18715 obraz4

90 Komunikacja rytualna: od rozmowy codziennej do ceremonii medialnej

ceptacja z kolei zobowiązuje ucznia do odgrywania pewnej roli. Skoro oczekuje się od nas - przynajmniej we współczesnych kulturach Zachodu - że będziemy tacy, jak wskazuje na to nasze zachowanie, odgrywana rola nakłada na nas taki obowiązek. Jeżeli zatem nauczyciel niezmiennie oferuje dziewczętom rolę tych, które nie umieją lub nie lubią matematyki, ale są ładne, czarujące i grzeczne, chłopcom natomiast - rolę nieokrzesanych, głośnych i niegrzecznych, lecz wykazujących się bystrością - to prawdopodobnie tacy właśnie będą.

To proste przykłady, które wszak wymagają szczegółowych badań konkretnych przypadków, lecz nawet w takiej postaci stanowią wystarczającą ilustrację implikacji szczególnego fenomenologicznego statusu rytuału w zakresie komunikacji. Skoro rytuał występuje jako forma komunikacji, nie istnieje on poza czyimś wykonaniem, wówczas wykonanie jest indeksem jego akceptacji. Skoro wykonanie rytuału musi być zgodne z jego formą, jego obecność wprowadza w kontekst komunikacji element przymusu w większym stopniu niż w przypadku jakiegokolwiek innego rodzaju komunikacji.

CZĘSC II

RYTUAŁ W BADANIACH KOMUNIKACJI