3

j^rfrnni-Ayna (rvc.15.4). Zabarwieni© wszystkich antocyjanów zależy od pH, W środowisku^w§£j^jn^ą-czer^ojae.,_wjz;asadowym niebles^e^J. jCl,p,kątowe. Niedostatek "azotu.-.l.^loaforn-j.ąk^.i nagromad^nle^jTę cukrów w komórkach powoduje wzrost poziomu antocjrja^ów,

F t-arw 6 tt y.‘““ffgliokoneni tych żółtych barwników są pochodne^fLąysinu,-.......i

hydroksyflawonu. Występują, w piątkach. kwiatów, rezedy^.ruty, forsycji. Wiadomo, że barwa kwiatów i owoców, wywołana przez wymienione barwniki, spełnia rolę powabni w zapylaniu i rozsiewaniu.Jaka jest rola tych barwników w fizjologii komórki, w której występują, nie wiadomo*

CL

HO-

ÓH

H0-

CL

CZ>-°^h

B

W

I

OH

OH

CL

.0.

OH

HO

<3

OH

OH

\AAqh

ÓH

Ryc.15.4. Antocyjany; A - cyjanidyna, B - delfinidyna, C - pelargóńidyna

15.4.4.Garbniki

Jest to niejednolita grupa związków, które \i postaci utleniony C bafeny)^ nadają ciemną barwę korze drzew. Pełnią oftu funkcji ochronną przed inwazją mikroorganizmów. Niektórzy uważają, że stanowią one materiał zapa-'~gow^^rkomórkl. który w pewnych warunkach (głodowy<sfr^_: może. być wykorzystany. Garbniki można wyk ryć przez wytrącenie dwuchromianem.; potasu, i wyczernie-nie' kwasem osmowym. Dużo garbników “nazwanych również .taninamiwystępuję w

15.4.5. Alkaloidy

Alkaloidy należą do związków heterocyklicznych zawierających w pierście niu azot. Syntetyzowane są tylko przez pewne rośliny i kumulowane w wakuo-11. Ich znaczenie dla rośliny nie jest znane, natomiast przez człowieka wy korzystywane są dla celów leczniczych (działanie uspokajające, znieczulające, ale i euforyczne). Przykładem alkaloidów mogą hyó: morfina, kokaina, chinina, nikotyna, kofeina.

15.4,6. Kryształy

V soku komórkowym pewnych komórek mogą tworzyć się kryształy. Do najbardziej rozpowszechnionych należy szczawian wapnia występujący w formie pojedynczych kryształów, druzów. rafidów i piasku krystalicznego. Rozmaite formy szczawianu wapniazależą od stopnia uwodnienia. Kryształy w postaci płytek, piramid i druzów tworzą się, gdy szczawian wapnia krystalizuje z

A

Syc.*i5.5. Rafldy i ich tworzenie się* A - komórka na przekroju podłużnym z pęczkiem rafidów. B - komórka i rafidy na przekroju poprzecznym, C - kolejne etapy tworzenia się rafidów w obrębie rafidosomu przekrojonego poprzecznie. Jedynie w płaszczyźnie przekroju poprzecznego oznaczano odkładanie się kryształu szczawianu wapnia (czarne pola). Rycinę wykonano na podst. fotografii Łedbettera i Portera 19?0)