13417 skanuj0018 (99)

menty tego typu podków ze stanowisk Warszawa-Miasto (rys. 1. 2) oraz Warszawa-Zamek (rys. 3).

Typ beta (tabl. IV)

Okazy tego typu formą swą są w zasadzie zbliżone do poprzedniego. Wzrastają Jednak w pewnym stopniu wymiary podków, i tak wynoszą one teraz około 110 na 12A mm. Bardziej smukłe stają sk ramiona, których szerokość wynosi około 25 mm, wzrasta natomiast rozpiętość przestrzeni wewnętrznej do 60 mm. Podkowa Jest płaska z bardziej Jednak wydatnym zakończeniem ramion. Umocowanie odbywa się poprzez trzy z każdej strony otworki Jednak o kształcie prostokątnym tak uformowane, że główka gwoździa w znacznym stopniu sit; w nim kryje. Zwiększało to bezspornie czas użytkowania podkowy, i stanowiło pierwszą próbę rozwiązania omówionego wyżej problemu. Używane gwoździe muszą Już Jednak mieć specjalną formą z główką ukształtowaną w postaci zbliżonej do sześcianu. Wydaje się, co zostanie jeszcze szczegółowo omówione przy gwoździach, że mamy tu po raz pierwszy do czynienia z celowo wykonanymi podkowłakami.

Załączony materiał (tablica IV) zawiera okazy z Zamku Królewskiego w Warszawie (rys. 1), Warszawy-Miasta (rys. 2). Ponadto tego typu okazy znaleziono w Wyszogrodzie.

Typ gama (tabl. V)

Jest to bardzo ciekawa próba rozwiązania przedstawionego problemu w zakresie długotrwałości używania podkowy. Forma zupełnie podobno do poprzedniej. Wymiary ok. 110 na 120 mm. Szerokość ramion około 25 do 30 mm, przestrzeni wewnętrznej około 50 do 60 mm. Różnica połogu Jrdnuk nu zmianach w zakresie ukształtowania powierzchni. Część przy krawędzi zewnętrzne) podkowy Jest znacznie grubsza, natomiast wewnętrzna cieńsza, tak że powstaje wyraźna wklęsłość. W wklęsłości tej ulokowane są prostokątne otworki do zamocowania gwoździ. Taka forma pozwala na całkowitą ochronę główki gwoździa przed starciem, zanim nie ulegnie mu część zewnętrzna, podwyższona. Wydajo się jednak, że w tym wypadku została wyraźnie naruszona statyczność używania podkowy Jako pe-un>K<' rodzaju przedłużenia nogi konia, a tym samym utrudnione było poruszanie się (coś w rodzaju wysokiego wąskiego obrusu w damskim pantoflu). Zapewne było to przyczyną nic przyjęcia się tego rozwiązania na szerszą skalę.

W znanym materiale autor natrafił Jedynie na pojedyńczy okaz tak wykonanej podkowy z terenu Zamku Królewskiego w Warszawie (tabl. V).

Typ delta (tabl. VI)

W przypadku tego typu mamy do czynienia z okazami, w których postawiony i szeroko omawiany problem został rozwiązany w sposób idealny tak, Ze stosowany tu system umocowania używany Jtat do chwili obecnej. Zewnętrzna forma podków nie odbiega Jeszcze w sposób Istotny od typów poprzednich. Wymiary wynoszą około 110 na 120 mm, a więc w dalszym nągu są stosunkowo małe. Szerokość ramion wynosi około 30 milimetrów. Powierzchnia podkowy plaska z wyraźnym zakończeniem. Nowość polega na wykonaniu wzdłuż ramion • pecjalnego obiegającego podkowę rowka, w którym to dopiero są wykonane otworki na gwoździe. Taki sposób rozwiązania kwestii umocowania podkowy jest, jak wyżej wspomiano, doskonały. Z Jednej strony chroni on główkę gwoździa przed przedwczesnym starciem, a więc odpadnięciem podkowy, z drugiej zaś zapewnia odpowiednią statyczność przy poruszaniu się ••raz równomierność i długotrwałość ścierania powierzchni.

Na załączonej tablicy VI przedstawiono okazy tego typu z terenu Warszawy—Miasta (rys. 1, 2).

Typ epsilon (tablica VII)

Jest to ostatni w ciągu rozwojowym dotychczas wyodrębniony typ podków. W tym wypadku mamy do czynienia Jednak z wyraźnymi zmianami w Ich rozmiarach. Praktycznie odpowiadają one podkowom współczesnym. Ten więc okres należy przyjąć za istotny w zakresie używania odmiennej rasy konia. Wymiary wynoszą teraz około 120—130 na 140—150 mm. Ramiona są bardzo smukłe o szerokości 13 do 20 mm. Wyraźnie zarysowany i konsekwentnie wykonany Jest rowek obiegujący, w którym umieszczone są otworki na podkowiakl, tym razem