WA30881 I902 SZSTEMATZCYNZ KURS(4 I djvu

— 281

Rasa psychiczna, t. j. typ duchowy właściwy pewnej grupie, niewątpliwie odgrywa w dynamice rozwoju społecznego doniosłą rolę, jako lepszy lub gorszy wyraziciel prądów, powstających w społeczeństwie pod wpływem warunków bytu, jako mniej lub więcej zręczny wykonawca powoływanych w ten sposób do życia czynności społecznych. Co więcej, wywierając taki wpływ, przyspieszający lub opóźniający bieg ew olucji społecznej, może ona wywierać skutki jeszcze głębsze, mianowicie w pewnej mierze rozstrzygać o samej więzi społecznej. Ale liistorjozofja rasowa, taka, z jaką mamy do czynienia w jej stanie dzisiejszym, nie zadawala się wyznaczeniem rasie tak skromnej roli, lecz sięga znacznie dalej w swoich roszczeniach. Dla ich udowodnienia, powinna wykazać, iż: 1) typy rasowe-fizyczne są, w ciągu dziejów piastunkami tych samych pierwiastków ducha, t. j. względnie tych samych; 2) wyznaczyć granice kształtująco-twórczej działalności takich typów fizycznych, t. j. nie tylko, jako źródła rzutkości dziejowej i uzdolnień określonego rodzaju, lecz nadto czynnika, od którego zależy treść idei i, co za tym idzie, instytucji społecznych.

VIII. Ogólne prawa rozwoju psychiki społecznej.

§ b3. Streścimy najogólniejsze wyniki wywodów dotychczasowych.