Poezja ziemiańska i religijna Kaspra Miaskowskiego (1550- 1622)
-wielkopolski szlachcic
-poeta o wyobraźni malarza,
Jego poezja inaczej ujmuje tradycyjną opozycje prostoty i przpeychu: NIE przeciwstawia ciszy wiejskiej cywilizacji ani sztuce. Opozycja prostoty i przepychu nie jest obrazem rozbicia świata , to nie dwa ciągi kultury, wobec których człowiek jest neizależny, lecz wewnętrzny konflikt świadomości, wyrażający się w postawie ucieczki do cywilizacji lub w postawie współodpowiedzialności.
Rzeczy przemijają z popiołu w popiół, a pomiędzy znajduje się przelotne piękno istnienia (Na śklenicę malowaną)
Świadomość przemijania nie prowadzi do negacji życia, lecz do filozoficznego smutku z powodu niemożności obrony.
Piękno rzeczy przemijających rodzi krytycyzm poetycki, skłania do rewizji ułatwionych postaw.
Rozbity zostaje arkadyjski obraz szczęśliwego ziemnianina. Żywot wiejski nie może istnieć na zewnątrz cywilizacyjnych konfliktów (Do Symona Symonidesa)
Odrzucenie mitu wsi spokojnej
Waleta -wierz pożegnalny rozstająych się kochanków - Miaskowski w Walecie włoszczowskiej słowa miłości objęły żegnany krajobraz wiejski
Jednak jego dwa wiersze o tym samym tytule Na komin są konsolacjami (pocieszeniami) wbrew czasowi i poza światem kolizyjnej śiwadomości. Prezentowana jest w nich postawa ucieczki od konfliktów i dwoistych znaczeń, wyraz miłości do przemijającego piekna.
Koncepcja człowieka- oparta na próbie odnalezienia we własnym doświadczeniu wewnętrznym prawd o człowieku. (Elegia pokutna do pana Boga.) Człowiek uratowany od potopu, ale obarcozny grzeszną skłonnością natury, żyjący w świecie rozdzielonych języków. - humanizm dramatyczny
Odrzuca przekonanie, że Bogu można skladac hołd poprzez darowanie mu różnych rzeczy, ale tez miłowanie go samym sercem nie wystarczy- jedyną szansą jest postawa pokutna. Czlowiek który w czasie przemijania dostrzeże czas pokuty, staje wobec możliwości przejścia do raju, który jest miejscem doskonałego szczęścia (Tren na śmierc Zygmunta Rybskiego) Raj to bogaty dwór monarchy , napełniony muzyką i tęczowymi barwami.
Natury nie można pokonać, ale człowiek powinien caly czas dążyć do wyzwolenia się ze „złego pęta”.
Czas jest kategorią nadrzędną, porządkująca świat „dziwnych przygód”. Przypomina, prawdę przemijania i konieczność dostosownaia się: człowiek jest elementem natury, czas jest prawem natury - ale człwoiek niesie dodatkową wartośc, którą powinien ocalić przed naturą. (Na dudy do tegoż)
-na określenie śmierci wybiera metaforykę przyrodniczą, uspokajającą(człowiek podlega praowm natury, nie tylko prawom boskim) np. wiatr powala drzewo w sadzie, mak przygięty do ziemi przez gwałtowny wiatr. Itp.
Poezja Miaskowskiego to ciąg rozważań wokół opozycji, bez summy pogladów. Wg. Niego samego do poezji konieczna jest nadświadomość i naśladowanie wielkiego Twórcy. Z tego przekonania uczynil zasadę własnej twórczości, czuje się uprawniony do budowania wizji raju i objaśniania sensowności dziejów człowieka np. Rotuły na narodzenie Syna Bożego
Korzysta z dorobku antyku, ale przede wszystkim korzysta z dorobku średniowiecza- przerabia na wiersze Credo, pacierz, dekalog, wprowadza hymn, antyfonę, elegię pokutną, emaus. - próbuje w ten sposób odnowić ducha średniowiecznego.
Poemat Historyja gorzkiej męki i okrutnej śmierci Boga wcielonego Jezusa Pana-
połączenie epickiego toku narracji z dydaktycznymi rozważaniami, ujęty w cykl godizn liturgicznych.
Narrator pełni funkcję przewodnika i komentatora po głównych miejscach świętej historii.
Chrystus reprezentuje człowieka poddanego prawom czasu, wyższe od natury piękno skazane na zagładę
Ogromne zagęszczenie wyliczeń, pytań retorycznych, kontrastow, wykrzykników, inwersji
Konstrukcja malarskiej perspektywy , umiejętnośc opisania tłumu i przestrzeni
Poezja Miaskowskiego to wyraz nowych poszukiwań i dla nowego okresu są one ważniejsze niż obiektywne osiągnięcia. Widział trudności poetów budujaych nową poezje po Kochanowskim - wypowiedzial je w rozmowie z muzą (Lutnia Jana Kochanowskiego).
Poszukiwania są wewwnętrzną koniecznością rozwoju poezji.