21464 img126 (5)

PRELIMINARZ OBROTÓW GOTÓWKOWYCH na okres marzec-sierpień

*) Na podstawie doświadczenia porzyjmuje się, że w danym miesiącu wpływa gotówka odpowiadająca 70% wartości sprzedaży, a pozos-odbiorcy w następnym miesiącu. Sprzedaż za luty wynosiła 9.000 min zł.

•*) Przyjęto założenie, że zobowiązania wobec dostawców powinny być zaciągane w sposób umożliwiający angażowanie około -1 gotówkowych ze sprzedaży w danym miesiącu.    *

Przy kalkulowaniu przyszłego zysku istotne znaczenie ma znajomość zależności ftuchodzących między zyskiem a wielkością sprzedaży z uwzględnieniem podziału }kosztów na stałe i zmienne.

Koszty stałe stanowią tę część kosztów działalności przedsiębiorstwa, która nie Ulega zmianie w pewnych przedziałach wielkości przedsiębiorstwa, tj. jego zdolności Wytwórczej lub usługowej. Koszty stałe kształtują się zatem w niezmiennej w po-izczcgólnych okresach wysokości, niezależnie od zmian wielkości sprzedaży. Do tej kategorii kosztów można zaliczyć na przykład koszty ogólnego zarządu firmy, amortyzacji majątku trwałego, utrzymania magazynów oraz istniejącej sieci sprzedaży.

Natomiast koszty zmienne zwiększają się wraz ze wzrostem działalności produkcyjnej, usługowej i sprzedaży (np. koszty zużycia materiałów czy robocizny przy produkcji wyrobów). Ten wzrost kosztów zmiennych może postępować proporcjonalnie w miarę zwiększania działalności produkcyjnej i usługowej oraz sprzedaży, może postępować wolniej (koszty zmienne degresywne) lub szybciej (koszty zmienne progresywne). W przypadku ograniczenia działalności i sprzedaży koszty zmienne ulegają odpowiedniemu zmniejszeniu.

Jak z powyższego wynika, koszty stałe w przeliczeniu na jednostkę produkcji i sprzedaży w miarę jej wzrostu będą wykazywały tendencję malejącą (ich stała suma rozkłada się wówczas na zwiększającą się liczbę jednostek) aż do momentu wykorzystania pełnej zdolności wytwórczej lub usługowej. Przekroczenie bowiem jej maksymalnej skali wymaga nowych inwestycji i innych jednorazowych nakładów, których wzrost powoduje z reguły skokowe zwiększenie kosztów stałych.

Problem ten można zilustrować na przykładzie uruchomienia produkcji nowego wyrobu, które wymagało zainstalowania nowych maszyn i urządzeń. Ich amortyzacja powoduje określoną sumę kosztów bez względu na ilość wykonywanej produkcji. W początkowej fazie uruchamiania produkcji dochody ze sprzedaży pokrywają koszty zmienne oraz tylko część kosztów stałych. Dopiero po osiągnięciu odpowiedniego poziomu produkcji i sprzedaży przychody zaczynają pokrywać także koszty stałe i pojawia się zysk, rosnący w zasadzie do momentu pełnego wykorzystania zdolności produkcyjnej.

Wobec tego istotne znaczenie ma szybkie osiągnięcie takiego poziomu produkcji i sprzedaży, która zapewnia pokrycie przychodami kosztów całkowitych i umożliwia maksymalizację zysku. Wymaga to określenia z góry wielkości produkcji i sprzedaży, po osiągnięciu której przekracza się tzw. próg zysku. Oznacza on minimalną sumę przychodów oraz ilości produkcji, przy której następuje ich zrównanie z kosztami całkowitymi, a więc dopiero po przekroczeniu jej zaczyna powstawać zysk. Niezbędne jest także określenie skali maksymalnie możliwego zysku przy pełnym wykorzystaniu istniejącej zdolności wytwórczej lub usługowej firmy.

Jeżeli przyjąć, że koszty zmienne zwiększają się proporcjonalnie w miarę wzrostu produkcji i sprzedaży, to ich wielkość na jednostkę wyrobu pozostaje bez zmian. Wobec tego wielkość progu zysku, przy której przychody ze sprzedaży zrównują się z kosztami wytworzenia sprzedanych wyrobów, tj. przy zerowej wysokości zysku, można określić przy pomocy formuły:

69