Zarządzanie zasobami ludzkimi - to uporządkowany i systematyczny zespół oddziaływań na postępowanie człowieka w organizacji, tworzący zintegrowany mechanizm łączący cele i zadania organizacji z potrzebami ludzi.
Zasoby ludzkie - to ogół wrodzonych i nabytych własności ucieleśnionych w ludziach.
ELEM. SYSTEMU Z ZAS. LUDZK. W PRZEDSIĘB.
POLIT. PERSONALNA
STRAT. PERSONALNA
FUNKCJE ZARZ. ZASOB. LUDZK.
NARZĘDZIA ZARZ. ZAS. LUDZK.
ORGANIZACJA ZARZ. ZAS. LUDZK.
POLIT. PERSONALNA
To zespół ogólnych wzgl. trwałych zasad zarz. zas. ludz. Określonych przez naczelne kierownictwa na potrzeby kadry kierowniczej niższych szczebli oraz sztabowych i funkcjonalnych jednostek organizacyjnych służby pracowniczej
MODELE POLIT. PERSONALNEJ
- model „sita”
- model „koszyka” (kapitału ludzk)
ELEMENTY STRAT. OGÓLNEJ PRZEDSIĘB
1.MISJA-odzwierciedla kluczowe zadanie „posłannictwo” dla realizacji którego przeds. zostało powołane
2.WIZJA-przedst. wyobrażenie firmy w określonej przyszł.
3.CELE STRATEGICZNE-założenia służące realizacji misji i wizji przeds.
4.STRATEGIE FUNKCJONALNE-obejmują zestaw celów, posunięć i środków działania firmy w jej głównych obszarach funkcjonalnych, tj. produkcji, handlu, finansach i zatrudnieniu.
2. STRAT. PERSONALNA
to długotrwały plan, który zawiera ogólnie sformułowane cele w obszarze zas. ludzk. oraz zadań, metod i środków ich realizacji. W strategii personaln. powinny być zawarte CELE:
- są najistotniejsze w obszarze spraw pracowniczych
- są jasno i precyzyjnie sformułowane co umożliwia późniejszą ocenę stopnia ich realizacji
- mają sprecyzowany horyzont czasowy realizacji
- mają określony na ile to możliwe wymiar ilościowy i jakościowy
ELEMENTY STRAT. PERSONALNEJ
1. cele strategiczne
2. sposoby i środki realizacji celów starteg.
3. harmonogram podejmowanych działań zmierzających do realizacji celów starat.
4. oszacowanie kosztów realizacji celów strateg.
3. FUNKCJE ZARZ. ZASOB. LUDZK.
to działania lub grupy działań kształtujące zasoby pracy w przdsięb.
4. NARZĘDZIA ZARZ. ZAS. LUDZK.
to środki wspomagające realizację funkcji personalnych
ANALIZA ZASOBÓW LUDZKICH
POZIOMY ANALIZY ZASOBÓW LUDZ.
1. całe przedsiębiorstwo
2.jednostki organizacyjne lub zespół pracowniczy
3. pojedynczy pracownik
PODZIAŁ ANALIZY ZASOBÓW ZE WZGL. NA CZĘSTOTL. JEJ PRZEPROWADZANIA
1.analiza okazjonalna
2.analiza systematyczna
ETAPY PRZEBIEGU OKAZJONALNEJ ANAL. ZAS. LUDZ.
1.powstanie problemu
2.przygotowanie badań diagnostycznych
3.wybór technik badawczych i opracowanie narzędzi badawczych
4.zebranie inf. poprzez wykorzystanie technik i narzędzi badawczych
5.sformułowanie wniosków wniosków diagnozy sytuacji- w tym rekomendacja
6.opracowanie projektów rozwiązania problemu
7.doskonalenie oceny projektów rozwiązania problemu i wybór najlepszego projektu
8.pomoc we wdrożeniu wybranego projektu rozwiązania problemu
PŁASZCZYZNY ANALIZY STRUKTURY ZAS. LUDZK
1.rodzajowa
2.kwalifikacyjno-zawodowa
3.społeczna
1.STR. RODZAJOWA-podział ze wzgl. na
- wymiaru czasu pracy
- podst. prawnych do wykonywania pracy
- czasu wykonywania zatrudnienia
2.STR. KWALIFIKACYJNO- ZAWODOWA
podział ze wzgl. na:
- wykształcenie,
- wykonywane zawody
- zajmowane stanow. pracy
- staż pracy
3.STR. SPOŁECZNA- podział ze wzgl. na:
-płeć, wiek, stan cywilny+rodzina, miejsce zamieszk.
PLANOW. ZATRUDNIENIA to proces informacyjno-decyzyjny w wyniku, którego następuje zbilansowanie przyszłego zapotrzebowania na zasoby ludz.
- (popytu zas. ludz) z posiadanymi zas. ludz.
- (podaży zas. ludz) pod wzgl. jakościowym i lościowym
ZEWNĘTRZNE DETERMINANTY PLANOW. ZATRUDNIENIA
1.Sytuacja na zewnętrznym rynku pracy, tj. wielkość popytu i podaży pracy wg.cech demograficzno-zawodowych
2.Pozycja firmy na arenie gosp. i jej atrakcyjność dla pracobiorców
3.Zadania i rola przeds. wobec konsumenta
4.Koniunktura gosp.
5.Obowiązujące przepisy prawa pracy
WEWNĘTRZNE DETERMINANTY PLANOW. ZATRUDNIENIA
wizja, misja, cel działali. przeds.
stopowa technika i technologia
wydajność pracy
wykorzystanie czasu pracy
PLAN ZATRUDNIENIA
to zapatrz. organizacji na pracownika w okresie planistycznym w ujęciu ilościowo-jakościowym(kwalifikacyjnym) i czasowo-przestrzennym oraz sposoby zaradzenia nierównowadze miedzy proponowanym popytem na zasoby ludzk. a prognozowaną podażą zas. ludz.
