45. Omów patomechanizm powstawania pleców płaskich. Podaj przykład 5 pozycji wskazanych do ćwiczeń z tą wadą postawy.

Ta wada charakteryzuje się spłaszczeniem lub brakiem iizjologicznych wygięć kręgosłupa (ryc. 18). Brak fizjologicznych krzywizn kręgosłupa powoduje wypad­nięcie funkcji amortyzacyjnej kręgosłupa. Poszczególne elementy kręgosłupa ule­gają przeciążeniu i prowadzą do zmian zwyrodnieniowych. Istnieje skłonność do powstawania bocznych skrzywień kręgosłupa. Pojemność i ruchomość klatki pier­siowej są upośledzone.

Plecy płaskie coraz częściej spoty­kamy u dzieci i młodzieży. Przyczyn powstawania tej wady lekarze upatrują w sedenteryjnym trybie życia, charak­terystycznym nie tylko w pracy, ale i pod­czas wypoczynku. Wpływa on nie tylko na ograniczenie i zubożenie praktycz­nych form ruchowych, lecz także na osła­bienie mięśni.

Założeniem ćwiczeń korekcyjnych jest

- zwiększenie przodopochylenia miednicy, a tym samym ukształtowanie prawidłowej lordozy lędźwiowej

- zwiększenie ruchomości kręgosłupa zwłaszcza do przodu w odcinku piersiowym (ćw. Kifotyzujące).

- Ponadto wskazane są ćwiczenia okólno kondycyjne, oddechowe, gry i sporty oraz pływanie

Nie są wskazane ćwiczenia elongacyjne, wyciągi, zwisy, a więc wszystko co prowadzi do spłaszczenia krzywizn kręgosłupa

Przykłady ćwiczeń

- PW stanie w rozkroku, RR wzdłuż tułowia

Ruch - skłon tułowia w przód z dotknięciem rękami podłogi (pogłębianie skłonu), następnie wyprost tułowia z kilkakrotnym odrzutem RR prostych w górę

- PW jw. ręce na karku

Ruch - skłon tułowia w przód

- PW - leżenie tyłem NN ugięte w stawach kolanowych, RR wzdłuż tułowia

Ruch - skłon tułowia w przód z chwytem rękami kolan („kołyska”)

- PW jw. RR w bok, kolana podkurczone do brzucha

Ruch - jak podczas jazdy na rowerze („rowerek”)

- PW leżenie przodem, ręce pod czołem

Ruch - unoszenie prostych NN w górę

- PW jw.

46. Omów patomechanizm powstawania pleców wklęsłych. Podaj przykład 5 pozycji wskazanych do ćwiczeń z tą wadą postawy.

Istota wady polega na pogłębianiu lordozy lędźwiowej.

W warunkach prawidłowych odcinek lędźwiowy kręgosłupa ukształtowany jest w postaci wygięcia ku przodowi, a wiec lordozy. Wielkość jej i ukształtowanie są zmienne, uwarunkowane szeregiem czynności, takich jak: wiek, typ somatyczny, ustawienie miednicy, napięcie i długość mięśni stabilizujących stawy biodrowe.

Plecy wklęsłe mogą być wrodzone lub nabyte. W praktyce wychowania fizycznego najliczniejszą grupę stanowią przypadku pleców wklęsłych nabytych, będące skutkiem dystonii mięśniowej. W tych przypadkach integracja jest najbardziej potrzebna i skuteczna.

Lokalizacja zmian

Wielkość, kształt i rozległość lordozy pozostają w ścisłym związku z analogicznymi cechami kifozy piersiowej.

Wyróżniamy:

- pogłębienie fizjologicznej lordozy bez zmian lokalizacji (hiperlordoza lędźwiowa), która w odcinku piersiowym ma tendencję do kompensacyjnego pogłębiania kifozy piersiowej,

- przemieszczenie szczytu lordozy, połączone najczęściej ze zmianami jej rozległości, w związku, z czym rozróżniamy:

a) lordozę niską, z towarzyszącą jej najczęściej kifozą o długim łuku,

b) lordozę wysoką - długa, która obejmuje wygięciem lordotycznym także dolny odcinek piersiowy, dochodzi nawet czasem do Th6, z towarzyszącą jej kifozą wysoką krótką.

Celem ćwiczeń jest przywrócenie prawidłowych stosunków anatomicznych w obrębie stawu biodrowego, wyrobienie odpowiedniej siły mięśni osłabionych oraz rozciągnięcie mięśni przykurczonych. W tym celu stosujemy ćwiczenia odruchu prawidłowej postawy ciała, ćwiczenia elongacyjne i antygrawitacyjne, ćwiczenia Klappa, ćwiczenia specjalne.

Należy pamiętać, że podczas stosowania ćwiczeń mających wzmacniać mięśnie brzucha poprzez zgięcie w stawach biodrowych dochodzi do zbliżenia przyczepów mięśnia biodrowo-lędźwiowego. Z tego powodu należy tak dawkować pozycje wyjściowe, aby zachować odpowiednie proporcje korzystne dla pracy obu mięśni

Przykłady ćwiczeń specjalnych

- PW siad na piętach, RR skurcz pionowy. Ruch - (1) wyprost RR w górę, (2) ukłon japoński, (3) skurcz pionowy RR - z wytrzymaniem opadu tułowia, (4) wyprost tułowia do PW

- PW klęk podparty. Ruch - wyprost lewej nogi w tył, powrót do pozycji wyjściowej, to samo druga noga

- PW jw. Ruch - jw. z równoczesnym ugięciem RR i zbliżeniem czoła do podłogi, powrót do PW, to samo druga noga

- PW leżenie przodem, ręce pod czołem. Ruch - naprzemianstronne unoszenie prostych NN w górę

- PW leżenie przodem na ławeczce, RR wyciągnięte w górę chwyt rękami za obrzeże ławki - kończyny dolne poza ławką. Ruch uniesienie prostych NN w górę (do poziomu)

47. Rodzaje ćwiczeń korekcyjnych.

1. Ćwiczenia ogólno rozwojowe

2. Ćwiczenia specjalne - korygujące okreśłoną wadę

3. Ćwiczenia elongacyjne

4. Ćwiczenia antygrawitacyjne

5. Ćwiczenia odruchu prawidłowej postawy ciała

6. Ćwiczenia oddechowe

7. Ćwiczenia Klappa

8. Pływanie

---