wojowej. Wytworzone innowacje oddziałują na wszystkie sfery działalności rynkowej, a w szczególności mają wpływ na „zasoby niewidzialne, takie jak: renoma regionu, panująca kultura organizacji i pracy, a przede wszystkim zdolność do wytwarzania unikalnych dóbr mających charakter regionalnych produktów"448.
Podstawowymi rodzajami działalności innowacyjnej, głównymi źródłami innowacji są: działalność badawczo-rozwojowa (B+R), zakup gotowej wiedzy w postaci patentów, licencji, itp. (technologia niematerialna) oraz nabycie maszyn i urządzeń (technologii materialnej)449. Stąd najczęściej stosowane mierniki innowacyjności odnoszą się do: określenia ogólnego poziomu innowacyjności450, wskaźników dotyczących poziomu wynalazczości i innowacyjności społeczeństwa451 oraz działalności badawczo-rozwojowej (B+R)452.
Innowacyjność regionu może być również określona metodą podmiotową, poprzez liczbę przedsiębiorstw innowacyjnych działających w regionie. Podział podmiotów ze względu na stopień innwacyjności może być przeprowadzony w sposób arbitralny, na przykład poprzez określenie stopnia zawartości (wykorzystania) badań i rozwoju w poszczególnych branżach przemysłu. Innowacyjność przedsiębiorstw można również określić metodą podmiotową. Przedsiębiorstwo innowacyjne to przedsiębiorstwo, które w badanym okresie (najczęściej 3-letnim) wprowadziło przynajmniej jedną innowację technologiczną: nowy produkt bądź nowy lub ulepszony proces, będące nowością przynajmniej z punktu widzenia tegoż przedsiębiorstwa435.
448 K. Kuciński, T. Kudłacz, T. Markowski, Z. Ziobrowski, Zintegrowany rozwój aglomeracji a konkurencyjność polskiej przestrzeni, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Warszawa 2002. Tom CX1, s. 59.
4,9 Klasyfikacja według metodologii Oslo, Oslo manuał, The measurement ofscientific and tech.nolop.cal actmńes. second edition OECD/Eurostat 1997.
450 Przykładowe wskaźniki: określenie udziału nakładów na działalność innowacyjną w przedsiębiorstwach przemysłowych, określenie struktury źródeł finansowania działalności innowacyjnej, określenie struktury nakładów na innowacje w podziale na sektory i sekcje PKD, określenie struktury nakładów według rodzajów działalności innowacyjnej.
451 Przykładowe wskaźniki: liczba wynalazków krajowych zgłoszonych w danym kraju przez obywateli liczba wynalazków zagranicznych zgłoszonych w danym kraju przez cudzoziemców, liczba wynalazków zgłoszonych ogółem w danym kraju, stosunek liczby zgłoszeń patentowych dokonywanych w danym kraju przez wynalazców zagranicznych do liczby zgłoszeń patentowych w tym kraju przez wynalazców krajowych (stopień zależności), stosunek liczby zgłoszeń patentowych dokonanych w danym kraju przez wynalazców krajowych do ogólnej liczby zgłoszeń patentowych w danym kraju (stopień samowystarczalności). liczba zgłoszeń patentowych dokonanych w danym kraju przez wynalazców w danym kraju przez wynalazców krajowych przypadająca na 10 000 mieszkańców (współczynnik wynalazczości), stosunek liczby zgłoszeń patentowych dokonanych w danym roku przez wynalazców krajowych za granicą, do liczby zgłoszeń patentowych dokonanych przez wynalazców krajowych w danym kraju w poprzednim roku (stopień dyfuzji).
4U Przykładowe wskaźniki: wskaźnik nakładów brutto (publicznych i prywatnych) na B+R jako udział w PKB. wskaźnik nakładów badawczo-rozwojowych przedsiębiorstw, struktura finansowania działalności B+R. wskaźnik stopnia odnowienia produkcji, wskaźniki zatrudnienia w jednostkach zajmujących się działałnriśria B+R.
455 Definicja przedsiębiorstwa innowacyjnego według metodologii Oslo, Definicje pojęć z zakresu statystyki nauki i techniki, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 1999, s. 64.