Image005601

47

Rostworowski dal tu tragedię, z której społeczeństwo winno wyciągnąć wnioski \

W Niespodziance, obok wartości powszech* nych, znalazły swe odbicie lokalne stosunki ziemi krakowskiej, jak to zauważył Boy-Żeleński. „Rostworowski znakomicie demaskuje w tej biednej duszy chłopskiej jej nierealny stosunek do życia, przerost fikcji, graniczący z jakimś som-nabulizmem na jawie, zdolny jakże łatwo mroczny sen tej duszy o życiu zczerwienić ^ posoką zbrodni.

„Z jednej strony czeka się z drażniącą emocją na magiczny papierek, który czasem przychodzi z za morza, z drugiej pcha się w naukę syna pieniądze, które dla niego w mieście są niedostateczne, a które dla wsiowych pojęć monetarnych są olbrzymią sumą. Jak ma udźwignąć to wszystko ten mizerny kawałek gruntu, ta ciemna chłopska głowa” ^{1 2}.

Jak źle można zrozumieć sztukę, gdy się bierze pod uwagę w oderwaniu od całości pojedyncze motywy, świadczą zarzuty J. Lechonia. Dopatruje się on w Niespodziance moralności murzyńskiej, bo baba bez wahań ząbiła cztowie-

1

   Rzecz o Niespodziance. Wiadomości Literackie 1929 nr 11.

2

   Flirt z Melpomeną. T. IX. s. 130.