ETAPY OGÓLNEGO PLANU ZATRUDNIENIA:
Sporządzanie analizy zatrudnienia na ostatni zamknięty rok sprawozdawczy (rok „0”)
- określenie stanu zatrudnienia na początek roku
- określenie stanu zatrudnienia na koniec roku
- identyfikacja wszelkich ruchów kadrowych- tj. przyjęć i zwolnień za wskazaniem ich przyczyn
2. Opracowanie planu zapotrzebowania zasobów ludz. (popytu na zas. ludz) na kolejny rok (lata)
- określenie wlk. planowanego popytu na zasoby ludzk. na koniec roku objętego planem
3. Opracowanie planu posiadanych zas. ludz. (podaży zas. ludz) na kolejny rok (lata)
- wykorzystanie specjalnych metod planowania podaży zas. ludz.
4. Zbilansowanie popytu na zas. ludz. na dany rok planu z planowaną wlk. podaży zas. ludz.
- stwierdzenie istnienia nadwyżek lub niedoborów kadrowych jako podst. podjęcia działań korekcyjnych niezbędnych do zbilansowania planowanego popytu i podaży zas. ludz.
ALTERNATYWY WOBEC ZWOLNIEŃ PRACOWNIKÓW
ograniczenie naboru pracowników zewnętrznego rynku pracy, co powoduje po pewnym czasie spadek zatrudnienia na skutek ubytków naturalnych, odejść na własną prośbę i zwolnień dyscyplinarnych
redukcja godz. nadliczbowych
nieprzedłużanie umów czasowych i umów na wykonywanie określonej pracy
skrócenie czasu pracy
wcześniejsze emerytury
ALTERNATYWY WOBEC PRZYJĘĆ PRACOWNIKÓW
wzrost liczby godz. nadliczbowych
poszerzenie zakresu zadań zatrudnionych
usprawnienie organizacji pracy
dozbrojenie stanowisk pracy
angażowanie do pracy w trybie umów cywilnoprawnych
angażowanie na czas wykonania określonej pracy
leasing pracowników
CELE PLANOW. ZAS. LUDZ.
optymalizacja przyszłego zatrudnienia, tj. stosowanie jego stanu do potrzeb
ustalenie uzasadnionej ekon. ilościowej relacji pomiędzy zatrudnieniem stałym tworzącym tzw. „tron zatrudnienia”,a perfekcyjnym zatrudnieniem stanowiącym swoisty bufor zaporowy zatrudnienia, umożliwiający podjęcie działań dostosowawczych w zakresie popytu i podaży i pracy na wewnętrznym rynku pracy
umożliwienia alokacji kadr pomiędzy poszczególnymi komórkami organizacyjnymi przeds.
stworzenie optymalnych struktur kwalifikacyjnych dostosowanych do przyszłych zmian w przeds.
5. ukierunkowanie przyszłych działań kadrowych
METODY PLANOW. PODAŻY ZAS. LUDZ.
analiza danych osobowych (teczek personalnych)
sondaż diagnostyczny
analiza trendów historycznych
METODY BILANSOWANIA POPYTU I PODAŻY ZAS. LUDZKICH
ODGÓRNA-naczelne kierownictwo ustala zatrudnienie(łatwość i szybkość opracowania metody
ODDOLNA- konsultacje z najniższymi jednostkami pracowniczymi. Duża precyzja, zawyżanie „niewielkie” zatrudnienia
ITERACYJA- czułenkowa- Stopniowe konsultacje na poszczególnych szczeblach. Zalety: dostosowanie wielk. do siebie, Wada: czas sporządzania
WIELOPOZIOMOWA- równocześnie na wielu poziomach prowadzone są konsultacje. Zaleta: krótszy czas sporządzania niż interacyjny
DOBÓR PRACOWNIKÓW W PRZEDS.
SPOS. KONSTRUOWANIA PROFILU KWALIFIKACYJNEGO-2:
1. EMPIRYCZNY- prowadzący do skonstruowania tzw. empirycznego prof. kwalifikacyjn
2. TEORETYCZNY- prowadzący do skonstruowania tzw. teoretycznego prof. kwalifikacyjn
SPOS. OPISYWANIA STANOWISKA PRACY
funkcjonalny
behawioralny
atrybucyjny
wieloaspektowy
ŹRÓDŁA REKRUTACJI PRACOWNIKÓW
wewnętrzny rynek pracy
zewnętrzny rynek pracy
DETERMINANTY WYBORU ŹRÓDEŁ REKRUT. PRACOWNI.
sytuacja na zewn. rynku pracy
faza rozwoju przeds
stosowany przez firme model zarządzania kadrami
szczebel stanowiska przeznaczonego do obsady
FORMY REKRUTACJI Z WEWNĘTRZNEGO RYNKU PRACY
ogłoszenia wewnętrzne (zamieszczane w gazetkach zakładowych, na tablicach ogłoszeń, na tabl. ogłoszeń, w poczcie elekton.)
plany następstw (księgi-listy sukcesów), plany rotacji pracowników, plany karier zawodowych pracowników.
