spaw

19B .Ink ntożun zapobiec utUnlenlu I iinnz.utownnlu się ni l.ilu?

Jedynym sposobem zabezpieczenia przed utlenieniem i j* lazotowanient spoiny jest wyeliminowanie tlenu i azotu z procesu spawam \ Można tego dokonać przez zabezpieczenie przestrzeni luku przed dopływem tlenu i azotu z otaczającej atmosfery. W procesie spawania ręcznego osiąga się to przez spawanie elektrodami otulonymi. Otulina elektrody spełnia bardzo istotną rolę w metalurgicznym procesie spawania.

r

199    Jakie .składniki mliuil/.ą w skład otuliny?    ;v

Otulina pokrywa równomiernie drut elektrody na cal*.* powierzchni. W jej skład wchodzi kilka, a czasem nawet kilkanaście różnych składników, które według pochodzenia i w pewnym stopniu podobieństwa można uszeregować w następujące grupy:    ,    *_;i

a) minerały i skały — kamień wapienny, dolomit, krzemionka (piasek), kaolin, muskowit, ruda żelaza, .uda manganu, ruda tytanu.itp'.,

h) żelazostopy — żelazomangan, żelazochrom, żelazokrzem, żelazowolfram,    żelazowanad    itp.,    !*•

c)    sproszkowane    metale — żelazo, aluminium,    V

d)    związki palne - mączka celulozowa, węgiel drzewny, grafit itp,, c) lepiszcze ~ szkło wodne, dekstryna, bentonit itp. i',

Składniki te, rozdrobnione na drobny proszek i zmieszane ze sobą

w odpowiednich zestawach i proporcjach stanowią masę suchą, która zalana odpowiednim lepiszczem -- najczęściej szkleni wodnym - jest nanoszona w stanic plastycznym na drut elektrodowy.

•    .fi

200    Jakie zadania spełnia otulina?

$    »

Otulina stapia się równocześnie z drutem elektrodowym i tworzy na końcu elektrody tzw. krater (rys. 82). Stanowi on pewnego, rodzaju

f'

Kys. fcż. Końcówka stapiającej się clcktto.Jy lina w procesie spawania, są wielorakie. W pierwszej kolejności otulina musi wydzielać Stosunkowo dużą ilość gazu, który tworzy pierścień wokół luku elektrycznego i zabezpiecza przestrzeń luku przed dostępem powietrza z otaczającej atmosfery (rys. 83). Gazem tym jest dwutlenek węgla

CO,, który powstaje z rozpadu głównie węglanów, np. węglanu wapnia CaCOj i węglanu magnezu MgC0₃. Może też. powstać przez spalenie składników palnych, jak np. mączki celulozowej, węgla drzewnego lub grafitu, tlenem zawartym w składnikach oluliny oraz tlenem z otaczającej atmosfery.

W gazie ochronnym oprócz dwutlenku węgla C0₂ mogą występować pewne ilości wodoru, pochodzące np. z mączki celulozowej oraz. z wilgoci zawartej w otulinie. Wodór .jest jednak niepożądany i w pewnych przypadkach jego ilość musi być ograniczona do minimum.

Drugim zadaniem otuliny jest wytworzenie określonej ilości żużla

0    wymaganym składzie chemicznym oraz własnościach fizycznych, /.awarie w otulinie takie pierwiastki, jak węgiel, mangan, krzem, chrom i inne mogą przechodzić do metalu, przy czym w procesie tym istotną rolę odgrywa żużel. Dobrany odpowiednio skład chemiczny otuliny - a pośrednio żużla - może spowodować wzbogacenie spoiny w pierwiastki stopowe nadając jej żądane własności mechaniczne. Ponadto żużel pokrywając spoinę obniża szybkość jej stygnięcia i ułatwia wypłynięcie z krzepnącego metalu wl \ niemetalicznych i gazów. Uzyskuje się przez, to spoinę czystą

1    wolną od poró\v gazowych.

20J Jakie rodzaje otulin stosuje się w procesach spawalniczych?

W procesach spawalniczych stosuje się różne rodzaje otulin, z których jedną grupę stanowią otuliny o charakterze kwaśnym, a drugą otuliny

101