II.WYCHOWANIE DO ŻYCIE W RODZINIE, 13.Modele rodziny, Marek Biesiada

Marek Biesiada 02. 01. 2007

Konspekt lekcji WOS

w klasie

Temat: Modele rodziny w różnych kulturach i religiach

Cele dydaktyczno-wychowawcze.

Po lekcji uczeń:

zna model rodziny panujący wśród ludów pierwotnych, w Indiach, Dalekim Wschodzie
zna model rodziny panujący wśród starożytnych Greków, Rzymian i Chrześcijan
zna model rodziny panujący wśród wyznawców prawosławia, protestantyzmu, islamu oraz w świecie laickim
poznaje modele rodziny w różnych kulturach
opisuje jakie zmiany zaszły w życiu rodziny w różnych epokach historycznych
wskazuje na elementy trwałe, niezmienne, charakterystyczne dla małżeństwa i rodziny

Metody:

wykład
praca w grupie

Środki dydaktyczne:

podręcznik

Tok lekcji:

Czynności nauczyciela	Czynności uczniów	Uwagi
1	2	3
I. Czynności organizacyjno - porządkowe. sprawdzenie listy obecności zapisanie tematu lekcji do dziennika
Rekapitulacja wtórna:	Odpowiadają wyznaczeni uczniowie
Realizacja nowych treści: Temat: Modele rodziny w różnych kulturach i religiach 1. Ludy pierwotne Jak powstawała rodzina w epoce pierwotnej? Dlaczego rodzina była ważna dla ludzi pierwotnych? 2. Indie Jaką funkcje pełniła rodzina w religii hinduskiej? W jakim wieku są zwierane małżeństwa w Indiach? Jaka była rola kobiety i mężczyzny w rodzinie? Jak wyglądały uroczystości zaślubin w Indiach? 3. Daleki Wschód Jakie były najważniejsze elementy życia rodzinnego na Dalekim Wschodzie? Jaką rolę miał mąż jako głowa rodziny? Jak powstaje rodzina w Japonii? Jak wyglądały uroczystości zaślubin w Japonii? 4. Izrael i Bliski Wschód Jaka religia miała wpływ na ukształtowanie się izraelskiego i bliskowschodniego modelu rodziny? Jak kształtował się judaistyczny model rodziny? Czym charakteryzuje się judaistyczny model rodziny? Jak wyglądały uroczystości zaślubin w judaizmie? 5. Grecja i Rzym Kto był dla Greków wzorem życia rodzinnego? Dlaczego Grecy cenili rodzinę? Jak wyglądały uroczystości zaślubin w starożytnej Grecji? Jakie elementy odgrywały rolę w starożytnym Rzymie w okresie pierwotnej i republiki? Jak zmieniła model rodziny w okresie cesarstwa? 6. Chrześcijaństwo Jaki jest najważniejszy element w chrześcijańskim modelu rodziny? Jak wyglądają uroczystości zaślubin w chrześcijaństwie? Co jest podstawą życia małżeńskiego w chrześcijaństwie? Jakie są role członków rodziny? Jaki wymiar społeczny ma małżeństwo w katolicyzmie? Jakie są zadania rodziny? 7. Prawosławie Czym charakteryzuje się małżeństwo w religii prawosławnej Jak wyglądają uroczystości zaślubin w religii prawosławnej? 8. Protestantyzm Czym charakteryzuje się małżeństwo w protestantyzmie? Jak wyglądają uroczystości zaślubin w protestantyzmie? 9. Islam Dlaczego jest ważne małżeństwo w islamie? Czym charakteryzuje się małżeństwo w islamie? Jak wyglądają uroczystości zaślubin w Islamie? 10. Laicki model rodziny Czym charakteryzuje się małżeństwo w islamie? Jaka jest rola i znaczenie małżeństwa cywilnego? 11. Wspólne cechy wszystkich modeli rodziny Jakie są wspólne cechy wszystkich modeli rodziny?	Uczniowie zapisują temat do zeszytu. Uczniowie czytają tekst z podręcznika: Wiedza..., Poznań 2002, s. 75. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 1. Ludy pierwotne a) Jak powstawała rodzina w epoce pierwotnej? małżeństwa kojarzone przez rodziców i naczelników rodów ogromna rola starszyzny rodów przy kojarzeniu małżeństw b) Dlaczego rodzina była ważna dla ludzi pierwotnych? wzmacniała poczucie własnej wartości zachowanie ciągłości rodu Uczniowie czytają tekst z podręcznika: Wiedza..., Poznań 2002, s. 75-76. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 2. Indie a) Jaką funkcje pełniła rodzina w religii hinduskiej? prawo do prowadzenia modłów i składania ofiary przodkom i bogom mieli żonaci mężczyźni należący do rodu b) W jakim wieku są zwierane małżeństwa w Indiach? małżeństwa zawierane w bardzo młodym wieku c) Jaka była rola kobiety i mężczyzny w rodzinie? kobiety posłuszne wobec ojca i męża każda kobieta miała wyjść za mąż i rodzić dzieci d) Jak wyglądały uroczystości zaślubin w Indiach? uroczystości zaślubin Uczniowie czytają tekst z podręcznika: Wiedza..., Poznań 2002, s. 77-78. