Image
20 djvu

111

ją własnych, powiatowych żołnierzy, rozbijają jedność i siłę państwa. W wieku XVIII-tym przejawiają się znowu dążenia do podniesienia wpływu sejmu walnego, do przekształcenia wadliwych ustaw i stosunków. Przychodzą reformy Czartoryskich i konstytueyi 3-go maja, ale przychodzą zbyt późno i dźwignąć nie mogą upadającej Rzeczpospolitej.

Wedle zwyczajów obowiązujących, każde województwo miało osobny sejmik, czasem jednak ziemia, która nie doszła do godności województwa (dobrzyńska), miała sejmik własny, lub też dwa województwa, ze względu na dawną wspólność historyczną, odbywały razem zjazdy sejmikowe, np. województwa poznańskie i kaliskie zgromadzały się w Środzie, inowrocławskie i brzeskie w Radziejowie, bo stanowiły niegdyś Wiel-kopolskę i Kujawy. Ustrój wszystkich sejmików w Rzeczypospolitej był jednakowy. Sejmiki nie mógły nigdy zgromadzać się same, zależały od króla. Tylko król, naczelnik państwa, miał pratfo ich zwoływania, przez posyłanie piśmiennych rozkazów uniwersałów, podających do ogólnej wiadomości sprawy, nad któremi miano się naradzać.

Sejmiki nosiły różne nazwy, odpowiednio do celów, dla których były zwoływane: przedsejmowe wybierały posłów do sejmu; elekcyjne— kandydatów na urzędników ziemskich (sędzia, podkomorzy i t. p.), deputackie - sędziów trybunału koronnego, gospodarcze zajmowały się sprawami województwa, wojskiem i skarbowóścią, relacyjne odbywały się po sejmach, posłowie zdawali na nich sprawę ze swoich czynności. W okresie elekcyjnym, podczas każdego bezkrólewia, szlachta zgromadzona na sejmikach, orga-