33115 p143 Chądzyński Region i jego rozwój 07

Do niedawna innowacji nadawano charakter aprzestrzenny, ignorowano jej tery-tonalność. Postęp technologiczny traktowano jak zjawisko liniowe (badania podstawowe - badania stosowane i rozwój - produkcja prototypów - dyfuzja innowacji)⁴³⁶. Innowacja była produktem pojedynczego przedsiębiorcy, działającego w niesprzyjającym otoczeniu - następowało wówczas zjawisko kreacji technologii, a jej dyfuzja uwarunkowana była podażowo.

Obecnie interpretacja pojęcia postępu technologicznego ewoluje w kierunku nie-lineamości tego procesu na rzecz modelu interakcyjnego. „Pojecie innowacji nie jest jtti interpretowane jako filozofia jednego aktu twórczego, lecz jako złożone mechanizmy społeczne, które warunkują powstawanie nowych procesów produkcji oraz produkcji nowych produktów. Jednocześnie dawny punkt odniesienia - linearny model nauki i technologii, został zastąpiony przez interaktywny model innowacji"⁴³⁷. Innowacja jest procesem złożonym, wymagającym współpracy i powiązania między licznymi funkcjami komplementarnymi (badania, rozwój, inwestycje, produkcja, komercjalizacja). Tym samym uznano, iż nowa sytuacja gospodarcza niemalże wymusza i prowokuje .lokalizację innowacji", określając jej miejsce w przestrzeni⁴³⁸.

Innowacyjność jest pojęciem ściśle związanym z przedsiębiorczością i jakością kapitału ludzkiego. J. Schumpeter zauważył, iż z innowacją wiąże się nowator, a więc ktoś, kto w nowy sposób kojarzy środki produkcji. Nowator ten został nazwany przedsiębiorcą (ientrepreneur). Schumpeter wskazał, iż przedsiębiorczość nie jest zawodem ani stanowiskiem, jest to przywództwo w szczególnej postaci, w postaci talentu polegającego na dostrzeganiu i wykorzystaniu przewagi w interesach. Przedsiębiorcy to ludzie obdarzeni talentem do innowacji, natomiast innowacja jako narzędzie przedsiębiorczości „(...) pojawia się wtedy, gdy przedsiębiorca nie tyle wykorzystuje obiektywnie istniejącą szansę, co po prostu ją tworzy’’⁴³⁹. Sam talent najczęściej jednak nie wystarcza, aby budować i rozwijać konkurencyjne przedsięwzięcia. Głównym ograniczeniem jest zazwyczaj brak wiedzy zarówno w zakresie kreacji nowych innowacji, jak i partycypacji w dyfuzji oraz umiejętności ich absorpcji, co jest szczególnie istotne w rozważaniach nad układami sieciowymi i gospodarką opartą na wiedzy (knowledge-based económy⁴⁴⁰).

* I. Pietrzyk, Nowa polityka regionalna, [w:] Nowe problemy rozwoju wielkich miast i regionów, pod red. R. Domańskiego. Warszawa 2000.

⁴¹⁷ Gospodarka oparta..., op. cit., 2001, s. 15.

^4U A. Mync, Instytucjonalne aspekty innowacyjności regionalnej, [w:] Innowacja - Edukacja - Rozwój regionalny pod red. A. Kuklińskiego i K. Pawłowskiej, Nowy Sącz 1998.

⁴⁵⁷ S. Kwiatkowski, Rola innowacji..., op. cit., 1998, s. 122; Heilbroner R.L., Wielcy ekonomiści. Czasy, tycie, idee, PWE, Warszawa 1993, s. 255-274.

** Gospodarka oparta na wiedzy (knowledge-based economy) - to kreślenie współczesnego etapu rozwoju gospodarki, gdzie wiedza rozumiana jako zdolność do działania, odgrywa decydującą rolę w stymulowaniu rozwoju gospodarczego i społecznego. Opisując GOW przeciwstawia się jej cechy charakterystyczne, cechom gospodarki przemysłowej, w której masowa, fordowska produkcja dóbr i ekonomia skali, ustępuje