30. Porównaj „Wesele” - dramat nowatorski z początku XX w. z „Tangiem” - dramatem nowoczesnym.
„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego jest dramatem symboliczno-fantastycznym z początku XX - tego, lecz również realistycznym, spełniającym rolę dramatu narodowego i dramatu społecznego, natomiast „Tango” Mrożka to współczesna tragikomedia. Wyspiański zachowuje starożytną zasadę trzech jedności - miejsca, czasu, akcji. Dramat cechuje synkretyzm, czyli synteza sztuk. Pojawia się muzyka i tańce weselne oraz elementy plastyczne, obrazy Matejki - Stańczyk, Wernyhora - wiszące nad biurkiem Gospodarza. Istnieją elementy ludowe: obrzęd weselny, oczepiny, gwara, przysłowia ludowe - Gospodarz mówi: "A bo chłop i ma coś z Piasta, chłop potęgą jest i basta". Można dziś spotkać się często z opinią, że „Tango” jest uwspółcześnioną wersją „Wesela”, dlatego porównanie tych dwóch dramatów rozpocznę od odczytania symbolów tańca.
W „Weselu” wraz z ukazaniem się Gospodarzowi Wernyhory zaczyna się ważki wątek walki narodowowyzwoleńczej. Ważne sceny to: wręczenie złotego rogu, nakaz zwołania wici i czekanie na znak. Zamiar podjęcia walki o wolność kończy się niepomyślnie. Inteligenci nie dorośli do roli przywódczej. Gospodarz oddaje złoty róg Jaśkowi, który go gubi, sięgając po czapkę z pawich piór. Młody drużba jest świadkiem dziwnego tańca. Weselnicy w pijanym i somnambulicznym transie obracają się sztywno w takt melodii granej przez Chochoła, a Jaśkowi „dech zapiera rozpacz, a przestrach i groza obejmują go martwotą; słania się, chyla ku ziemi, potrącany przez zbity krąg taneczników, który daremno chciał rozerwać...”
Zrozumienie symbolu „chocholego tańca” nie jest łatwe, bowiem wywoływał rozbieżne interpretacje. Być może to znak NIEMOCY, niezdolności do czynu, a może symboliczna wizja uśpionego społeczeństwa polskiego, któremu brak gotowości do walki narodowowyzwoleńczej. Dramat Wyspiańskiego należy odczytać jako bolesny rozrachunek poety z własnym narodem.
Natomiast tango to taniec o wyjątkowym ładunku ekspresji. W Europie przyjęło się w wersji oswojonej, ale nie zmienia się jego treść. Opowiada historię strapionych serc i nieszczęśliwej miłości porzuconych kochanków. U Mrożka dodać jeszcze należy element światopoglądowy (postawę wobec wolności i totalitaryzmu) i już mamy dramat rodzinny. Tytułowe, szaleńcze tango prowadzone przez Edka, któremu bez sprzeciwu podporządkowuje się Eugeniusz, symbolizuje zapowiedź „dyktatury ciemniaków” - na czele z Edkiem i „zniewolenie” narodu. Rodzina Stomila staje się świadkiem starcia Artura (student medycyny i filozofii) z przedstawicielem starszego pokolenia, a przede wszystkim z pięścią Edka. Taniec ten symbolizuje powtarzalność historii, przedstawia koleje rewolucji. Wydaje się, iż tango w tym dramacie ma wymowę bardziej pesymistyczną niż chocholi taniec w „Weselu”. Oznacza on zwycięstwo totalitaryzmu, zwycięstwo taniej kultury masowej, a co za tym idzie - klęskę podjętej przez Artura próby uporządkowania świata. Artur pragnął ładu, przywrócenia tradycji, przywrócenia zasad moralnych.
Kolejnym motywem, choć dla dramatu Mrożka niezwykle istotnym, będzie motyw chama. Na weselu inteligenta z chłopką w chłopskiej bronowickiej chacie bawią się ze sobą, tańczą i piją przedstawiciele krakowskiej cyganerii artystycznej (inteligencji) i chłopstwa z Bronowic. Obecność dwóch warstw społecznych odnajdujemy także u Mrożka. W rodzinie inteligenckiej zadomowił się cham, plebs, prostak — Edek. Stanowi dla inteligenckich gospodarzy obiekt podziwu i adoracji.