liczyć na radziecką pomoc gospodarczą ze względu na krytyczną sytuację w samym ZSRR.

W obliczu trudności wewnętrznych i trwającej wojny w Afganistanie Gorbaczow ogłosił odejście od doktryny Breżniewa. W Moskwie uzna-

147 ■