56558 OMiUP t2 Gorski02

Praca samosteru kierowana jest z kolumny sterowniczej, na której umieszczone są przełączniki umożliwiające wybór rodzaju sterowania. Zazwyczaj część elementów w torze sterowania samoczynnego i nadążnego jest wspólna, natomiast tor sterowania bezpośredniego jest całkowicie wydzielony (niezależny).

7.3. URZĄDZENIA STEROWE Z NAPĘDEM RĘCZNYM

Urządzenia sterowe z napędem ręcznym, zwane potocznie ręcznymi urządzeniami sterowymi, są urządzeniami o prostej budowie i obsłudze. W przeszłości stosowane były nawet na statkach o dość dużych wymiarach, ale wtedy obsługa koła sterowego, a więc i całego urządzenia składała się z kilku osób. Przykładem może być ręczne urządzenie sterowe na żaglowcu szkolnym „Dar Pomorza", obsługiwane przez czterech ludzi.

Współcześnie urządzenia sterowe z napędem ręcznym stosuje się na niewielkich statkach pomocniczych lub też sportowych. Urządzenia te mają wielką zaletę, którą jest niezwykle prosta konstrukcja, a w konsekwencji duża niezawodność.

W zależności od sposobu przekazywania mocy od ręcznie obracanego koła sterowego na sterownicę płetwy sterowej, urządzenia sterowe typu ręcznego dzielą się na urządzenia:

—    z przekładnią typu linowo-cięgnowego,

—    z przekładnią zębato-łańcuchową,

—    z przekładnią zębatą,

—    z przekładnią śrubową,

—    z przekładnią hydrauliczną (z siłownikiem nurnikowym, z siłownikiem tłokowym typu jarzmowego, łącznikowego, wahadłowego, z ruchomym cylindrem itp.).

Jednym z najprostszych jest urządzenie sterowe z napędem ręcznym oraz przekładnią linowo-cięgnową (rys. 7.42). Składa się z koła sterowego 1, którego obrót napędza bęben linowy 2. Na bęben nawinięta jest lina 8. Kilkakrotne nawinięcie liny na bęben ma likwidować ewentualne jej poślizgi w czasie pracy urządzenia. Lina 8 przechodzi przez rolki 3 o osi pionowej w stosunku do pokładu statku i obejmuje sektor sterowy 5 zamocowany obrotowo na trzonie sterowym 4. Końcówki lin są tak zamocowane na sektorze, że np. lina dochodząca do prawej strony sektora zamocowana jest na jego lewym krańcu 9 i odwrotnie. W ten sposób naciąg liny w jakimkolwiek kierunku powoduje wychylenie się sektora sterowego w tym samym kierunku. Niekiedy w ciąg liny wstawia się odcinki łącznika w postaci cięgien z prętów stalowych.

Sektor sterowy jest luźno osadzony na trzonie i połączony za pomocą sprężyn 7 ze sterownicą 6, która z kolei osadzona jest nieruchomo (na klinie) na

302