skan0139

142 Roztwory i równowagi fazowe

y_m =

Y

n\ + n₂

- X] Yy + x₂Y₂.

(4.28)

Różniczkując (4.27) otrzymamy

dY = Yydriy + nydYy + Y₂dn₂ + n₂dY₂.

Porównując to wyrażenie z (4.25) dla T,p = const otrzymuje się uogólnione równanie Gibbsa-Duhema, z którego wyprowadza się relację (4.15):

(4.15a)

nydYy + n₂dY₂ = 0.

Molowe wielkości cząstkowa obu składników- nie są więc od siebie niezależne. Ich pochodne mają przeciwne znaki, toteż gdy jedna z nich rośnie, to druga musi maleć.

Najważniejsze cząstkowe molowe funkcje termodynamiczne to

-    cząstkowa molow^ja objętość V_h

-    cząstkowa molowa entalpia H_h

-    cząstkowa molowa entropia S_h

-    cząstkowa molowa entalpia swobodna G, zwana potencjałem chemicznym fi,.

Do wyznaczenia cząstkowej molowej funkcji termodynamicznej Y,- niezbędna jest znajomość zależności

a)    Y —f (n;) lub

b)    Y_m = f (a-,), lub też

c)    pozornej wielkości molowej (p od składu:

<P

Y-"\Yj

n₂

(4.29)

gdzie Y* jest wartością Y dla czystego rozpuszczalnika.

Przykład 4.9. Gęstości roztworów HN0₃, w zależności od stężenia kw-asu, wynoszą:

% wag.	2.162	10.98	20,80	30,00	39,20	51,68	62.64	71,57	82,33	93,40	99,60
P [g • cm"^3]	1.01	1,06	1,12	1,18	1,24	1,32	1,38	1,42	1,46	1,49	1,51

Wyznaczyć cząstkowe objętości molowe wędy (V{) i kwasu azotowego (V₂) dla roztworów o ułamku molowym kwasu 0,2 oraz 0,5.

Rozwiązanie. Objętość roztworu złożonego z ni moli H₂0 i n₂ moli HNO3 wynosi

V= ^Vm («1 ⁺«2)»

gdzie V_m jest objętością 1 mola roztworu. Zgodnie z definicją (4.26)