Kalendarze starożytne - Państwo Środka

Po drugiej stronie globu ziemskiego istniało inne potężne mocarstwo – Chiny. Początki rachuby

czasy sięgają w nim 3 tysięcy lat p.n.e. Chińczycy czas dzielili na 3 epoki: mitologiczną, dawną i

współczesną. Pierwsza z nich miała liczyć pół miliona lat. Według wierzeń żyli wtedy potężni

herosi i to oni zapoczątkowali powstanie wszystkiego, co nas otacza w tym ludzi. Bóg-stwórca

Pawan-Ku dzieła swego dokonywał przez 18 tys. lat za pomocą młota i kowadła. Gdy już

powstało niebo i ziemia ich twórca umarł. Jednak ludzie skorzystali nawet na jego śmierci, gdyż

części jego ciała przekształciły się w rzeczy wypełniające ziemię: głowa stała się górami,

kończyny – czterema kwadrami, krew – rzekami, ciało – ziemią, oddech wiatrem i chmurami,

głos piorunem. Jego kończyny były czterema kierunkami, metale, skały i szlachetne kamienie

utworzone zostały z zębów, kości i szpiku. Pot stał się deszczem, a z insektów żyjących na jego

ciele powstali ludzie. (Aveni Anthony, Imperia czasu – Kalendarze, zegary i kultury, Wyd. Zysk i

S-ka, Poznań 2001,  s. 389) Po pierwszym bogu nastali kolejni. Podobnie jak w późniejszych

zachodnich mitologiach człowiek został obdarzony ogniem, ubraniami, umiejętnościami uprawy

ziemi i hodowli.

Kalendarz chiński w ciągu wieków zmieniał się wielokrotnie, a jego odmian było kilkaset.

Dążono do coraz większej dokładności, dzięki czemu lepiej można było przewidzieć przyszłość

państwa. Tak przynajmniej uważali tamtejsi władcy, a wraz z nimi posłuszne społeczeństwo.

Początkowo kalendarz oparty został na rachubie księżycowej. Składał się z 12 miesięcy 29 i 30

dniowych. Jak łatwo można policzyć rok trwał tylko 354 dni, dlatego 7 razy w ciągu 19-letniego

cyklu wprowadzano trzynasty miesiąc. Z czasem przyjęto nowy kalendarz księżycowo –

słoneczny gdzie ilość dni w miesiącu zwiększono o jeden. Ustaleniem początku roku zajmował

się specjalny minister, który rezultaty swojej pracy oddawał cesarzowi do zatwierdzenia. Do

dyspozycji miał najprawdopodobniej pierwszy na świecie państwowy instytut astronomiczny

utworzony w ok. 2356 r. p.n.e. przez cesarza Jao. Ludzie zajmujący się badaniem nieba, w

przeciwieństwie do Majów byli zwykłymi biurokratami całkowicie podporządkowani cesarzowi.

Nie posiadali dużej władzy, musieli być bezwzględnie posłuszni, a za swoje błędy karani byli

śmiercią. Taki los miał spotkać dwóch astronomów Ho i Hi, którzy nie przewidzieli zaćmienia

Słońca. Dalszą fazą ewolucji pomiaru czasu było wprowadzenie całkowicie opartego na Słońcu

kalendarza. Dokonał tego w 163 r. p.n.e. Sy-ma T’sien, noszący tytuł Wielkiego Księcia

Astrologa. Od tej zmiany przyjęto też początek nowej ery.  W I w. n.e. inny cesarz zwany

Synem Nieba wprowadził kolejne poprawki. Podstawowa jednostka czasu oparta została na

liczbie 6. Stąd powstał cykl 60-letni złożony z 10 znaków (niebiańskich pni) z jednego zbioru

połączonych z 12 znakami innego zbioru nazwanego gałęziami ziemi. Najprawdopodobniej taki

podział wynika z ruchu planet Wenus i Jowisza, które raz na 60 lat spotykają się w tym samym

gwiazdozbiorze zodiaku. Każdy rok miał przydzielony odpowiedni znak (ryc.). 1980 był rokiem

małpy, następny kury, potem psa, świni, szczura, woła, tygrysa, zająca, smoka, węża, konia i

owcy. W ciągu 12-letniego powtarzającego się cyklu sześć razy pojawia się zwierzę

udomowione i sześć razy dzikie. Każde z nich posiada charakterystyczne cechy, które

przypisywane są ludziom urodzonym w danym roku. Za początek ery przyjęto rok 2637 p.n.e.

1 / 2

Kalendarze starożytne - Państwo Środka

 

Ryc. Nazwy i zwierzęta przypisane dwunastu ziemskim gałęziom. (www.portal.chinese.pl)

Chińczycy przywiązywali dużą wagę od Gwiazdy Polarnej. Uważali, że jest ona jednym z

biegunów, wokół której obracają się wszystkie inne ciała niebieskie. Drugim był cesarz na

Ziemi. Nocne niebo zostało podzielone na 4 segmenty odpowiadające mistycznym zwierzętom:

Niebieskiemu Smokowi, Czerwonemu Ptakowi, Białemu Tygrysowi oraz Czarnemu Żółwiowi.

Każdy z nich zawierał 7 głównych gwiazd lub konstelacji, co w rezultacie dało 28 znaków

zodiaku księżycowego.

Kalendarz chiński cykliczny przejęli Koreańczycy i Japończycy. Miał on z pewnością również

duży wpływ na inne sąsiednie kraje.

2 / 2