bardzo prosta. W tamtych latach do gry używano pęcherzy zwierzęcych wypchanych trawą, które miaty właśnie taki kształt. Rugbiści pozostali wierni „owalowi” do dzisiaj, a wiele innych gier przeszło, wraz z rozwojem techniki, do piłek okrągłych.
Do Polski rugby dotarło w 1921 roku przywiezione przez żołnierzy z misji wojskowych i repatriantów po 1 wojnie światowej. Głównym popularyzatorem był Francuz L. Amblard. W tym też roku powstał pierwszy klub „Orzeł Biały” w Warszawie. Pierwszy oficjalny mecz z udziałem publiczności rozegrano we Lwowie w 1922 r. między dwoma drużynami „Orła Białega”. Niestety rozkwit rugby przed II wojną trwał krótko i w 1929 roku ukazały się ostatnie wzmianki w prasie. W tym czasie istniało jednak aż 9 klubów w Warszawie, Poznaniu, Katowicach. Ponownie rugby zaczęto uprawiać w Polsce w 1956 roku, w którym rozegrano pierwszy mecz. AZS-AWF Warszawa pokonał w Warszawie Górnika Kochłowice 3:0. W następnym roku powstał Polski Związek Rugby i rozegrano mistrzostwa Polski (zwyciężył AZS-AWF Warszawa). W 1958 reprezentacja Polski w pierwszym swoim meczu pokonała w Łodzi NRD 9:8.
OGÓLNE ZASADY GRY W RUGBY
A. Drużyna liczy 15 zawodników, podzielonych na formacje młyna i ataku.
B. Mecz trwa dwa razy po 40 min z pięciominutową przerwą, podczas której zawodnicy nie mogą opuszczać boiska. W młodszych kategoriach wiekowych czas gry jest ograniczany.
C. Piłka ma kształt owalny i powinna posiadać wymiary: obwód wzdłuż 76-79 cm
obwód wszerz 60-65 cm długość 28-29 cm ciężar 374-425 g
D. Boisko i bramka
erm 1Qm tom 22m
p |
— |
1 |
1 |
— |
5m |
P n |
1 |
1 | |||
"I e o w |
— |
1 1 —i— |
1 1 |
X | |
e |
1 |
1 |
Bramka do rugby ma kształt litery H.
E: Zawodnik ubrany jest w koszulkę, spodenki i getry (skarpety). Nie wolno posiadać wystających, twardych i ostrych przedmiotów, ochraniaczy wykonanych z twardych materiałów.
F. Piłkę podaje się tylko do tyłu, natomiast z piłką wolno biegać we wszystkich kierunkach.
G. Przeciwnika posiadającego piłkę wolno zatrzymywać chwytem od barków do stóp (jest to tzw. szarża). Nie wolno atakować zawodnika bez piłki, łapać za głowę, szyję, podstawiać nóg.
H. Zdobywanie punktów:
— przez położenie piłki na polu punktowym 5 punktów
— przez kopnięcie piłki na bramkę z tzw. podwyższenia przysługującego po każdym położeniu, jeżeli piłka przeleci nad poprzeczką (w dowolnej wysokości nad nią) i między słupkami 2 punkty
— przez kopnięcie piłki na bramkę z rzutu karnego (który może być podyktowany na całym boisku), zasady zdobycia punktów, jak przy podwyższeniu 3 punkty
— przez kopnięcia piłki na bramkę z tzw. drop-gola. Zawodnik opuszcza piłkę na ziemię i w momencie jej kontaktu z podłożem, kopie ją (zasady zdobycia punktów jak przy podwyższeniu i kamym) 3 punkty
— podyktowanie przez sędziego tzw. technicznej (inaczej karnej) piątki, jeżeli sędzia uzna, że położenie nastąpiłoby gdyby nie faul, zagranie niezgodne z przepisami, przyznaje 5 punktów i nakazuje kopanie podwyższenia na wprost bramki.
III RAMOWY PROGRAM SZKOLENIA
Proponuje się rozpoczynanie przygody z mini-rugby w wieku 8-9 lat (2-3 klasa), a zakończenie w wieku 13 lat. Młodzież 14-15 letnia gra już w rugby, o przepisach zbliżonych do pełnych, chociaż nic nie stoi na przeszkodzie, by i w tym wieku bawić się w mini-rugby.
Pierwszy rok ma głównie służyć rozwijaniu ogólnej sprawności fizycznej. Za pomocą gier i zabaw ruchowych, dzieci uczą się biegać, skakać, chwytać i rzucać piłkę. Ten rok ma służyć zapoznaniu dziecka z piłką, nauczeniu podań i chwytów, poruszania się z piłką, ogólną znajomością dyscypliny.