ETAPY REKRUTACJI ZEWNĘTRZNEJ
opracowanie oferty pracy
podjęcie decyzji o zasięgu penetracji rynku
planowanie oferty pracy na rynku pracy
wpłynięcie do firmy ofert pracy potencjalnych pracowników
FORMY REKRUTACJI ZEWNĘTRZNEJ
bazy kandydatów odrzuconych w poprzednich rekrutacjach
rekomendacja aktualnia zatrudnionych pracowników
ogłoszenia w prasie, czasopismach fachowych, Internecie
rekrutacja w szkolach
rekr.. za pośrednictwem urzędów pracy
rekr.. za pośred. prywatnych biur pośrednictwa pracy
rekr.. za pośr. firm konsultingowych
zgłoszenia samoistne
targi pracy
dni otwarte
stowarzyszenia profesjonalne i organizacje środowiskowe
konferencje i seminaria branżowe
SELEKCJA- to działanie lub sekwencja kolejno podejmowanych działań mających na celu wyłonienie spośród kandydatów do pracy tych, którzy w największym stopniu odpowiadają profilowi wymagań kwalifikacyjnych przeds.
1. ANALIZA DOKUMENTÓW APLIKACYJNYCH
- życiorys (CV)
- list motywacyjny
- ankieta personalna
- świadectwa i dyplomy
- wyniki w nauce/ rankingi
2. REFERENCJE: -pisemne, -ustne
3. WYWIADY: -sformalizowane, -niesformalizowane
4. TESTY: -zdolności, -medyczne, -psychologiczne, -próbki pracy, symulacja pracy
5. CENTRUM OCENY I ROZWOJU (Assessment centra, Development centra)
.RODZAJE PROCEDUR SELEKCJI
1- ustalonego minimum
2- kompensacji
3- hybrydowa
TESTY PSYCHOLOGICZNE:
osobowości, zdolności
WYMOGI KONIECZNE DO SPEŁNIENIA PRZEZ TESTY PSYCHOLOG.
1)rzetelność, 2)trafność, 3)normalizowania, 4)standaryzowania, 5)obiektywności, 6)dostosowania kulturowego
PRZYKŁADY TESTÓW PSYCHOLOG:
test matryc Ravela
test APIS-Z
test twórczego myślenia
metody diagnostyczne firmy SHL
metody Thomas International SLG
metody diagnostyczne firmy Mars
MOTYWOWANIE PRACOWNIKÓW W ORGANIZACJACH
MOTYWOWANIE DO PRACY-jest to proces regulujący zachowanie pracowników tak,aby było możliwe osiągnięcie z pewnym prawdop. celów użytecznych dla organizacji
HIERARCHIA POTRZEB WG. A. MASLOWA
potrzeba - napięcie motywacyjne - napęd, energia, przedsiębiorczość - działanie - zaspokojona potrzeba - redukcja napięcia.
POTRZEBY WG. A. MASLOWA
Iszego rzędu:
- p. fizjologiczne (głód, sen, pragnienie)
- p. bezpieczeństwa (pewność, ochrona przed zagrożeniami)
IIrzędu
- p. społeczne (przynależność, akceptacja, życie towarzyskie, przyjaźń, miłość)
- p. uznania (szacunek dla siebie, osiągnięcia, pozycja, uznanie przez innych)
- p. samorealizacji (rozwój, osiągnięcia, samodoskonalenie)
DWUCZYNNIK. T. MOTYW. F. HERZBERGA
-CZYNIKI HIG. PSYCHICZNEJ- związane z warunkami zewnętrz. w jakich wykonywana jest praca
warunki pracy
wynagrodzenie
syst. zarządz. w przeds.
styl kierowania
stosunki międzyludzkie
stalość pracy
-MOTYWATORY- związane z samą pracą i możliwościami rozwoju zawodowego pracownika
1. osiągnięcia
2. uznanie
3. treść pracy
4. odpowiedzialność
5. możliwość rozwoju osobistego
6. awans
MODEL MOTYW. D. C. McCLELLANDA
- POTRZEBA OSIĄGNIĘĆ
1. osiąganie lub przekraczanie wyznaczonych standardów jakości
2. poszukiwanie unikalnych rozwiązań sytuacji problemowych
3. duże poczucie odpowiedzialności za podejmowane działania
- POTRZEBA WŁADZY
1. dążenie do podporządkowania i kontrolowania innych ludzi
2. tendencja do rywalizacji
3. zainteresowanie wysokim statusem i prestiżem społecznym
- POTRZEBA AFILIACJI
1. dążenie do tworzenia pozytywnych relacji międzyludz.
2. zainteresowanie ludźmi w procesie pracy i poza pracą
3. Pragnienie akceptacji społecznej
SZKIC TEORII MOTYW. WG. V. VROOMA
pobudzona potrzeba- odczucie, ze wydatkowany wysiłek doprowadzi do osiągnięcia celu- odczucie, ze realizacja zadania prowadzi do znacznego zaspokojenia odczuwanej potrzeby- pojawia się motywacja
TEORIA SPRAWIEDLIWEGO WYNAGRADZA. WG. ADAMSA
powinna być zachowana równowaga między nagrodami, a wysiłkiem włożonym do osiągnięcia tych nagród
TEORIA WZMOCNIENIA WG. SKINNERA
koncentrują się w jaki sposób to czy pracownik został wynagrodzony wpłynie na jego pracę w przyszłości
PODST. TECHNIKI MODYFIKACJI ZACHOWA. PRACOWNIKA(4)
1. pozytywne wzmocnienie
2. uczenie unikania
3. wygaszanie
4. karanie
WZORY MOTYWACYJNE
1. konformizm wobec norm systemu
2. instrumentalne nagrody systemowe
3. instrum. nagr. indywidualne
4. wewnętrzna satysf. z pracy
5. internalizacja celów i wartości organizacji
6. satysfakcja społeczna płynąca z przynależności do grup pierwotnych
EWOLUCJA MODELI ODDZIAŁ. MOTYWACYJN.
MODEL TRADYCYJNY (płacowe czynniki motywacyjne)- MODEL STOSUNKÓW MIĘDZYLUDZKICH (pozapłacowe czynniki motywacyjne)- MODEL ZASOBÓW LUDZKICH (płacowe i pozapłacowe czynniki motyw)- MODEL POTENCJAŁU SPOŁECZNEGO („Dynamicznego zaangażowania”, pozapłacowe czynn. motywac.)
