CCF20130608000

CARL R. ROGERS

. i

W stronę nauki o osobie

P,

odzielam z Maslowem i innymi naukowcami pogląd, że istnieją trzy główne nurty w amerykańskiej psychologii. Przypomina to trzy nurty oceaniczne, mieszające się, bez wyraźnych linii podziału, a jednak zupełnie różne. Jitk przedmioty, które te nurty unoszą, tak konkretne słowa i zwroty pozwalają na identyfikację tych odrębnych nurtów psychologicznych. Z pierwszym nurtem związane są takie słowa, jak „(jfihawioy ryzm”, „obiektywny”, „eksperymentalny”, „bezosobowy”, „logiczno-' -pozytywistyczny” „operacyjny” i „laboratoryjny”. Z drugim kojarzą się takie terminy, iak ..freudowski”.. ..neofreudowski”, „psychoanalityczny”, „psychologia nieświadomości”, „instynktowny”, „psychologia ego”, „psychologia id” i „psychologia dynamiczna”. Z trzecim nurtem natomiast związane są takie słowa, jak „fenomenologiczny”, „egzystencjalny”, „teoria «ja»”, „samoaktualizacja”, „psychologia zcirowia i rozwoju”, „bycie i stawanie się” oraz „nauka o doświadczeniach wewnętrznych”.

Celem moich obecnyeb-rezważań jest znalezienie odpowiedzi na py-taniŁ-takie sątfconsekwencje trzeciego nurtu - nurtu myśTTfenomenóTćA gicznej,jegzystencjalnej, teorLTja^Gdia teorii Telia badaS psychologiczny c h JN ie wąt p li w i e w rozważaniach ną ten temat sporadycznie pojawią ^vsię'^-porównania z innymi nurtami, jednak główny nacisk zostanie położony właśnie na trzeci nurt.

Chciałbym na początku wyraźnie zaznaczyć, że wypowiadam jedynie swoją opinię, ukształtowaną, na podstawie własnych doświadczeń." W żadnym wypadku nie roszczę sobie prawa do tego, by mówić w imieniu całej psychologii. I pomimo że jestem zwolennikiem trzeciego nurtu, także nie czuję się w pełni upoważniony do mówienia w jego imieniu. Jest on zbyt zróżnicowany i jego granice są zbyt niewyraźne, abym pró-

Carl R. Rogers, profesor. Departments of Psychology and Psychiatry, Univer-sity of Wisconsin.

¹ Autor chciałby podziękować Allenowi Berginowi i Eugcne'owi Gendlinowi za ich bardzo pomocne sugestie i uwagi krytyczne.