KONSPEKT IV
Maryja wzorem ewangelizacji
1. MODLITWA NA ROZPOCZĘCIE
Matko ludzi i ludów,
Ty, która znasz wszystkie ich cierpienia i nadzieje,
Ty, która czujesz po macierzyńsku wszystkie zmagania pomiędzy
dobrem a złem, pomiędzy światłością a ciemnością,
które wstrząsają współczesnym światem,
przyjmij nasze wołanie skierowane w Duchu Świętym
wprost do Twojego serca i ogarnij, prosimy,
miłością Matki i Służebnicy Pańskiej ten nasz ludzki świat,
który Ci zawierzamy i poświęcamy, pełni niepokoju o doczesny los ludzi i ludów.
W szczególny sposób powierzamy Ci i poświęcamy
tych ludzi i te narody, które tego najbardziej potrzebują.
Pod Twoją obronę uciekamy się, Święta Boża Rodzicielko!
Naszymi prośbami racz nie gardzić w potrzebach naszych!
Racz nie gardzić!
Przyjmij naszą ufność pokorną i nasze zawierzenie.
(Jan Paweł II, Fatima, 13 maja 1982)
2. CEL SPOTKANIA:
Ukazanie Maryi jako wzoru ewangelizacji, uczenie się od Maryi sposobów ewangelizowania.
3. PRZEBIEG SPOTKANIA:
Przeczytanie tekstu z Dziejów Apostolskich (Dz 1, 12-14).
Krótki wykład komentujący przeczytany tekst i ukazujący rolę Maryi w ewangelizacji, można także nawiązać do sceny wesela w Kanie Galilejskiej. (J 2,1-12)
Przeczytanie tekstu z Ewangelii św. Łukasza (Łk 1, 39-56).
Praca w grupie nad tekstem, by odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób ewangelizowała Maryja? Wnioski zapisujemy na dużej kartce.
Po wykonanej pracy omawiamy wszystkie wnioski.
Z osobą Maryi ściśle związany jest różaniec, mówimy więc na temat różańca misyjnego i objaśniamy poszczególne kolory.
Na koniec spotkania zadajemy dzieciom zadanie.
4. ZADANIE:
Każdemu dziecku przydzielamy jeden z 5 kolorów misyjnych i prosimy, aby w dniu dzisiejszym dzieci modliły się za dany kraj, mogą to uczynić odmawiając np. dziesiątkę różańca.
5. MODLITWA NA ZAKOŃCZENIE
Królowo świata, Matko nasza,
pamiętaj o wszystkich narodach,
zgromadź tych, którzy podążają za Chrystusem,
aby stanowili jedność w Kościele Twojego Syna.
Aby ci wszyscy, którzy jeszcze nie rozpoznali
w Jezusie Syna Ojca, zostali przyciągnięci Jego światłem.
Aby ci wszyscy, których już porwał sobą Chrystus,
głosili Dobrą Nowinę całym swym życiem.
Która byłaś przy apostołach, gdy zakładano Kościół,
wspomagaj współczesnych apostołów,
aby odważnie głosili Słowo Boże.
Która otwarta na Ducha Świętego byłaś gotowa
powitać Chrystusa w sobie i oddać Mu świat,
wyproś dla wielu młodych ludzi podobną
otwartość i dostępność.
Pani świata, Królowo Pokoju, wyproś dar pokoju
dla narodów rozdartych przez nienawiść, urazy i rasizm.
Niech przykazanie miłości Twojego Syna
przezwycięży i pojedna wszystkie serca, aby razem mogły śpiewać chwałę
Ojca, Syna i Ducha Świętego. Amen.
POMOC DLA ANIMATORA
Dz 1,12-14
Wtedy wrócili do Jerozolimy z góry, zwanej Oliwną, która leży blisko Jerozolimy, w odległości drogi szabatowej. Przybywszy tam weszli do sali na górze i przebywali w niej: Piotr i Jan, Jakub i Andrzej, Filip i Tomasz, Bartłomiej i Mateusz, Jakub, syn Alfeusza, i Szymon Gorliwy, i Juda, /brat/ Jakuba. Wszyscy oni trwali jednomyślnie na modlitwie razem z niewiastami, Maryją, Matką Jezusa, i braćmi Jego.