WYNAGRODZ. ZA PRACE-
to obowiązk., wypłacane okresowo świadczenia ze stosunku pracy o charakt. przysparzająco- majątkowym, które pracodawca jest zobowiązany wypłacać okresowo pracownikom w zamian za wykonywaną pracę, świadczoną w ramach stosunku pracy, odpowiednio do rodzaju, ilości i jakości pracy
WYNAGRODZENIE
to ogół wydatków pieniężnych oraz świadczeń w naturze, wypłacanych pracownikom z tytułu zatrudnienia w podmiocie gospodarczym
FUNKCJE WYNAGRODZENIA
1. dochodowa
2. kosztowa
3. motywacyjna
4. społeczna
METODY SZACOWANIA GODZIWEGO WYNAGRODZ.
1. Wynagr. godziwe powinno kształtować się na poziomie nie mniejszym niż 68% przeciętnej płacy w danym kraju
2. Wynagr. powinno kształtować się na poz. nie mniejszym niż 66% PKB na jednego mieszkańca
KRYTERIA RÓŻNICOWANIA WYNAGRODZEŃ
1. wkład pracy
2. wyniki pracy
3. kompetencje pracowników
4. sytuacja na rynku pracy
5. potrzeby pracowników
WKŁAD PRACY
jest iloczynem czasu i trudności pracy
WARTOŚCIOWANIE PRACY
to sformalizowany proces względnej oceny trudności i uciążliwości prac wykonywanych na poszczególnych stanowiskach pracy w danej organizacji, realizowany na podst. osądów bazujących na dogłębnej analizie pracy
ETAPY ANALITYCZNEJ PROCEDURY WARTOŚCIOW. PRACY
1. Tworzenia modelu wartościowania pracy
2. Przeprowadzania właściwej procedury wartościow. pracy
TWORZENIE MODELU KWALIFIKOWANIA PRACY obejmuje ustalenie:
1. kryteriów syntetycznych i elementarnych oraz przypisania tym drugim maksymalnych ocen w postaci liczby pktów
2. „kluczy analitycznych” ułatwiających ocenę i oszacowanie poziome każdego kryterium w badanej pracy
ETAPY TWORZENA MODELU WARTOŚCIOW. PRACY WG. TECHNIKI ANALITYCZNO - PUNKTOWEJ
1) Dobór podstawowych- syntetycznych kryteriów oceny trudności prac wykonywanych w przedsiębiorstwie
2) Wyodrębnienie kryteriów elementarnych w obrębie każdego z kryteriów syntetycznych
3) Ustalenie wag poszczególnych kryteriów elementarnych, czyli ich znaczenia w łącznej ocenie trudności pracy w postaci maksymalnej liczby pktów
4) Ustalenie kluczy analitycznych
4.1) Dobór liczby stopnia nasilenia wyodrębnionych kryteriów elementarnych
4.2) Zdefiniowanie stopnia nasilenia wyodrębnionych kryteriów elementarnych
4.3) Przypisanie stopniom nasilenia kryteriów elementarnych wartości punktowych
ETAPY WŁAŚCIWEJ PROCEDURY WARTOŚCIOWANIA PRACY
1. Przeprowadzenie punktowej oceny trudności pracy na poszczególnych stanowiskach pracy wg wyodrębnionych kryteriów na podstawie porównania opisów pracy tych stanowisk z kluczami analitycznymi
2. Pogrupowanie wartościowanych stanowisk pracy w kategorie zaszeregowania na podstawie łącznej liczby pktów , jaką przypisano tym stanowiskom za wszystkie wyodrębnione stanowiska
NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANE KRYTERIA SYNTETYCZNE W PROCEDURZE WARTOŚCIOWANIA PRACY
1. kwalifikacje zawodowe
2. odpowiedzialność
3. wysiłek
4. warunki środowiska pracy
FORMUŁA TRANSFORMACJI OCENY TRUDNOŚCI PRACY wyrażonych w punktach w stawki płacy zasadniczej wyrażone w jednostkach pieniężnych wg. Z. MARTYNIKA
Pz = Pnj +(Pktn - Pktnj) Wp
Pz- płaca zasadnicza
Pnj- płaca najniższa w danym przedsiębiorstwie
Pktn- liczba pktów należna dla danego stanowiska
Pktnj- liczba pktów należna dla stanowiska z płacą najniższą
Wp- wartość jednego pktu w złotych
N- współczynnik zależny od przyjętej maksymalnej rozpiętości między płacą najniższą, a płacą maksym. Np. gdy rozpiętość wynosi 1:4, N=4.
