496 K. W. MAJEWSKI
o powierzchni 4 cm1 2 3 4 5 6, czy 1 cm3 pod warunkiem, żeby ten ostatni był 4 razy jaśniejszy od pierwszego.
2. Źrenica zwęża się, jak o tern już wyżej była mowa, równocześnie z napięciem akomodacyi, a tern samem równocześnie z towarzyszącym jej ruchem zbieżnym gałek ocznych.
3. Różne ciała trujące bądźto w działaniu ogólnem, bądźteż zastosowane miejscowo (zapuszczone w rozczynie do worka spojówkowego), wywołują zwężenie źrenicy. Do takich środków zwężających źrenicę (mioiica) należą: ezerrna. fiz<>sh ^mina. pilokarpina, muskaryna, morfina.
4. Źrenica zwęża się we śnie, a także w uśpieniu chlorofor-mowem.
5. Przy usiłowanem silnem zamknięciu powiek występuje zwężenie źrenicy. Jest to tak zw. odruch Westphala-Piltza.
6. Wreszcie samo silne wypełnienie krwią naczyń tęczówki wywołuje przez rozszerzenie paska tęczówkowego zwężenie źrenicy. Świadczą o tern stany zapalne tęczówki, oraz silna mioza, jaka powstaje natychmiast po nakłuciu rogówki i wypuszczeniu cieczy wodnej z komory przedniej.
Rozszerzenie źrenicy (mydriasis) występuje wśród warunków przeciwnych tym, jakie powodują jej zwężenie, a więc:
Przy pogrążeniu oka w ciemności, a przynajmniej przy na-głem zmniejszeniu ilości wpadającego światła. W bezwzględnej ciemności, jak wykazał du Bois Reymond za pomocą zdjęć fotograficznych przy błyskawicznem świetle magnezyowem, źrenica jest ogromnie rozszerzona, tak, że tęczówka stanowi dookoła niej wąziutki tylko paseczek.
Przy zwolnieniu akomodacyi i konwergencyi.
Pewne podrażnienia nerwów obwodowych, a zwłaszcza podniet}* sprawiające ból wywołują rozszerzenie źrenicy.
Taksamo działają niektóre stany psychiczne n. p na ły przestrach.
Utrudnienie oddychania i wywołana niem duszność powoduje również rozszerzenie źrenicy. Zresztą i od prawidłowego toru oddechowego zależą drobne zmiany wielkości źrenicy. I tak wdechowi odpowiada rozszerzenie, a wydechowi zwężenie źrenicy. Nawet czynność serca odbija się na wielkości źrenic w postaci bardzo drobnych poruszeń, które niewątpliwie zależą tylko od zmian w wypełnieniu krwią naczyń tęczówki.