Łk 1,39-56
W tym czasie Maryja wybrała się i poszła z pośpiechem w góry do pewnego miasta w [pokoleniu] Judy. Weszła do domu Zachariasza i pozdrowiła Elżbietę. Gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Maryi, poruszyło się dzieciątko w jej łonie, a Duch Święty napełnił Elżbietę. Wydała ona okrzyk i powiedziała: Błogosławiona jesteś między niewiastami i błogosławiony jest owoc Twojego łona. A skądże mi to, że Matka mojego Pana przychodzi do mnie? Oto, skoro głos Twego pozdrowienia zabrzmiał w moich uszach, poruszyło się z radości dzieciątko w moim łonie. Błogosławiona jesteś, któraś uwierzyła, że spełnią się słowa powiedziane Ci od Pana. Wtedy Maryja rzekła: Wielbi dusza moja Pana, i raduje się duch mój w Bogu, moim Zbawcy. Bo wejrzał na uniżenie Służebnicy swojej. Oto bowiem błogosławić mnie będą odtąd wszystkie pokolenia, gdyż wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny. Święte jest Jego imię - a swoje miłosierdzie na pokolenia i pokolenia [zachowuje] dla tych, co się Go boją. On przejawia moc ramienia swego, rozprasza [ludzi] pyszniących się zamysłami serc swoich. Strąca władców z tronu, a wywyższa pokornych. Głodnych nasyca dobrami, a bogatych z niczym odprawia. Ujął się za sługą swoim, Izraelem, pomny na miłosierdzie swoje - jak przyobiecał naszym ojcom - na rzecz Abrahama i jego potomstwa na wieki. Maryja pozostała u niej około trzech miesięcy; potem wróciła do domu.
J 2,1-12
Trzeciego dnia odbywało się wesele w Kanie Galilejskiej i była tam Matka Jezusa. Zaproszono na to wesele także Jezusa i Jego uczniów. A kiedy zabrakło wina, Matka Jezusa mówi do Niego: Nie mają już wina. Jezus Jej odpowiedział: Czyż to moja lub Twoja sprawa, Niewiasto? Czyż jeszcze nie nadeszła godzina moja? Wtedy Matka Jego powiedziała do sług: Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie. Stało zaś tam sześć stągwi kamiennych przeznaczonych do żydowskich oczyszczeń, z których każda mogła pomieścić dwie lub trzy miary. Rzekł do nich Jezus: Napełnijcie stągwie wodą! I napełnili je aż po brzegi. Potem do nich powiedział: Zaczerpnijcie teraz i zanieście staroście weselnemu! Oni zaś zanieśli. A gdy starosta weselny skosztował wody, która stała się winem - nie wiedział bowiem, skąd ono pochodzi, ale słudzy, którzy czerpali wodę, wiedzieli - przywołał pana młodego i powiedział do niego: Każdy człowiek stawia najpierw dobre wino, a gdy się napiją, wówczas gorsze. Ty zachowałeś dobre wino aż do tej pory. Taki to początek znaków uczynił Jezus w Kanie Galilejskiej. Objawił swoją chwałę i uwierzyli w Niego Jego uczniowie. Następnie On, Jego Matka, bracia i uczniowie Jego udali się do Kafarnaum, gdzie pozostali kilka dni.
Maryja wzorem ewangelizacji
Kościół ze swej natury jest misyjny, powołany, by głosić Dobrą Nowinę o zbawieniu wszystkich ludzi w Jezusie Chrystusie. W ewangelizowaniu czerpie on natchnienie z Maryi, która jako pierwsza dostąpiła ewangelizacji i pierwsza podjęła ją, poprzez swoje posłuszeństwo wobec planu, który objawił Jej Bóg. Niesie Jezusa do Elżbiety, stając się przez to wzorem dla tych wszystkich, którzy podejmują wysiłek objawiania Jezusa ludziom każdej kultury, w każdym miejscu i w każdym czasie. Jej obecność wnosi w dom Elżbiety i Zachariasza światło wiary, służbę, otwartość i dyspozycyjność. Maryja pierwsza uwierzyła i stała się pierwszą uczennicą Chrystusa, dlatego można Ją traktować jako pierwszą misjonarkę. To właśnie Ona dała światu Chrystusa, dlatego stała się wzorem dla Kościoła misyjnego i każdego apostoła. Gdziekolwiek przepowiadane jest zbawienie w Jezusie Chrystusie, tam jest także Maryja. Kościół patrzy na Maryję jako na wzór i Przewodniczkę prowadzącą ludzi do Jezusa Chrystusa. Maryja jest wzorem wiary, nadziei i miłości dla każdego misjonarza. Jej heroiczna wiara poprzedza apostolskie dawanie świadectwa przez Kościół i wciąż pozostaje w sercu Kościoła (por. RMis 27).
