WA30881 I902 SZSTEMATZCYNZ KURS 9 I djvu

-■ 256 —

wyjścia. Podczas studjów nad znaczeniem czynników antropologicznych w życiu społecznym nie można zapominać, że społeczeństwo polega na czymś więcej, niż na prostym połączeniu osobników różnego typu w jednocie społecznej. „Wyludnianie się”, rozmieszczenie osób, które odznaczyły się na polu działalności umysłowej, zamożność narodu i t. d., przedstawiają wypadkową wielu sprężyn, a w ostatecznej analizie trudno rozstrzygnąć, co jakich przyczyn jest dziełem. Szkoła antropologiczno-społeczna puszcza to wszystko w niepamięć i kładzie badane objawy wyłącznie na karb czynników rasowych. Dostarczone przez nią przyczynki naukowe zasługują na uwagę raczej jako pobudka dalszych poszukiwań, i dla tego tyle poświęciliśmy im miejsca. Stawia ona dopiero hipotezy, acz bierze je już za ostateczne sformułowanie rzeczywistości, hipotezy odkrywające przed nauką nowe widnokręgi i zapładniające myśl badaczy. Dodajmy wreszcie, iż studja te zawierają w sobie mnóstwo cennych wskazówek metodologicznych.

Nasze zastrzeżenia dotyczą przedewszystkim sposobów udowadniania tezy, które rażą nas swoją nieścisłością, bo sam fakt, w nich uwydatniany, mianowicie większa obfitość wśród typu długogłowego blondyna pierwiastków eugienistycznych, zarówno w przeszłości, jak i teraźniejszości, jest bardzo możliwy. W § 49 poszukiwaliśmy prawdopodobnego Avyjaśnienia tego zjawiska, tutaj zaś dodamy, iż jeśli blondyn długogłowy przedstawia postać inicjatora dziejowego, to wiekowe dobory, pozbawiające go najlepszych okazów, mogły i nawet musiały wywrzeć