Pkt max- realne maksimum punktów
FORMY PŁAC
forma płac- to sposób ustalenia wysokości wynagrodzenia pracowników, właściwy ze względu na przyjęte w organizacji zasady różnicowania wynagrodzeń
FORMY PŁAC ZE WZGL. NA KRYTERIUM „KIERUNEK BODŹCOWEGO ODDZIAŁYW. WYNAGRODZENIA”
1. pobudzające do wzrostu wydajności pracy (np. akordowe formy płac)
2. pobudzające do wzrostu jakości produkcji (np. czasowe formy z premią jakościową)
3. pobudzające do oszczędności (np. czasowe formy z premią za oszczędność zużycia surowców)
4. pobudzające do poprawy syntetycznych mierników działalności gospodarczej (np. czasowe formy z premią od wartości dodanej)
FORMY PŁAC ZE WZGL. NA KRYTERIUM „ZAKRESU MATERIALNEGO UDZIAŁU PRACOWNIKÓW W DODATKOWYCH EFEKTACH PRACY”
1. nie przewidujące udziału pracowników w dodatkowych efektach pracy( np. czasowa forma płacy w czystej postaci)
2. przewidujące proporcjonalny udział pracowników w dodatkowych efektach pracy (np. akord prosty)
3. przewidujące mniej niż proporcjonalny udział pracowników w dodatkowych efektach pracy (np. akord progresywny)
4. przewidujące zmienny udział pracowników w dodatkowych efektach pracy (np. akord prosty)
FORMY PŁAC ZE WZGL. NA KRYTERIUM „PODMIOTU DLA, KTÓREGO USTALA SIĘ PŁACĘ”
1. indywidualne formy płac (np. płaca czasowa)
2. zespołowe formy płac (np. akord zryczałtowany)
OKRESOWE OCENY PRACOWNICZE
to postępowanie zmierzające do porównania osób zatrudnionych w danej organizacji- efektów ich pracy, zachowań i posiadanych cech osobowościowych z przyjętymi normami i wzorcami
ETAPY PROJEKTOWANIA SYSTEMU OCEN OKRESOWYCH
1. określenie celu wprowadzania systemu ocen okresowych
2. wybór kryteriów na podst., których pracownicy będą oceniani
3. dobór metod oceniania
4. wybór i przeszkolenie osób oceniających i ocenianych
5. ustalenie częstotliwości przeprowadzania ocen
6. przyjęcie zasad przeprowadzania ocen okresowych
GŁÓWNE GRUPY CELÓW OKRESOWYCH OCEN PRACOWNICZYCH
1. administracyjny
2. informacyjny
3. motywacyjny
KRYTERIUM OCENY PRACOWNIKÓW
1. efektywnościowe
1.1 indywidualne
1.2 zespołowe
1.3 organizacyjne
2. behawioralne
3. kwalifikacyjne
4. osobowościowe
METODY OCENY PRACOWNIKÓW
1. relatywne:
- ranking
- porównywanie parami
2. Absolutne:
- skale ocen
- ocena opisowa
- zdarzenia krytyczne
FORMY SKAL OCEN
1. punktowe
2. ważone
3. przymiotnikowe
4. graficzne
5. wycechowanie
MODELE ROZMOWY OCENIAJĄCEJ
1. model jednokierunkowy
2. model dwukierunkowy otwarty
3. model dwukierunkowy zamknięty
ZASADY OCENY PRACOWNIKÓW
1. zas. celowności
2. zas. powszechności
3. zas. systematyczności
4. zas. adekwatności
5. zas. jednolitości
6. zas. prostoty
7. zas. elastyczności
8. zas, poufności
9. zas. użyteczności
10. zas. etapowości
BŁĘDY OCENY PRACOWNIKÓW
1. techniczne
- źle skonstruowane formularze ocen skupiające się na nieodpowiednich zagadnieniach
- niezrozumienie celu, zasad i procedury postępowania oceniającego
- niewłaściwy dobór celów i kryteriów oceny do specyfiki stanowiska pracy
- przyjęcie zbyt dużej liczby kryteriów oceny (trudność w formułowaniu jednoznacznej oceny)
- niekonsekwentne wykorzystanie wyników oceny
SZTUKI OCENIANIA
- brak obiektywizmu
- efekt hierarchii
- transfer stereotypu estetycznego
- błąd tendencji centralnej
- błąd świeżości
- błąd naśladownictwa
- błąd pobłażliwości
- mechanizm projekcji i atrybucji
- efekt pierwszego wrażenia
- etykietowanie
CELE SZKOLENIA Z PKT WIDZENIA PRZEDSIEB.
1. dostawanie kwalifikacji zawodowych pracowników do aktulanych wymogów stanowisk pracy
2. rozszerzenie kwalifikacji w kontekście przewidywanych zmian technicznych i organizacyjnych
3. podnoszenie elastyczność i dyspozycyjności pracowników
4. rozwijanie umiejętności pracy w ramach różnych form organizacji pracy
5. umacnianie integracji pracowników z przedsiębiorstwem
6. poprawa komunikacji w firmie
CELE SZKOLENIA Z PNK WIDZENIA PRACOWN:
1. rozwijanie umiejętności samokontroli i samooceny
2. lepsze opanowanie umiejętności zawodowych
3. przygotowanie się do zmian zawodu
4. lepsze współdziałanie w ramach grupy pracwniczej
5. tworzenie bardziej przyjaznej atmosfery w pracy
6. rozwijanie zdolności kreatywnego myślenia
Cele szkolenia muszą być dostosowane do:
1. misji i strategii przedsiębiorstwa
2. strategii zarządzania zasobami ludzkimi
3. jakości potencjału pracy jakim dysponuje przedsiębiorstwo
Etapy procesu szkolenia:
1. identyfikacja potrzeb szkoleniowych
2. tworzenie programu i planu szkoleń (ustalenie budżetu w szkole)
3. realizacja szkolenia
3. ocena przebiegu i wyników szkolenia
Procedury postępowania w celu ustalenia potrzeb szkoleniowych w firmie:
1. ocena efektywności pracy zatrudnionych
2. analiza wymagań stanowiska pracy
3. analiza organizacyjna
4. przegląd zasobów ludzkich
Źródła informacji dostarczające kompleksowej informacji o potrzebach szkolenia:
- opisy stanowisk pracy
- strategie i plany rozwoju firmy
- wyniki okresowych ocen pracowników
- schemat organizacyjny firmy
- analiza zachowań pracowników
Metody szkolenia ze względu na kryterium „stopnia zaangażowania szkolonych w przebiegu szkolenia”:
1. aktywne (gry, symulacje, inscenizacje, studia przypadków)
2. pasywne (wykłady, udział w konferencjach, sympozjach)
Metody szkolenia ze względu na kryterium „liczby osób szkolonych”
1. indywidualne
2. grupowe
Metody szkolenia ze względu na kryterium „miejsce szkolenia”
1. szkolenie na stanowisko pracy (konsultacje pracownika z przełożonym, instruktarz, powierzenie zadań zleconych)
2. szkolenie poza stanowiskiem pracy (wykłady, seminaria, konferencje)
Metody oceny efektywności szkoleń:
1. model D. Kirkpatrika
2. stopa zwrotu kapitału zaangażowanego w finansowanie przedsięwzięć szkoleniowych (ROI)
3. model C-I-P-O
Poziomy oceny efektywności szkoleń wg modelu D. Kirkpatrika
1. reakcji na szkolenie
2. uczenia się szkolonych
3. modyfikacji zachowania szkolonych
4. wyników pracy osób szkolonych.
