|
NEOLIT |
|
Neolit to okres w dziejach, kiedy ludzie zaczęli hodować zwierzęta, uprawiać rośliny i lepić garnki z gliny. Z pewnością jest jest jeden z najciekawszych "momentów" w historii, jego konsekwencją było powstanie wsi, w wkrótce miast. Archeolodzy nawet nazywają ten etap dziejów "rewolucją neolityczną", chociaż trwał on parę tysiącleci.
Wszystko zaczęło się na Bliskim Wschodzie ok. 12000 lat temu. Niektóre grupy ludzi zaczęły gromadzić w stada dzikie zwierzęta, żeby nie musieć się za nimi uganiać po stepach i pustyniach. Niektórzy zauważyli też, że dziko rosnące zboże nadaje się do jedzenia, a gdy je obsiejemy na jednym obszarze, to jedzenie będzie pod ręką. Od tej chwili był już tylko krok, żeby dzikie zwierzęta i rośliny dobierać do hodowli, czy obsiania, według pożądanych cech - tak nastąpiło udomowienie. Ludzie, mając pożywienie przez cały rok w zasięgu wzroku, przestali się przemieszczać i zaczeli budować trwalsze domy - tak powstały wioski.
JERYCHO - najstarsze miasto świata
CATAL HUYUK - stąd skolonizowano Europę
Proces nie był natychmiastowy, ani nie rozprzestrzenił się od razu po świecie. Jeszcze przez długi czas sąsiadowały ze sobą społeczności, które wybrały nową drogę, z tymi żyjącymi po staremu. Ale powstające osady rozrastały się, i już samo to powodowało, że ludzie neolityczni zyskali przewagę. Najsłynniejsze miejscowości z tego początkowego okresu, niektóre słusznie nazwane miastami, to Jerycho, Nemrik, Dżarmo, Szanidar, Abu Hureyra, Beida, Mureybet, Quaramel.
Od ok. 8000 r. zaczyna się upowszechniać ceramika. Znana od dłuższego czasu, dopiero teraz zyskałą uznanie, choć oczywiście nie od razu i nie wszędzie. Ale po kilkuset latach na całym obszarze objętym neolitem, w Mezopotamii, zachodnim Iranie, Syrii, Palestynie, Anatolii, można już było znaleźć misy, dzbany i wazy, a także gliniane figurki. Z tego okresu pochodzi Catal Huyuk.
Neolit rozprzestrzeniał się we wszystkich kierunkach, prawdopodobnie wraz z osadnikami z przeludnionych obszarów. Pewnie też wielu miejscowych podchwytywało niektóre pomysły na życie od kolonizatorów. Ok. 7500 r. neolit dostał się do Grecji, stamtąd na całe Bałkany, a ok. 5300 r. dotarł do Polski.