Maryja, pierwsza uczennica Jezusa Chrystusa, jest pierwszą ewangelizującą i przewodniczką wszystkich, którzy ewangelizują. Jest wzorem w słuchaniu słowa Bożego. Oddała się całkowicie realizacji misji, którą Bóg Ojciec Jej wyznaczył. W naszym pielgrzymowaniu Maryja jest nam Matką i nauczycielką wiary, starającą się, aby nasze umysły i serca nieustannie przenikało światło Ewangelii i przynosiło w nas owoce świętości. Kościół ukazując Chrystusa światu uczestniczy w macierzyństwie Maryi. Dziewica Maryja, w której wierzący odkrywają miłość mądrej i kochającej Matki, jest znakiem i obrazem duchowego macierzyństwa Kościoła.
Kościół, zapatrzony w Maryję, pragnie tak jak Ona przez swoje posłuszeństwo Bogu, wiarę, modlitwę, rozważanie słowa Bożego i służbę, kontynuować misję Jezusa Chrystusa. Jak apostołowie po Wniebowstąpieniu Chrystusa, Kościół powinien gromadzić się w Wieczerniku z Maryją, by błagać o Ducha Świętego i otrzymać moc i odwagę do wypełnienia misyjnego nakazu. Potrzebujemy również i my, by Duch nas przemienił i prowadził.
„U progu trzeciego tysiąclecia cały Kościół wezwany jest do głębszego przeżywania tajemnicy Chrystusa i pełnej wdzięczności współpracy z dziełem Zbawienia. Czyni to z Maryją i tak jak Maryja, która jest dla niego Matką i wzorem. Jest Ona wzorem macierzyńskiej miłości, jaka powinna ożywiać wszystkich, którzy podejmują trud realizowania posłania misyjnego w dzisiejszym świecie.” (RMis 92). Jan Paweł II zachęca nas, byśmy wzywali Maryję, Gwiazdę pierwszej i nowej ewangelizacji, i w Jej ręce złożyli wszystkie troski ewangelizacyjne, by Ona pomogła nam głosić Jej Syna.
W każdym numerze dwumiesięcznika „Misje Dzisiaj”, który jest czasopismem dwóch papieskich dzieł: PDRW i PDPA, jest dział poświęcony Matce Bożej, prowadzony przez ks. Kazimierza Górala. Bogaty materiał dotyczący kultu i objawień Matki Bożej w różnych częściach świata znajdziesz więc zawsze na s. 16 „Misji Dzisiaj”, w rubryce pod nazwą Różaniec Misyjny.
Matka o różnych twarzach
W VI w. papież Grzegorz Wielki pisał do misjonarzy w Anglii, kapłana Wawrzyńca i opata Melitona: „Nie należy burzyć świątyń bożków, lecz tylko niszczyć bożki. Świątynie trzeba poświęcać i zachowywać także religijne zwyczaje, nadając im charakter chrześcijański. W ten sposób, pozostawiając ludziom coś z ich radości zewnętrznych, doprowadzicie ich łatwo do spraw ducha”. Skutki posłuszeństwa tym papieskim zaleceniom są widoczne do dzisiaj. W miejscach kultu pogańskich Celtów wznoszą się do dziś świątynie chrześcijańskie, wśród nich liczne sanktuaria poświęcone Najświętszej Dziewicy. Właśnie Ona dała przykład wykorzystania kultury przedchrześcijańskiej dla przybliżenia prawd ewangelicznych różnym narodom i kulturom.
Maryja objawiła się Indianom azteckim w 1531 r. na miejscu, gdzie wcześniej stała pogańska świątynia bogini Tonantzin, „Matki wszystkich bogów”. Tu kazała zbudować kaplicę poświęconą Jej, „Matce Prawdziwego Boga” - tak się przedstawiła Indianinowi. Jej strój podczas objawienia, ze wszystkimi ozdobami i symbolami, nawiązywał ściśle do wierzeń i tradycji Azteków.