Poziomy oceny efektywności szkoleń zgodnie z modelem C-I-P-O:
1. kontekst
2. nakłady
3. proces
4. rezultaty
KARIERA
KARIERA W WYMIARZE INDYWIDUALNYM
jest efektem samorządzenia pracownika jego rozwojem i obejmuje całą drogę jego rozwoju zawodowego - od momentu wejścia na rynek pracy do momentu definitywnej rezygnacji z pracy zawodowej
KARIERA W WYMIARZE ORGANIZACYJNYM
jest efektem zarządzania rozwojem pracownika zarówno ze strony firmy jak i samego pracownika i obejmuje ciąg kolejno zajmowanych przez niego stanowisk pracy, wykonywanych prac i pełnionych funkcji w jednej organizacji
ZARZĄDZANIE KARIERAMI PRACOWNICZYMI
to system działań polegający na integrowaniu indywidualnych planów rozwojowych pracowników z planami rozwoju firmy
Zarządzanie karierami zakłada aktywne działania firmy obejmujące:
1. identyfikację aspiracji pracownika
2. ocenę jego możliwości rozwojowych
3. uzgodnienie ścieżki jego kariery
4. udzielenie pomocy w realizacji ścieżki kariery
5. monitorowanie przebiegu ścieżki kariery zawod.
6. wprowadzenie korekt ścieżki kariery indywid
CELE ZARZĄDZANIA KARIERAMI PRACOWNICZYMI
1. zabezpieczenie potrzeb przeds. w zakresie następstw
2. skorelowanie potencjału pracowniczego z pot. przeds
3. zwiększenie atrakcyjności przeds. jako pracodawcy
4. motywowanie pracowników do rozwoju
5. zwiększenie zadowolenia z pracy zatrudnionego personelu
KONCEPCJE ZARZĄDZ. KARIERAMI PRACOWNICZYMI
1. brak ingerencji ze str. firmy w kierunku rozwoju zawodow. pracowników (koncepcja „niewidzialnej ręki”)
2. autorytarny wybór ograniczonego grona pracowni., któremu umożliwia się rozwój zawodowy (tzw. „poszukiwaczy perel”)
3. podjęcie przez organizacje i pracow. usystematyzowanych działań umożliwiających rozwój zawodowy wszystkich pracowników, którzy wyrażają taką gotowość (tzw. „koncepcja usystematyzowana”)
DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE REALIZACJĘ KARIER PRACOWNICZYCH
1. upowszechnienie informacji na temat możliwości realizacji kariery
2. motywowanie do rozwoju zawodowego
3. szkolenie pracowników
4. sprzyjanie samodoskonaleniu pracowników
5. definiowanie ścieżek kariery zawodowej
6. prowadzenie rejestru sukcesów
7. podnoszenie kwalifikacji kadry zarządzającej karierami
8. zapewnienie doradztwa w zakresie rozwoju zaw. i kształtowanie ścieżek karier zawodowych
9. sprzyjanie wymianie doświadczeń między pracownikami
10. wykorzystywanie ośrodków ocen
ZASADY FUNKCJONOW. SYSTEMU ZARZ. KARIERAMI
1. spójności z pozostałymi funkcjami personalnymi
2. przejrzystości systemu karier zawodowych
3. jawności informacji o awansach pracowniczych
4. równości szans na awans dla wszystkich pracowników
5. udostępniania pracownikom zainteresowanym awansem
WARUNKI SKUTECZNYCH REALIZACJI KARIER PRACOWNICZYCH
1. wskazanie korzyści motywujących
2. uwzględnienie faz rozwoju zawodowego i osobistego człowieka
3. wskazanie pracownikom zasad postępowania w zakresie realizacji własnej ścieżki kariery zawodowej
KLIMAT ORGANIZACYJNY
to świadomość zbiorowa jaj pracowników, kształtowana przez procesy społeczne zachodzące z każdej organizacji, będące wynikiem ukł. przyjętych wartości ocen, zwyczajów, norm postępowania
PARTYCYPACJA PRACOWNIKA
to uczestnictwo w procesach realnych przeds. (wytwarzanie dóbr, ich magazynowanie, transport) w procesach regulac. (decydowanie kto, jak i jakimi metodami ma wykonać)
ZALETY PARTYCYPACJI PRACOWNIKA
1) ogranicza występow. alienacji i stresów wśród pracowników
2) umożliwia pracownikom wykazanie się swoimi kwalifikacjami
3) stanowi podstawę do zaspokojenia potrzeb wyższego rzędu, tj. przynależności, szacunku, uznania i samorealizacji. Sprzyjają uzyskaniu przez pracowników zadowolenia z pracy
4) sprzyja wzrostowi motywacji do pracy, zwiększa zaangażowanie pracowników, wyzwalając zarazem ich inicjatywę, przyczynia się także do wzrostu sprawności działania i jakości pracy
5) Sprzyja integracji celów pracowników celem organizacji
6) wzmacnia prestiż przełożonego w oczach podwładnych