Drugi i trzeci rok obejmuje dzieci w wieku lO-ll lat, czyli mini-żaków. W tym okresie należy doskonalić elementy pierwszego roku szkolenia. Rozpoczynamy naukę szarży, począwszy od nauki padów z różnych pozycji: w klęku, przysiadzie i postawie stojącej, poprzez elementy szarży w pozycji czworakowej, szarżę w klęku do postawy, skończywszy na szarży w ruchu — tak z przodu, jak i z tyłu. W tym okresie należy wprowadzać gry z zastosowaniem poznanych elementów technicznych, czyli podań chwytów, szarży. Nie dopuszczać do dłuższych okresów walki o piłkę. Dzieci powinny mieć możliwość rozgrywania meczy, startu w turniejach, konfrontacji z kolegami z innych klas, szkół i miast. Taka możliwość stwarza system rozgrywek przygotowany dla dzieci przez Polski Związek Rugby.
Czwarty i piaty rok nauczania (dzieci w wieku 12-13 lat) trwa do zakończenia wieku obejmującego mini-rugby. Należy doskonalić elementy z pierwszych etapów szkolenia. Na zakończenie szkolenia w mini-rugby dzieci nie powinny mieć kłopotów z manipulowaniem piłką (podania i chwyty w rugbu), z szarżą w biegu tak z przodu, jak i z tyłu oraz z grą w przegrupowaniach (maulu i raku).
W szkoleniu klubowym chłopcy w tym wieku grają po ośmiu z elementami młyna zwartego (trzyosoboowego) i dwuosobowym autem. W szkołach zaleca sie zabawę w rugby siedmioosobowe bez stałych fragmentów gry. Ma to służyć rozbudzeniu trwałego zainteresowania dzieci dyscypliną oraz dalszemu podnoszeniu podstawowej sprawności technicznej. Trudniejsze elementy będą mogły poznać w klubach, chcąc podnosić swoje umiejętności.
Zakres szkolenia mini-rugby obejmuje:
1. Trzymanie piłki oburącz i jednorącz
2. Bieg z piłką
3. Zbieranie piłki z ziemi
4. Podania i chwyty
5. Kop piłki
6. Zdobywanie punktów
7. Szarżę
8. Gry uproszczone
Są to elementy, opanowanie których umożliwia zabawę w mini-rugby. Sześć pierwszych puntków omówiono szczegółowo w „Liderze” nr 3/97.
SZARŻA
1. Opis techniki wykonania
Szarża jest to podstawowy, dozwolony, sposób zatrzymywania przeciwnika z piłką, bardzo często występujący w rugby. Szarżę dzielimy na szarżę z tylu, boku i przodu.
Ćwiczący pochyla tułów w przód, przesuwając ośrodek ciężkości do przodu. Barkiem mocno „wchodzi” (atakuje) w przeciwnika poniżej bioder, obejmuje szarżowanego, zamyka uchwyt i poprzez mocne ściągnięcie ramion powoduje upadek partnera. Sam powinien upaść na przeciwnika, pozostając w kontakcie z ziemią tylko stopami. Ramiona i tułów powinny leżeć na udach szarżowanego, lekko z boku. Po wykonaniu szarży (przewróceniu przeciwnika) nie należy zwalniać uchwytu, aż do jej pełnego zakończenia. Zbyt wczesne rozluźnienie, grozi nieskutecznością i kontuzją. Po upadku, głowa szarżującego musi znaleźć się na szarżującym. Nie wolno dopuścić do wielokrotnego przewracania się (koziołkowania) zawodników. Uzyskuje się to przez wyprostowanie i rozszerzenie nóg szarżującego. Jeżeli szarża została wykonana zbyt wysoko i przeciwnik kontynuuje bieg, należy obniżyć uchwyt poprzez zsunięcie się poniżej bioder na uda. a nawet na kolana i spowodować upadek przeciwnika. Taka sytuacja może wystąpić gdy różnica wagi pomiędzy zawodnikami jest duża.
Wszystkie uwagi ogólne dotyczące szarzy, w pełni charakteryzują ten rodzaj ćwiczenia. Zawodnik szarżujący działa z zaskoczenia i przeciwnik ma niewielką szansę obrony, dlatego jest to szarża najłatwiejsza i powinna być najskuteczniejsza. Należy zaatakować przeciwnika w uda i przez mocne popchnięcie barkami z jednoczesnym ściąganiem ramion spowodować jego upadek.
Prawidłowy chwyt winien być wykonany z boku, poniżej pasa szarżowanego (w okolicy bioder)
Element, który wydaje się być najtrudniejszy w nauczaniu szarży. Ćwiczący musi przełamać obawy wynikające z faktu, iż przeciwnik biegnie prosto na niego i trzeba go zatrzymać. Należy wykonać lekki przysiad, rozłożyć szeroko ramiona. Linia barków szarżującego powinna znaleźć się na wysokości bioder przeciwnika. Najpierw obe-