C
iekawe są zeznania dotyczące koloru skóry twarzy Matki Bożej. Afrykańczycy ujrzeli Maryję w Kibeho w 1981 r. Właśnie w Rwandzie Alfonsine Mumureke, jedna z widzących, mówiła: „Matka Najświętsza nie była biała jak na swych wizerunkach; trudno mi określić kolor Jej skóry, ale była niewymownie piękna”. Analiza licznych objawień Matki Bożej pozwała wysnuć wniosek, że Niebo pragnie do swoich dzieci, żyjących na różnych szerokościach geograficznych i wychowanych w różnych kulturach, mówić ich językiem, zrozumiałym dla ich mentalności i poziomu inteligencji.
Posłani do różnych ludów misjonarze wszystkich czasów korzystali z bogactwa miejscowej kultury, aby jej językiem głosić orędzie Ewangelii. Wymownym przykładem takiej inkulturacji było opowiadanie Ewangelii tańcem, który jest najlepiej rozumianą „mową” ludów Indii. Autorem tego eksperymentu był Ślązak o. Proksz SVD, który w latach 50. XX w. stworzył indyjski religijny zespól folklorystyczny, który tańcem głosił Ewangelię.
R
ównież wizerunki Najświętszej Dziewicy, zwłaszcza w Azji, nawiązują swoim podobieństwem do najbardziej szlachetnych postaci w panteonie religii Wschodu. W krajach buddyjskich figury Matki Bożej podobne są do statuetek bogini Koan-Yin, dziewicy, która jest miłosierną matką dla cierpiącej ludzkości. W Korei Maryja bywa przedstawiana jako Królowa Pokoju w stroju tamtejszej księżniczki. W ikonografii maryjnej Afryki coraz częściej pojawia się ciemnoskóra Madonna ubrana w strój Afrykanek z Dzieciątkiem niesionym na plecach.
Warto podkreślić, że w dziele ewangelizacji ludów Dalekiego Wschodu, jak i Czarnej Afryki w XIX i XX w. wielką rolę odegrała ikona Madonny z Jasnej Góry, której śniade oblicze tak „swojską” czyniło Matkę Jedynego Boga, głoszonego przez misjonarzy Jego ciemnoskórym dzieciom.
Ks. Kazimierz Góral
Różaniec Misyjny
Założycielka Dzieła Rozkrzewiania Wiary, Paulina Jaricot, pragnęła, by modlitwa różańcowa wsparła dzieło ewangelizacji na całym świecie. Początki Żywego Różańca sięgają roku 1826. Paulina organizuje "piętnastki" - grupy piętnastu osób, z których każda zobowiązuje się do rozważania i odmawiania jednej - otrzymanej drogą losowania - tajemnicy dziennie. W ten sposób członkowie Żywego Różańca stają się zjednoczeni w modlitwie ze wszystkimi ludami świata. "Piętnaście węgli: jeden płonie, trzy lub cztery tlą się zaledwie, pozostałe są zimne - ale zbierzcie je razem, a wybuchną ogniem! Oto właściwy charakter Żywego Różańca". Oficjalnej aprobaty dla Żywego Różańca udzielił papież Grzegorz XVI.
Misyjne korzenie Żywego Różańca odkrył na nowo ks. abp Fulton J. Sheen, dyrektor Papieskiego Dzieła Rozkrzewiania Wiary w USA (1950-1966). Pragnął, aby każdy chrześcijanin modlił się w intencjach całego Kościoła, dlatego każdy dziesiątek różańca jest w innym kolorze i symbolizuje jeden z kontynentów.
Kolor zielony symbolizuje Afrykę. Nawiązuje ten kolor do koloru afrykańskich lasów tropikalnych
Kolor czerwony jest symbolem Ameryki. Podkreśla on kolor skóry Indian, rdzennych mieszkańców Ameryki.
Kolor biały to symbol Europy. Oznacza kolor skóry Europejczyków.
Kolor niebieski oznacza Australię i Oceanię. Symbolizuje ten kolor wody Oceanu Spokojnego, na którym są rozsiane liczne wyspy.
Kolor żółty jest symbolem Azji. Przypomina nam ten kolor ludy Azji, które są najliczniejsze na świecie.