MINUSY PARTYCYPACJI PRACOWNIKA
1) wydłużenie czasu między pojawieniem się problemu lub chwilą podjęcia decyzji
2) czasochłonność zebrań, prowadzenia uzgodnień
3) możliwość manipulacji pracownikami przez przedstawienie niepełnej lub mylnej inf.,co prowadzić może do konfliktów, zablokowania komunikacji, pogorszenia się współpracy w zespole, powstawania negatywnych stereotypów czy szablonów postępowania
INNOWACJA - to narzędzie, za pomocą, którego zmiany czynią okazje do podjęcia nowej działalności gospod. lub doświadczenia usług
KLIMAT PARTYPACYJNO ORGANIZACYJNY ORGANIZACJI-to efekt zarządzania ukierunkowanym na tworzenie innowacji poprzez ujawnienie twórczych możliwości pracowników ich celowe wykorzystanie dla generowania nowych wartości
TECHNIKI KREOWANIA PARTCYPACYJNO- INNOWACYJNEGO KLIMATU ORGANIZACJI- to sposoby naukowego działania wykorzystywane w zakresie diagnozowania i eliminowania czynników dehumanizacji organizacji pracy, doprowadzające do kompatybilności interesów osobistych pracowników interesami firmy w celu stworzenia płaszczyzny do wyzwolenia potencjału twórczego pracowników w procesie generowania nowych rozwiązań
Techniki kreowania partycypacyjno- innowacyjnego klimatu org. dzielą się na 2 grupy:
1) techniki diagnozowania i eliminowania czynników dokumentacji organizacji pracy
2) techniki wyzwalania potencjału twórczego pracowników
DEHUMANIZACJA ORGANIZACJI PRACY- to układ zdarzeń i stosunków zachodzących w procesie pracy uniemożliwiających zaspokojenie materialnych potrzeb pracowników, realizując ich zainteresowania
CZYNNIKI DEHUMANIZACJI ORG. PRACY istniejące na 4 płaszczyznach
1) przebiegu czasu,
2) społecznego środowiska pracy,
3) materialnego środow. pracy
4) możliwości pracownika do spełniania wymagań pracodawcy
TEST LITEROWY BOURDONA
wskaźniki umożliwiające wysunięcie na podst. testu literowego
1) wskaźnik dokładności WD= x / y
2) wskaźnik wydajności WW= zWD /100
x- liczba prawidłowo skreślonych liter
y- liczba liter, którą należało skreślić
z- ogólna liczba, którą osoba badana przejrzała podczas wykonywania badania
TEST TABLIC LANDOLTA
WSKAŹNIK PRZETWORZENIA INFORMACJI
F- liczba inf. przetworzonych w bitach na sekundę
y- liczba popełnionych błędów
229,44- stała liczba inf. zawartych w całej tablicy, określona w bitach
3/585- stała liczba inf. w bitach, jaką zawiera 1 pierścień
KWESTIONARIUSZ DIAGNOZY EFEKTYWNOŚCI SYSTEMU MOTYWACJI D.A. NADLERA i E. LAWLERA
składa się z 3 części:
A) - służącej badaniu poziomu zaspokojenia oczekiwań pracowników przy istniejącym systemie motywacji
B) - służącej badaniu indywidualnych oczekiwań, jakie poprzez pracę chcą zaspokoić pracownicy i ich poziom.
C) - służącej badaniu ogólnej sytuacji organizacji pracy, która odczytywana jest poprzez percepcje wartości rezultatu ze wzgl. na związek tego rezultatu z wydatkowanym wysiłkiem
WSKAŹNIKI UMOŻLIWIAJĄCE WYSUNIĘCIE WNIOSKÓW NA PODST. KWESTIONARIUSZA DIAGNOZY EFEKTYWNOŚCI SYSTEMU MOTYWACJI D.A. NADLERA i E. LAWLERA
1) wskaźnik ogólnego poziomu zaspokojenia oczekiwań pracowników
2) wskaźnik ogólnego poziomu zaspokojenia oczekiwań pracowników z badanej części przeds.-F20
3) poziom zaspokojenia oczekiwań pracowników objętych badaniem P20
4) wskaźnik wielkości motywacji do pracy WMS
p20- wskaźnik ogólnego poziomu zaspokojenia oczekiwań pracownika
i- numer kolejnego pytania odpowiadającego danemu oczekiwaniu
n- liczba pytań
Ai- wartość odp. na pytanie o nr i części A
Bi- wartość odp. na pytanie o nr i części B
F20- wskaźnik ogólnego poziomu zaspokojenia oczekiwań pracowników z badanej części przedsięb.
i- numer kolejnego pytania odpowiadającego danemu oczekiwaniu
n- liczba pytań
Ai- wartość odp. na pytanie i część A kwestionariusza
Bi- wartość odp. na pytanie i część B kwestionariusza
i = 1,2, … ,n
P20- poziom zaspokoj. oczekiwań n pracownik. objętych bad.
WMS- wskaźnik wielkości motywacji do pracy
c1, c2,c3- kolejne wart. odpowiedzi na pyt. Części C kwestionar.