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 3. Daleki Wschód a) Jakie były najważniejsze elementy życia rodzinnego na Dalekim Wschodzie? nabożność synowska szacunek dla starszych kult przodków b) Jaką rolę miał mąż jako głowa rodziny? odmawianie modłów ku czci przodków wszyscy domownicy muszą być posłuszni głowie rodziny ojciec decydował o małżeństwie swojego dziecka c) Jak powstaje rodzina w Japonii? małżeństwa uzgadniane są przez głowy rodzin młodzi spotykają się w dniu ślubu d) Jak wyglądały uroczystości zaślubin w Japonii? uroczystości zaślubin Uczniowie czytają tekst z podręcznika: Wiedza..., Poznań 2002, s. 78-79. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 4. Izrael i Bliski Wschód a) Jaka religia miała wpływ na ukształtowanie się izraelskiego i bliskowschodniego modelu rodziny? Judaizm - religia politeistyczna oparta na wierze w jednego Boga (Jahwe) b) Jak kształtował się judaistyczny model rodziny? Etap I „patriarchów” - wielożeństwo (poligamia) i rozerwalność małżeństwa Etap II „monarchii” - wielożeństwo (poligamia), a także jednożeństwo (monogamia); dominacja mężczyzn w małżeństwie, który mógł zadecydować o rozwodzie z żoną; posiadał nieograniczoną władzę nad dziećmi; rodzina miała charakter patriarchalny Etap III - dominuje monogamia i idea nierozerwalności małżeńskiej c) Czym charakteryzuje się judaistyczny model rodziny? cześć i szacunek dla instytucji rodziny, a zwłaszcza dla kobity d) Jak wyglądały uroczystości zaślubin w Japonii? uroczystości zaślubin Uczniowie czytają tekst z podręcznika: Wiedza..., Poznań 2002, s. 79-80. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 5. Grecja i Rzym a) Kto był dla Greków wzorem życia rodzinnego? bogowie Olimpu - małżeństwo Zeusa i Hery (patronka małżeństw) oraz Hestia będąca siostrą Zeusa i boginką ogniska domowego b) Dlaczego Grecy cenili rodzinę? dawała nowych obywateli, którzy bronili państwa czczenie kultu przodków i opieka nad starszymi c) Jak wyglądały uroczystości zaślubin w judaizmie? uroczystości zaślubin d) Jakie elementy odgrywały rolę w starożytnym Rzymie w okresie pierwotnej i republiki? kult bóstw domowych - rodzina i jej potomkowie mieli kontynuować ciągłość kultu możliwość rozwodu jeżeli kobieta była bezpłodna ognisko domowe przy którym odmawiano modły i składano fiary Lary - duchy domowe i Penty - duchy przodków ojciec jako głowa rodziny odpowiedzialny był za atmosferę rodziną e) Jak zmieniła model rodziny w okresie cesarstwa? w okresie cesarstwa Rzymianie odchodzą do tradycyjnego modelu rodziny, który przybiera charakter kontraktu i z tego powody stracił wymiar sakralny narasta zjawisko rozwodów Uczniowie czytają tekst z podręcznika: Wiedza..., Poznań 2002, s. 81-82. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 6. Chrześcijaństwo a) Jaki jest najważniejszy element w chrześcijańskim modelu rodziny? monogamia i trwałość małżeństwa b) Jak wyglądają uroczystości zaślubin w chrześcijaństwie? uroczystości zaślubin c) Co jest podstawą życia małżeńskiego w chrześcijaństwie? podstawą małżeństwa jest wzajemna miłość dzięki, której przychodzą na świat dzieci d) Jakie są role członków rodziny? mężczyzna i kobita mają te same prawa w rodzinie lecz całkiem inne zadania dzieci nie mogą być odrzucone e) Jaki wymiar społeczny ma małżeństwo w katolicyzmie? wymiar społeczny, religijny - jest sakramentem czyli rzeczywistością sakralną (świętą) małżeństwo jest związkiem nierozerwalnym f) Jakie są zadania rodziny? tworzenie wspólnoty osób przekazywanie życia udział w życiu społeczności państwowej i kościelnej wzajemna miłość Uczniowie czytają tekst z podręcznika: Wiedza..., Poznań 2002, s. 83. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 7. Prawosławie a) Czym charakteryzuje się małżeństwo w religii prawosławnej? małżeństwo na równi ze stanem zakonnym jako powołanie chrześcijańskie i drogę uświęcenia człowieka dopuszcza rozwód w niektórych sytuacjach np. w wypadku zdrady współmałżonka czy przerwania ciąży można ponownie zawrzeć związek małżeński po dokonanym rozwodzie b) Jak wyglądają uroczystości zaślubin w religii prawosławnej? uroczystości zaślubin Uczniowie czytają tekst z podręcznika: Wiedza..., Poznań 2002, s. 84. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 8. Protestantyzm a) Czym charakteryzuje się małżeństwo w protestantyzmie? małżeństwo jest Bożą instytucją mającą swój początek i przeznaczenie w naturze człowieka małżeństwo jest przykazaniem jakie człowiek otrzymał od Boga możliwość rozwodu b) Jak wyglądają uroczystości zaślubin w protestantyzmie? ślub odbywa się w zborze i udziela je pastor ceremonia ma charakter błogosławieństwa wiernych wzywa się do modlitwy w intencji młodej pary Uczniowie czytają tekst z podręcznika: Wiedza..., Poznań 2002, s. 84-85. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 9. Islam a) Dlaczego jest ważne małżeństwo w islamie? dostanie się po śmierci do raju podstawowym celem jest prokreacja b) Czym charakteryzuje się małżeństwo w islamie? możliwość rozwodu wielożeństwo c) Jak wyglądają uroczystości zaślubin w Islamie? uroczystości zaślubin Uczniowie czytają tekst z podręcznika: Wiedza..., Poznań 2002, s. 85. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 10. Laicki model rodziny a) Czym charakteryzuje się małżeństwo w islamie? świecki model rodziny, czyli nie mający charakter religijny związek małżeński (ślub cywilny) zawarty zgodnie z prawem obowiązującym w państwie ślub cywilny udziela urzędnik stanu cywilnego osoby zawierające małżeństwo składają deklaracje b) Jaka jest rola i znaczenie małżeństwa cywilnego? państwo przejmuje funkcje Kościoła uwolnienie rodziny od wszelkich pierwiastków religijnych możliwość rozwodu Uczniowie czytają tekst z podręcznika: Wiedza..., Poznań 2002, s. 85. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 11. Wspólne cechy wszystkich modeli rodziny Jakie są wspólne cechy wszystkich modeli rodziny? we wszystkich kulturach zaślubiny mają uroczystą oprawę i stanowią wielkie wydarzenie zaślubiny mają uroczystość świecką i religijną rodzina ma postać powszechna i podstawową posłannictwo rodziny jest wieczne i niezmienne	Przypomnieć uczniom co znaczy pojęcie ród?
IV. Rekapitulacja pierwotna: Jak powstawała rodzina w epoce pierwotnej? Dlaczego rodzina była ważna dla ludzi pierwotnych? Jaką funkcje pełniła rodzina w religii hinduskiej? W jakim wieku są zwierane małżeństwa w Indiach? Jaka była rola kobiety i mężczyzny w rodzinie? Jak wyglądały uroczystości zaślubin w Indiach? Jakie były najważniejsze elementy życia rodzinnego na Dalekim Wschodzie? Jaką rolę miał mąż jako głowa rodziny? Jak powstaje rodzina w Japonii? Jak wyglądały uroczystości zaślubin w Japonii? Jaka religia miała wpływ na ukształtowanie się izraelskiego i bliskowschodniego modelu rodziny? Jak kształtował się judaistyczny model rodziny? Czym charakteryzuje się judaistyczny model rodziny? Jak wyglądały uroczystości zaślubin w judaizmie? Kto był dla Greków wzorem życia rodzinnego? Dlaczego Grecy cenili rodzinę? Jak wyglądały uroczystości zaślubin w starożytnej Grecji? Jakie elementy odgrywały rolę w starożytnym Rzymie w okresie pierwotnej i republiki? Jak zmieniła model rodziny w okresie cesarstwa? Jaki jest najważniejszy element w chrześcijańskim modelu rodziny? Jak wyglądają uroczystości zaślubin w chrześcijaństwie? Co jest podstawą życia małżeńskiego w chrześcijaństwie? Jakie są role członków rodziny? Jaki wymiar społeczny ma małżeństwo w katolicyzmie? Jakie są zadania rodziny? Czym charakteryzuje się małżeństwo w religii prawosławnej Jak wyglądają uroczystości zaślubin w religii prawosławnej? Czym charakteryzuje się małżeństwo w protestantyzmie? Jak wyglądają uroczystości zaślubin w protestantyzmie? Dlaczego jest ważne małżeństwo w islamie? Czym charakteryzuje się małżeństwo w islamie? Jak wyglądają uroczystości zaślubin w Islamie? Czym charakteryzuje się małżeństwo w islamie? Jaka jest rola i znaczenie małżeństwa cywilnego? Jakie są wspólne cechy wszystkich modeli rodziny?	Odpowiadają wyznaczeni uczniowie
V. Zadanie pracy domowej
VI. Ocena pracy uczniów na lekcji.	Odpowiadają wyznaczeni przez nauczyciela uczniowie, którzy mogą posługiwać się podręcznikiem i zapisem w zeszytach.	Uczniowie aktywni otrzymują oceny.