IMAG0787 (4)

LV

jest wprowadzenie młodzieży w kulturę współczesną./Kultura ta jest jednak zbyt skomplikowana, aby można było ją bezpośrednio uprzystępnić młodemu chłopcu. Trzeba więc prowadzić go do niej drogą pośrednią poprzez świat o wiele prostszy, młodszy, jakby jeszcze chłopięcy, a przy tym pełen niewysło-wionego uroku. Takim jest świat Odysei Homera, świat, w którym żył zachwycający chłopiec Telemach. Dlatego to Herbart radzi zaczynać od czytania z dziewięcioletnimi chłopcami Odysei* Poemat ten jest dla niego jakby bramą, przez którą się idzie dalej i do Herodota, i do Platona, a po tych Hellenach dopiero do klasyków łacińskich: do Cezara, Wergiliusza, Cycerona

i    Horacego. A wszystko po to, aby młodzież zrozumiała, co t® są wielkie zdarzenia 'historyczne i na czym polega siła charakteru moralnego.

I jeszcze jedno: Herbart chce tą drogą wyprowadzić młodzież z zaścianka i zetknąć ją nie tylko z własnym narodem, ale i z ludzkością. Tak należy rozumieć jego słowa: „doprowadzić ludzi do ludzkości, fragment do całości”^4l. Żywe obrazy człowieka i spraw łudZMCh, .jaJue ukazuje literatura klasyczna

ii    historia ^ to czynnik równoważący wady doktrynerskiej nauki o metodach dydaktycznych.

Do tego dołącza się jeszcze solidnie postawione nauczanie matematyki i fizyki. Nauki biologiczne natomiast uwzględnione są słabo, co trzeba usprawiedliwić niedostatecznym iehr^ rozwojem w owym czasie.

Od zagadnień dydaktycznych czas przejść do zagadnień^ wychowania. W rozdziale poświęconym tej sprawie nie ma tak dużo nowych i ciekawych myśli, jak w poprzedzającym go rozdziale o nauczaniu. Główny nacisk położony jest na to, że nauczyciel powinien cieszyć się autorytetem, a uczniowie mają mu być posłuszni: „Rząd należy uczynić mocnym już w pierwszych latach, aby później nie trzeba było stosować surowych środków” (§ 201). W wieku chłopięcym trzeba już pozwolić, aby wychowankowie załatwiali różne sprawy samodzielnie. Można im

Wstęp do Pedagogiki ogólnej, s. 22 niniejszego wydania.