p154 Chądzyński Region i jego rozwój 07

starczających środków potrzebnych do realizacji planów zwiększania swojej atrakcyjności poprzez innowacyjność. Bycie innowacyjnym jest w ich przypadku często równoznaczne z byciem lub nie na rynku, czyli nie tylko z możliwością rozwoju, ale wręcz z możliwością ich dalszej egzystencji.

Badania nad innowacyjnym środowiskiem przedsiębiorczości zainaugurował na początku lat 80. Ph. Aydalot, który chciał określić warunki zewnętrzne konieczne dla powstawania przedsiębiorstw i ich zdolności do innowacji. Rozpoczęte przez Ph. Aydalota prace z tej tematyki rozwijał w latach późniejszych, założony przez niego w 1984 r., międzynarodowy zespół badawczy GREMI (Groupe de Recherche Europeen sur les Milleta Innovateurs). „Początkowo stawiano sobie pytanie, jakie warunki zewnętrzne są niezbędne do powstawania przedsiębiorstw i do absorpcji innowacji. Starano się ująć w ramy teorii różne formy współzależności, które tworzą się na danym terytorium i wpływają na rozwój technologiczny, i które obejmują różnorodne elementy"⁴⁶⁵. Według nowego podejścia, proces zmian technologicznych jest wynikiem interakcji i uczenia się na drodze prób i błędów oraz kumulowania wiedzy specyficznej i interdyscyplinarnej. „Ma on ponadto charakter ciągły i nie oznacza identycznego aplikowania innowacji wszędzie, niezależnie od lokalnych uwarunkowań⁴⁶⁶. W efekcie licznych badań stwierdzono, że warunkiem powstawania przedsiębiorstw jest środowisko lokalne, które posiada pewne cechy pozwalające je wyodrębnić z otoczenia, w którym się znajduje. Na środowisko składają się zarówno elementy materialne (przedsiębiorstwa, infrastruktura), niematerialne (umiejętności, wiedza), jak i instytucje (władza lokalna różnych szczebli, organizacje pozarządowe). Co istotne, środowisko wcale nie musi posiadać precyzyjnie wytyczonych granic, pokrywających się z powierzchnią administracyjną określonych regionów.

Według D. Maillat, środowisko (milieu) jest uteiytorializowanym zbiorem zarządzanym przez normy, reguły i wartości, które stanowią zarazem sposób kierowania zachowaniami podmiotów i utrzymywanymi przez nich relacjami. Jego zdaniem „w rzeczywistości istnieje pięć aspektów środowiska, które może być ujmowane jako:

•    zbiór przestrzenny, czyli obszar geografiezny nie posiadający granic w dosłownym znaczeniu, lecz reprezentujący pewną jedność wyrażającą się w identyfikowanych i specyficznych zachowaniach;

•    kolektyw uczestników (przedsiębiorstw, instytucji badawczych i kształcenia, lokalnych władz publicznych, osób wykwalifikowanych), którzy powinni posiadać względną niezależność decyzyjną i autonomię w formułowaniu swoich strategicznych wyborów;

^M G. Bcnko, La science..., s. 99.

⁴⁶⁶1. Pietrzyk, Polityka regionalna..., s. 48

........ nEDEWU.PC