806
LUDNOŚĆ
zakazów zapobiegających niepożądanym małżeństwom zainteresowały się St. Zjednoczone A. P. (1867 r. stan Michigan), które w chwili obecnej posiadają odpowiednie ustawy w 39 stanach, we wszystkich w formie zakazu małżeństwa w razie obciążenia chorobą umysłową albo niedorozwojem psychicznym; w niektórych dodatkowo wymienione są epilepsja, alkoholizm, choroby weneryczne, a nawet gruźlica i t. d. Jednak tylko niektóre stany wymagają przy zawieraniu małżeństwa przedstawienia świadectwa lekarskiego, w innych grozi odpowiedzialność sądowa w razie przekroczenia zakazu lub unieważnienie małżeństwa. Meksyk (1928), Panama (1928) i Argentyna (1934) wprowadziły również zakazy małżeństwa w przypadkach podobnych (nawet szerzej ujętych) co i St. Zjednoczone. Świadectwa lekarskie są obowiązkowe. W szeregu państw europej skich znajdujemy również ustawy dotyczące zawierania małżeństw o charakterze wyraźnie eugenicznym, a więc w Danji (od roku 1922), Estonji (od roku 1922), Finlandji (zreformowana w roku 1929), Islandji (od roku 1921), Łotwie (od roku 1921), Niemczech (od r. 1935), Norwegji (od r. 1918), Szwecji (od r. 1920) i wreszcie Turcji (od r. 1926). Z nich tylko Niemcy, Nor wegja i Turcja wymagają lekarskich świadectw przedślubnych, przyczem w Niemczech i Turcji muszą one być wystawiane przez lekarzy urzędowych. Każdy sposób przeprowadzenia zakazu nastręcza wiele trudności, jeśli chodzi o stosowanie go w życiu. Przymusowość świadectw lekarskich stwarza np., jeśli chudzi o choroby weneryczne, konieczność dokładnego bardzo badania lekarskiego, które nietylko może być bardzo przykre (szczególnie dla młodych dziewcząt i dlatego często jest stosowane tylko dla mężczyzn) ale wymaga bardzo dużo czasu, a nawet kosztów (badania mikroskopowe, analizy i t. d.). Jeśli świadectwa te mają być wystawione przez lekarzy urzędowych, wymaga to na bardzo szeroką skalę zakrojonej organizacji służby zdrowia pu blicznego, co dla szeregu państw ze względów finansowych i poza tern z powodu braku tak dużej ilości lekarzy wykwalifikowanych w dziale poradnictwa, jest w tej chwili prawie niemożliwe. Dopuszczanie świadectw lekarzy prywatnych (Norwegja) wzbudza u wielu pewne obawy. Opieranie się tylko na oświadczeniach kandydatów do małżeństw, iż nie są obciążeni temi zadatkami dziedzicznemi lub temi chorobami, na które rozciąga się zakaz małżeństw (większość St. Zjednoczonych Ameryki, Danja, Szwecja), osłabia oczywiście siłę i wartość zakazu,‘i wywołuje zastrzeżenia co do jego celowości.
c) Stosowanie środków antykoncepcyjnych. Drugim środkiem niedopuszczania do rozrodu elementów niepożądanych jest stosowanie przez nich środków antykoncepcyjnych (prewencyjnych). Sposób ten jednak może mieć zastosowanie jedynie wśród osób uświadomionych i o poczuciu odpowiedzialności eugenicznej, dobrowolnie poddających się wskazówkom lekarzy eugenistów. Dużą rolę mogłyby w tym względzie grać poradnie małżeńskie, któreby skutecznie mogły wpływać na propagowanie racjonalnego stosowania środków prewencyjnych np. czasowo, (na okres choroby jednego z małżonków) bądź też stale wtedy, gdy pierwsze dzieci ujawnią jakieś obciążenie dziedziczne, grożące i dalszemu potomstwu, wobec czego należałoby ograniczyć rozród. W tych i podobnych wypadkach możnaby i należałoby, zdaniem eugenistów, stosować niekiedy sztuczne poronienie.
d) Eugeniczne motywy sztucznego przerywania ciąży. Uznanie motywów eugtnicz-nych jako podstawy dostatecznej dla przeprowadzenia sztucznego poronienia jest propagowane przez eugenistów narazie bez skutku, gdyż te ustawodawstwa państwowe, które nie pozwalają zasadniczo na poronienie, robią wyjątek bądź tylko wobec wskazań lekarskich, jeśli chodzi o zdrowie matki, bądź też uznają za dostateczne momenty socjalne. W dyskusji nad zagadnieniem karalności czy też niekaralności sztucznego przerywania ciąży eugeniści wysuwają kilka momentów za karalnością, z których najważniejszym byłby niewątpliwie szkodliwy dla rozrodu społecznego wpływ sztucznego poronienia, który w pewnych wypadkach może sprowadzić u wartościowych eugenicz-nie kobiet trudność zachodzenia w ciążę wtedy, kiedy chciałyby urodzić.
e) Segregacja elementów dysgenicznych. Następnym środkiem zapobiegania rozrodu elementów dysgenicznych jest t. zw. segregacja czyli odosobnienie w zamkniętych zakładach. Eugenicy propagują możliwie szerokie zastosowanie zasady segregacji nietylko w stosunku do osób niebezpiecznych osobiście dla społeczeństwa, ale i wszystkich tych obciążonych niedorozwojem lub scho-