TECHNIKI KSZTAŁTUJĄCE INNOWACYJNO- PARTCYPACYJNY KLIMAT ORGANIZACYJNY
TECHNIKA ROTACJI PRACY
to sposób systematycznej zmiany czynności wykonywanych przez pracownika poprzez zmianę stanowiska pracy w ramach istniejącego podziału pracy
OGRANICZENIA TECHNIKI ROTACJI PRACY
1) Pracownik wykonuje tylko niewielką cząstkę procesu, stąd na ogół nie ma możliwości wykazania się odpowiedzialnością za przebieg pracy
2) kontrola rezultatów pracy powierzona jest przełożonemu lub specjalnie utworzonemu do tego celu stanowisku pracy
3) praca jest wykonywana indywidualnie i w związku z tym zaspokojenie potrzeby przynależności jest w znaczący sposób ograniczone
TECHNIKA ROZSZERZANIE PRACY
polega na powiększaniu zakresu wykonywanych czynności poprzez scalanie kilku dotychczas wykonywanych na różnych stanowiskach, zadań i powierzchni ich jednemu wykonawcy umożliwiając mu zarazem samoregulację rytmu pracy
SPOSOBY ROZSZERZANIA PRACY
1) scalenie uprzednio rozdrobnionych czynności w jedno szersze zadanie
2) dodanie do prostych czynności podstawowych dla danego stanowiska, czynności pomocniczych, np. konserwacja urządzenia, drobne naprawy
3) dodanie do wykonywanych czynności takich, dzięki którym pracownik będzie mógł wykazać się odpowiedzialnością
TECHNIKA WZBOGACANIE PRACY
polega na zorganizowaniu pracy w sposób umożliwiający pracownikowi rozwój i samorealizację zawodową, a poprzez to osiągnięcie zadowolenia z pracy
Technika wzbogacania pracy bazuje na założeniach:
1) pracownik powinien wykonywać cały produkt
2) do zadań pracownika należy włączyć czynności przygotowawcze i kontrolne
3) pracownik powinien być informowany o wynikach swojej pracy
4) pracownik powinien posiadać swobodę w zakresie wykonywania zadania
5) styl kierowania powinien posiadać charakter demokratyczny
STOPIEŃ INDYWIDUALNEGO DOSTOSOWANIA TREŚCI PRACY DO OCZEKIWAŃ PRACOWNIKA
„DOSTOSOWANIE” (tr. pracy oferowana w mscu pracy - bogata, tr. pracy pożądana przez pracownika - bogata:
1) wysoka jakość pracy
2) wysoka satysfakcja z pracy
3) niski sposób fluktuacji zatrudnienia
„NIEDOSTOSOWANIE” (tr. pracy oferowana w mscu pracy - bogata, tr. pracy pożądana przez pracownika - uboga:
1) niska jakość pracy
2) zakłopotanie, frustracja pracownika
3) wysoki poziom fluktuacji zatrudnienia
„NIEDOSTOSOWANIE” (tr. pracy oferowana w mscu pracy - uboga, tr. pracy pożądana przez pracownika - bogata:
1) niewykorzystanie możliwości pracownika
2) niski poziom satysfakcji z pracy
3) wysoki poziom fluktuacji
„DOSTOSOWANIE” (tr. pracy oferowana w mscu pracy - uboga, tr. pracy pożądana przez pracownika - uboga:
1) wysoki poziom wykonywania prostych prac
2) motywacja wewnętrzna zastąpiona motyw. zewnętrzną
TECHNIKA TWORZENIA GRUP AUTONOMICZNYCH
to naukowy sposób działania, wykorzystywany do tworzenia samodzielnych zespołów pracowników, których funkcją jest wykonywanie powiązanych ze sobą zadań, tworzących określoną całość w procesie pracy
IMPLIKACJE TEORII MOTYWACJI DLA PRAKTYKI TWORZENIA AUTONAMICZNYCH GRUP
1) pracownicy odczuwają silną potrzebę przynależności, stąd preferują prace zespołowe niż indywidualne
2) pracownicy odczuwają potrzebę wyrażania opinii i otrzymywania informacji o przebiegu procesu pracy
3) pracownik oczekuje szacunku i uznania
4) przeciętny pracownik nie unika odpowiedzialności, wręcz przeciwnie- chce odpowiadać za swoją pracę
GRUPA AUTONOMICZNA jest konstytuowana przez:
1) posiadanie wspólnego, akceptowanego celu
2) istnienie i uznanie wzajemnej zależności jednostek w grupie
3) zaangażowanie członków grupy w jej funkcjonowanie
SPOSOBY ORGANIZACJI GRUP AUTONOMICZNYCH
1) grupy szeregowe
2) grupy równoległe
3) grupy rozgałęzione
TECHNIKA KÓŁ JAKOŚCI
to sposób naukowego działania polegający na tworzeniu ochotniczych grup pracowniczych regularnie analizujących i poszukujących rozwiązań problemów powstałych w toku pracy
Twórca: KAORU ISHIKAWA
ETAPY TWORZENIA KÓŁ JAKOŚCI
1) przygotowanie
1.1) akcja informacyjna
1.2) budowa struktury instytucji kierowania pracą kół jakości
2) Szkolenie kierowników kół jakości tzw. moderatorów
3) Inicjacja pracy kół jakości
4) Rozwiązywanie problemów powstających w toku pracy przez koła jakości
TECHNIKA MAPS
to sposób naukowego działania pozwalający na racjonalny dobór pracowników do określonych zadań, uwzględniający preferowane przez pracowników zajęcia i pożądany z ich punktu widzenia współwykonawców
Twórca: RALPH H. KILMANN
ETAPY TECHNIKI MAPS
1) Określenie celu, przedmiotu, zakresu organizowania
2) zebranie informacji
3) zbudowanie wiązki zadań i preferencji pracowniczych
4) uzyskanie wstępnego projektu nowej organizacji pracy
5) zaprojektowanie nowej organizacji pracy
6) wdrożenie projektu
7) prowadzenie okresowej oceny funkcjonowania organizacji
TECHNIKA RADARU PERSONALNEGO
to sposób naukowego działania pozwalający na ocenianie pracy kierowników przez ich podwładnych na podstawie zestawu syntetycznych elementarnych kryteriów behawioralnych i efektywnościowych
E-learning to technika szkolenia wykorzystująca media elektroniczne, w tym Internet, Intranet, przekazy satelitarne, taśmy audio/video, telewizję interaktywną oraz CD-ROMy.