PIEŚNI (4. ćwierć I w. p.n.e) Horacego, zawierajęce 103 ody w 4 księgach, zbiór utworów o różnorodnej tematyce, począwszy od pieśni poświęconych bogom po ody autotematyczne; od utworów o akcentach politycznych po pieśni nawiązujące do mitów, m.in. do wątków homeryckich; od utworów poświęconych problemom etycznym po pieśni bachiczne i miłosne. Poeta czasem w radosnych na pozór pieśniach wyraża niepokoje, jakie nie opuszczają myślącego człowieka. Głosi nade wszystko umiar i harmonię, na przykład w retorycznej prośbie do Apollina: Spraw, niech cieszę się tym, co mam. Nęci go przy tym bujne bogactwo życia   stąd też Pieśni stają się kroniką zmagań między postawą epikurejczyka i stoika, skłonnego uznać spokój ducha za wartość najwyższą. Horacy nierzadko odwołuje się do liryki greckiej, zwłaszcza w pieśniach miłosnych, w których nastrój pogody i dystansu przeważa nad opisem namiętności   poeta zresztą chętnie parodiuje przesadną uczuciowość. Snuje także refleksje nad przemijaniem. Horacy przedstawia w Pieśniach swój program poetycki. Poecie przyznaje rolę wychowawcy, w ten sposób podkreślając jego nieśmiertelne miejsce w historii. Radzi też nie zapominać o entuzjazmie twórczym (furor poeticus). Ideę tę akcentuje w ostatniej pieśni księgi III, znanej jako Exegi monumentum. Zwracając się do Melpomeny, by obdarzyła go delfickim wieńcem, z duma wyznaje, że sam wzniósł sobie pomnik trwalszy od spiżu. To w tej odzie zapisał często później cytowane słowa: Non omnis moriar ('Nie wszystek umrę'), będące wyrazem poetyckiej mocy mistrza słowa. Pieśni Horacego pozostały wzorcem dla następnych pokoleń, nie tylko ze względu na tematykę utworów, ale także nowoczesną formę. Wiele jego ód jest wyzwaniem dla tłumaczy, a Pieśni uznano za niedościgły wzór klasycznego ładu i koronę liryki rzymskiej.

 

---