76366 ScannedImage 51

54 Rozdział II. Postacie sacrum

penis) przeciwstawianego ogniu⁵² i Słońcu. Tęczowy Wąż jest panem deszczu wy-pijającym z ziemi wody, mieszka w głębokich wodach, gdzie produkuje deszcz, w wodopojach, pod wodospadami itp. Kiedy przeskakuje z jednego zbiornika do drugiego, widać go w postaci tęczowego pobłysku. Tęcza jest więc jego cieniem, hipostazą, u Murinbata językiem bądź wypluwaną śliną. Stanner, który usiłował odnaleźć związki między Tęczowym Wężem Kunmanggurem a tęczą, pisze:

Wszystkie manifestacje tęczy są przedstawiane pierwotnie jako znaki zostawione lub zrobione przez Kunmanggura. Nie mogłem sprowokować informatorów do powiedzenia czegoś więcej poza słowami, iż każda postać tęczy jest Jego śliną”, Jego językiem” albo „wodą wydmuchniętą przez jego rurkę do ssania” (maluk). Ostatnie stwierdzenie zwykle wiązało się z wyjaśnieniem, że woda zawiera latające lisy i zarodki dziecięce (rfarit-rjarit)⁵³.

Murinbata przedstawiają Tęczowego Węża w pięciu różnych postaciach.

Rys. 8. Pięć postaci Tęczowego Węża: A) stworzenie podobne do skorpiona z ogonem zakończonym hakiem (kandinin); B) w stylizowanej postaci ludzkiej z włócznią przebijającą mu bok i ramionami podniesionymi z siecią do połowu tworzącą aureolę wokół głowy; C) jako samą głowę w stylu geometrycznym: okrąg z wybiegającymi promieniami; D) kompletna figura w postaci zbliżonej do C; E) kompletna figura narysowana w rozwiniętym stylu geometrycznym

Jego znakiem są też tęczowo opalizujące kryształy kwarcu, który także nosi nazwę Węża — ungud/ungur, jak też macica perłowa. Manifestuje się także w wirze powietrznym. Fizycznie wyobrażany był również w postaci hybrydy: z głową kangura, krokodylimi zębami, uszami/koroną z piór, długim, wężowym ciałem i ogonem ryby⁵⁴. Z kolei według plemienia Marithiel jego ogon jest zakończony hakiem niczym kotwica. Hakiem tym łapie ludzi, zwłaszcza świeżo inicjowanych młodzień-

⁵²    Aczkolwiek w plemieniu Kogai (Wiktoria) tęcza zwana jest nabał ane tumbila „Bóg jego ogień” (A. R. Radcliffe-Brown, Rainbow Serpent..., s. 345).

⁵³    W. E. H. S t a n n e r, On Aboriginal Religion, r. IV , s. 249.

⁵⁴    J. R i c a r d, Australia, a Cułtural History, London-New York 1988, s. 8.