tpn 1 22486901

443 GEOGKAFJA FIZYCZNA ZIKM POLSKICH

Czarnomorskiego płaskowyżu, powyżej Złoczowa, a łączący się z Na* rwią na wschód od Modlina, w poziomie 73 m. Najwyższe wzniesienie na całem Podlasiu znajduje się przy Kaimennem htewskiem, 200 m.

Bug z uchodzącemi do niego Muehawcem i Piną, rozcina Podlasie na dwie odmienne części. Południowa ma glebę piasczystą,. a ogromne przestrzenie są tu zajęte przez biota, przechodzące bezpośrednio w hała południowego Polesia. Najsilniej rozwinęły się one na dorzeczu górnej Prypeci i tu też znajdują się najliczniejsze jeziora (większych około 30, mniejszych jeszcze więcej). Ale od strony Wisły występują gliny lodowcowe z głazami północnymi, przedewszystkiem na stokach Lubelskiego płaskowyżu, tu z licznemi jeziorkami lodo-wcowemi, a potem na całem Łukowskiem płasko wzgórzu, między Bugiem, Wisłą i Wieprzem. Północne Podlasie, leżące między Bugiem i Narwią, dochodzi do 200 m. w. a ma glebę przeważnie piasczystą, niekiedy kamienistą (Kamienne litewskie). Lasy i uprawa gleby są tu już więcej urozmaicone, błot i jezior jest też tu znacznie mniej. Najwięcej błot przechowało się tu jeszcze nad Narwią, która, pomimo to jest spławną i (za pośrednictwem Biebrzy) została połączona kanałem Augustowskim z Niemnem. Kraj od ujścia Śliny i Bobra bywa zaliczany do Mazowsza. W średnich wiekach było całe Podlasie pokryte lasami, z których wiele jeszcze dotąd się przechowało. Całe porzecze Narwo było jedną olbrzymią puszczą Nadnar-wiańską, która łączyła się na zachodzie z Ostrołęcką, na północy z puszczami Pruskiemi (Jańsborska), na wschodzie z litewskieini, na południu z Białowieską, która wówczas 200.000 dziesięcin obejmowała

Mazowsze obejmuje kraj, po obu stronach Wisły, na przestrzeni od ujścia Radomki po ujście Bugu leżący. Ale ziemie, po wsch. i pozach. stronie Whsły położone, przedstawiają takie różnice, że mieszkańcy tych stron w potocznej mowie zawsze Podlasie od Mazowsza odróżniali i jeszcze dziś odróżniają. I słusznie.

Nizina Mazowiecka w ściślejszem (geograficznem) znaczeniu zajmuje tylko kraj na zachodnim brzegu Wisły położony, zamknięty samą Wisłą, brzegiem Śląsko-Polskiej wyżyny i Wielkopolskiem pojezierzem. Łączy się ta nizina z innemi w^T dwóch kierunkach, mianowicie na północnym zachodzie z niziną Kujawską, która się podnosi ku Kujawskiemu pojezierzu, i na zachodzie, gdzie za pośrednictwem zagłębienia, łączącego Bzurę z Wartą, przechodzi w nizinę Wielkopolską. Jest ona o wiele niniejsza od Podlaskiej i niżej od niej położona (ujście Bzury do Wisły 66 m.). Najniższą jej część (niższe Mazowsze) przedstawia jej południowo-wschodni narożnik, czworobok, zamknięty pomiędzy Wisłą, Bzurą i prawym dopływem