Image02 djvu
93
(3-go Maja), wypracowanej przez sejm czteroletni.
Szlachta, zdobywszy szerokie przywileje, w dążeniu do odegrania w Polsce pierwszorzędnej roli politycznej, stoczyć jeszcze musiała walkę z możnowładztwem, którego przedstawiciele, zasiadający w senacie, bronili swej dotychczasowej przewagi i stanowiska. Walka ta rozegrała się za ostatnich Jagiellonów, za sławnych czasów Zyg-muntowskich, w okresie pełnego rozkwitu żywotnych sił społeczeństwa szlacheckiego i po chwilowych wahaniach1), zakończyła zupełnym jego tryumfem. Równoczesne upośledzenie stanów niższych, mieszczan i chłopów, odbyło się bez starć ostrzejszych, żywiołom tym brakło organizacyi, siły, brakło zrozumienia własnych, najżywotniejszych interesów. Szlachta pokonała możnowładztwo, uszlachciła duchowieństwo przez zapewnienie sobie wyłącznie prawa do wyższych dostojeństw kościelnych, ograniczyła samorząd mieszczan, chłopów obróciła w poddanych, zużytkowała siły całego społeczeństwa dla własnych ambicyi i interesów. To w życiu jej świetny okres: oręż jej bronił i utrzymywał Rzeczpospolitą, jej głos decydował na sejmikach i sejmach o najważniejszych sprawach państwowych, jej przedstawiciele brali czynny udział w ruchu umysłowym i religijnym swoich czasów, popierali humanizm, reformowali kościół i państwo, przodowali na wszystkich polach życia narodowego.
Zdobywszy stanowisko pierwszorzędne, szlachta stała się zazdrosną o swoje prawa, utworzyła klasę uprzywilejowaną, dbałą o własny tylko interes,
Przywilej Mielnicki, narzucony przez panów Aleksandrowi Jagiellończykowi.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Konstytucja 3 maja 1791 Uchwalona 3 Maja, Konstytucja przez Sejm Czteroletni, czyniła z
Image34 djvu 125 dzić sprawy Wielkopolski; przez wiosnę zaś i lato zasiada! w Lublinie dla spraw Ma
Image93 djvu 182 szone w 1846 roku przez Wielkie Księstwo Krakowskie, powstałe z terytoryum Rzeczyp
Uchwalona przez Sejm Czteroletni w dniu 3 maja 1791 roku Ustawa Rządowa była pierwszym na kontynenci
Image32 djvu 123 postanowienia, trudniej jeszcze wprowadzały je w czyn. Szlachta, zazdrosna o swoją
Rozpatrzenie przez Sejm uchwały Senatu • Uchwalę Senatu kieruje się do komisji, kt
Drugi okres działalności Komisji (1780 - 1788), czyli do momentu podjęcia pracy przez Sejm Czterolet
Image68 djvu 157 Sejm pozbawiony by} prawa stawiania wniosków i swobodnej nad nimi dyskusyi. Wniosk
Image99 djvu 188 nych przez sejm, pod przewodnictwem marszałka. Organami wykonawczymi rad powiatowy
Image69 djvu 158 radzili nad sprawami kraju. Ludzie stojący u ste ru rządu niejednokrotnie, przez w
Image11 djvu 102 prywatnych właścicieli ziemi. Zajęcia mieszczańskie uznane zostały przez szlachtę
Image13 djvu 104 cych swą władzę dziedzicznie; sołtysi pochodzili z ludu i bronili go od nadużyć sz
Image24 djvu 115 l posłowie otrzymywali w miejscu obrad mieszkania bezpłatne, wyznaczane im przez m
Image27 djvu U8 „veto” (co znaczy „nie pozwalam”), choćby przez jednego posła, który protestował gł
Image28 djvu 119 jej prawa, ohęp wojska przechodziły przez jpj Ziemie. Ciemna szlachta tymczasem uw
Image38 djvu 129 nem. Było ono jednak nader szczupłe, w razie niebezpieczeństwa królowie uzupełnial
Image45 djvu - 136 narszą obejmował po koronacyi, dokonywanej uroczyście przez prymasa w Krakowie,
Image48 djvu 139 a masy szlacheckie, począwszy od wieku XVlI-go, ciemne są, zabobonne, brak im wied
więcej podobnych podstron