81989 S5001364 (2)

5 Treść, struktura i metody nauczania

Dzieci z poważnymi trudnościami w uczeniu się Zajęcia wprowadzające

Klasy dla dzieci z poważnymi trudnościami w uczeniu się są zwykle dosyć małe, na ogół sześcio-, dziesięcioosobowe. Mała liczba dzieci w klasie jest konieczna, gdyż różnią się one między sobą poziomem możliwości. Jeżeli po raz pierwszy pracujesz z grupą dzieci, bardzo ważne będą działania na rzecz budowania grupy i pomoc dzieciom w nawiązaniu kontaktu z tobą. Przede wszystkim powinieneś zapamiętać imiona wszystkich dzieci. Będzie ci łatwiej, jeżeli poprosisz wychowawcę klasy, aby uczestniczył w pierwszych zajęciach; może to zwiększyć poczucie bezpieczeństwa dzieci. Zawołaj dzieci, żeby podeszły i usiadły blisko ciebie, tak abyście razem stanowili małą, zwartą grupkę. Podejdź do każdego dziecka i połóż mu rękę na ramieniu lub kolanie, nawiązując przy tym kontakt wzrokowy. Następnie powiedz głośno, jak się nazywasz, ustalając wsześniej, czy w szkole jest zwyczaj zwracania się po imieniu czy po nazwisku. Dzięki takiemu przedstawieniu się dzieci mają czas poznać cię; bawi je także obserwowanie, czy potrafisz zapamiętać ich imiona.

Jeżeli dzieci są onieśmielone, możesz zebrać je razem w jednym końcu sali. Usiądźcie na materacu. Poproś dzieci, żeby razem z tobą „rozjechały” się do tyłu na siedzeniach, a następnie wróciły do środka jak najbliżej siebie i znowu stworzyły grupę. Dzieci mogą poruszać się na pośladkach, odpychając się rękami i nogami od podłogi. Nie każ dzieciom siadać w kółku, ale obserwuj, które z nich usiądą na zewnątrz grupy. Powtarzaj tę czynność kilka razy. Można ją urozmaicić tak, by zbliżanie się do grupy następowało szybciej niż oddalanie. Podkreśli to ważność spotkania się wszystkich razem.

Po ostatnim oddaleniu się wszystkich od siebie, połóż się na brzuchu i poproś dzieci, żeby zrobiły to samo. Między członkami grupy, którzy prawdopodobnie będą się znajdowali mniej więcej w kole, powinno być teraz trochę więcej miejsca. Znowu zbliżcie się do siebie, ciągnąc ciało na rękach i łokciach, a potem oddalcie się, odpychając rękami od podłogi. Poziom podłogi, który ogranicza zasięg widzenia, będzie sprzyjać powstaniu kontaktu wzrokowego między dziećmi i nauczycielem lub nauczycielami. Jest to prawdopodobnie najlepsza forma nawiązania kontaktu wzrokowego — tuż nad powierzchnią podłogi. Teraz wszyscy mogą głośno uderzać rękami o podłogę, udając grę na bębenkach, co na pewno wywoła sporo radości.

Kiedy dzieci „rozjadą się” do tyłu i grupa się „rozsypie”, siądź z powrotem na .jodze i powiedz dzieciom, żeby też usiadły. Następnie zakręć się w kółko na gżeniu i poproś, żeby spróbowały zrobić to samo; odpychaj się mocno rękami ^ zachęć, żeby odpychały się w ten sam sposób. W tej sytuacji ktoś zawsze się ¹ zwraca i wtedy pozostałe dzieci powinny to podchwycić i spróbować zrobić to jj^o — w ten sposób przechodzi się do ćwiczenia kręcenia się w kółko, upadania . ponownego siadania. Wybierz dziecko, któremu upadanie wychodzi szczególnie _zgrabnie, i poproś je, żeby zademonstrowało to innym, a resztę dzieci zachęć do postarzania. Stopniowo grupa będzie zajmować coraz więcej przestrzeni, ponieważ jjzieci zaczną zauważać, że tego potrzebują. Nie należy mówić dzieciom, żeby się ^zsunęły — gdy będą już gotowe, same zdecydują się poszukać odpowiedniego dla siebie miejsca.

Następnie spytaj dzieci, czy umieją się turlać. Jeżeli masz do czynienia z mniej pewną siebie grupą, być może będziesz musiał to zademonstrować. Teraz też możesz poprosić dziecko, któremu to dobrze wychodzi, żeby pokazało innym, jak to robić. Przez cały czas zwracaj się po imieniu i chwal poszczególne dzieci, oraz dodawaj otuchy i zachęty każdemu, kto wykazuje choćby najmniejsze zaangażowanie. Jeżeli jakieś dziecko siedzi i nie włącza się do wspólnego działania, nie martw się. Zazwyczaj dziecko obserwuje wszystko, co się dzieje, i być może w pewnym momencie przyłączy się do reszty.

Zwykle takie zajęcia ruchowe są dla dzieci czymś nowym. Zachęcone przykładem i słowami nauczyciela oraz jego zainteresowaniem każdym członkiem grupy chętnie włączają się do wspólnej zabawy.

W zależności od tego, jak reaguje i jak sprawna jest grupa, możesz kontynuować zajęcia wprowadzające na różne sposoby. Możesz na przykład zwołać wszystkie dzieci i powiedzieć: „A teraz pobiegniemy naokoło sali!” Jeżeli dzieci rzeczywiście mają na to ochotę, od razu rzucą się do biegu — niektóre będą biec swobodnie, a inne, na przykład dzieci fizycznie upośledzone, będą starały się zrobić tyle, na ile pozwolą ich możliwości.

• Kolejność

W opisanych wyżej sekwencjach ćwiczeń poruszamy się od ruchu skrępowanego do ruchu zdecydowanie swobodniejszego; od ruchu o raczej ograniczonym przepływie do swobodnego przepływu ruchu — kręcenia się w kółko i turlania; i w końcu od ruchu na poziomie podłogi do ruchu ponad podłogą w pozycji stojącej i podczas biegania.

i Poczucie bezpieczeństwa

Opisana sekwencja ćwiczeń zaczyna się od nabrania poczucia bezpieczeństwa przez pracę w grupie oraz blisko podłogi. Ważny jest też kontakt z nauczycielem, a szczególnie to, że zwraca się on do dzieci po imieniu. Poczucie bezpieczeństwa płynące ze środka ciała powstaje podczas upadania i turlania, gdy dzieci odczuwają swoje plecy i brzuch w zetknięciu z podłogą.

85