76669 Siuta Elementy prawa dla ekonomistów rodział 4 prawo karne (22)

•■tr

swoi:h wierzycieli (kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat - art. 301 k.k.) Tej samej karze podlega, kto będąc dłużnikiem kilku wierzycieli doprowadza do swojej upadłości lub niewypłacalności.

Jbszcze innym przestępstwem związanym z grożącą upadłością lub niewypłacalnością jest działanie dłużnika na szkodę niektórych wierzycieli w ten sposób, że spłaca on tylko pozostałych (art. 302 k.k.). Kodeks kamy przewiduje również kilka dalszych przestępstw związanych z upadłością.

Kilka przestępstw wiąże się z organizowaniem przetargów (wchodzenie w niedozwolone porozumienie, ujawnianie informacji i in.), ze szkodą dla instytucji na rzecz której przetarg jest dokonywany (kara pozbawienia wolności do lat 3 - art. 305 k.k.).

Lichwa polega na tym, że sprawca wyzyskując przymusowe położenie kontrahenta, zawiera z nim umowę nakładającą na niego obowiązek świadczenia oczywiście niewspółmiernego ze świadczeniem wzajemnym. Za lichwę grozi kara pozbawienia wolności do lat 3 (art. 304 k.k.).

Do przestępstw przeciwko obrotowi gospodarczemu ma zastosowanie również kodeks kamy skarbowy z 1999 r.

Rozdział V

•-

>

PRAWO CYWILNE

A. Część ogólna

§ 1. OGÓLNE WIADOMOŚCI O PRAWIE CYWILNYM 1. Pojęcie prawa cywilnego

Prawo cywilne jest jedną z gałęzi obowiązującego w Polsce prawa i łącznie z innymi gałęziami, jak prawo konstytucyjne, finansowe, karne itd., tworzy system prawa naszego państwa.

Prawo cywilne to zespół norm regulujących stosunki majątkowe i niektóre stosunki osobiste pomiędzy równorzędnymi podmiotami.

Jak wynika z przytoczonej definicji, prawo cywilne charakteryzuje się dwiema podstawowymi cechami, które wyróżniają je spośród innych gałęzi prawa:

1)    przepisy prawa cywilnego regulują stosunki o charakterze majątkowym, to znaczy stosunki, w których ciążące na stronach obowiązki i przysługujące im wzajemne prawa dotyczą pieniędzy lub innych wartości ekonomicznych; nieliczne przepisy cywilnoprawne odnoszą się do stosunków osobistych,

2)    stosunki regulowane przez prawo cywilne odznaczają się prawną równo-rzędnością stron.

Żadna z wymienionych cech wzięta z osobna nie wystarcza do odróżnienia prawa cywilnego. Przepisy należące do niektórych innych gałęzi prawa także regulują stosunki majątkowe, np. prawo finansowe. Z kolei prawna równorzędność partnerów znana jest na gruncie prawa rodzinnego. Prawo cywilne jest więc zespołem wszystkich przepisów prawnych, które odpowiadają wymienionym dwu kryteriom równocześnie.

Równorzędność stron w stosunku cywilnoprawnym jest pojęciem zawierającym konkretną treść. Oznacza ona mianowicie, że w stosunkach prawa cywilnego żadna ze stron nie ma wobec partnera uprawnień władczych, jak to ma miejsce np. w przypadku prawa administracyjnego. Inaczej mówiąc, prawo cywilne wyklucza stosunek prawnej nadrzędności jednej ze stron względem drugiej.

151