10578601

42

dopiero staje się przydatnym na pokarm roślinom, gdy przez gnicie i kutwienie zostanie wyłączonym z swych związków. — Działania te chemiczne są niejako kuchnią roślin, w której się dla nich pokarmy gotują. Tlen łączy się z węglem, a uwolniony z połączenia azot i wod tworzą związek najważniejszy, i najposilniejszy pokarm dla roślin, wspomniony powyżej amoniak. Ciało to w stanie czystym jest gazem nader lotnym, woni burdzo mocnej, przenikającej, uchodzi więc av powietrze, jeżeli gnicie nie odbywa się w ziemi. Przez połączenie z kwasami, n. p. z kwasem siarkowym, solnym albo próchnicowym (próchnicą), odbiera się amoniakowi jego lotność. Połączenia takie zówią się solami amoniaku.

Kto chce bliżej poznać ten gaz bardzo ważny dla rolnictwa, niech kupi w aptece małą ilość spirytusu salmiukowcgo (Liquor ainonii caustici), niech go ogrzewa na blaszanej łyżce nad płomieniem świecy, i trzyma nad nim próżną szklankę. Spirytus salmiukowy jest wodą, w której rozpuszczono wielką ilość gazu amoniaku. Za rozgrzaniem, gaz ulatnia się i wznosi do szklanki, która zdaje się być próżną, a jednak woń gwałtownie uderzająca, przekonywa