16779 skanowanie0043 (13)

Znaczenie międzynarodowe mają także niektóre inne drogi, nie zaliczone oficjalnie do „europejskich”, np. odgałęzienie autostrady śląskiej przez Bolesławiec i Zgorzelec do Górlitz i Drezna, drogi Wrocław—Zielona Góra—Słubice, Kraków—Zakopane z odgałęzieniem do Chyżnego i Łysej Polany, Rzeszów—Krosno—Przełęcz Dukielska oraz inne dojazdy do przejść granicznych, jeżeli nie służą wyłącznie ruchowi lokalnemu.

2.    Drogi o znaczeniu krajowym. Są to główne drogi, łączące między sobą miasta wojewódzkie oraz inne ważne ośrodki gospodarcze, kulturalne i rekreacyjne o znaczeniu ogólnokrajowym. Bezsporne wyróżnienie takich ośrodków Jest trudne, należałoby się tutaj kierować natężeniem ruchu i zasięgiem przejazdów odbywanych daną drogą. Przykładowo za drogi o znaczeniu krajowym należałoby uznać dojazdy do Kołottzegu, na Mierzeję Helską, do Augustowa, Białowieży, nad Wielkie Jeziora Mazurskie,' w Bieszczady, Pieniny, Tatry, do Kotliny Żywieckiej, Wisły, Kotliny Kłodzkiej i Kotliny Jeleniogórskie! (jeżeli nie są to drogi międzynarodowe).

Najważniejsze drogi krajowe rozchodzą się promieniście z Warszawy i oznaczone są numerami 10—19, są to:

10    Warszawa—Gdańsk;

11    Warszawa—Suwałki—(Kowno);

12    Warszawa—Białystok—(Mińsk);

13    Warszawa—Terespol—(Brześć);

14    Warszawa—Lublin—Zamość—(Lwów);

15    Warszawa—Kielce—Kraków—Zakopano;

16    Warszawa—Częstochowa—Katowice—Cieszyn;

17    Warszawa—Poznań—Kostrzyn nad Odrą;

18    Łowicz—Łódź—Wrocław—Kudowa Zdrój;

19    Płońsk—Toruń—Bydgoszcz—Piła—Szczecin.

Większość tych dróg wchodzi w skład sieci międzynarodowych dróg „europejskich”.

Kolejne wyższe numery mają drogi odgałęziające się od -nich, a następnie drogi poprzoczno. Mniej woźne drogi są oznaczone g numerami trzycyfrowymi.    _t

3.    Drogi o znaczeniu regionalnym. Są to drogi łączące mia- ]■ , sta oraz inne ośrodki ważne w skali województwa. Sieć ich jest > gęsta, gdyż ogółem w kraju znajduje się 810 miast. Wiele z nich

jest Jednak połączonych drogami wyiazych kategorii — krajowymi i Ł międzynarodowymi.

4.    Drogi o znaczeniu lokalnym, obsługujące ośrodki gminne

i miejscowości wiojskie. Sieć tych dróg jest najgęstsza, mają one | jednak mało znaczenie dla ruchu pozalokalnego, ponieważ często t kończą się ślepo. Większość dróg o znaczeniu lokalnym nie ma

jeszcze nawierzchni ulepszonej. Powstające obecnie nowe drogi twarde naleią głównie do tej kategorii.

Znaczenie lokalne mają również ulice miejskie, nie zaliczano do dróg publicznych, z wyjątkiem odcinków przelotowych dróg państwowych 1 lokalnych przez mniejsze miasta. Długość jezdni ulic miejskich wynosi w Polsce 47,4 tys. km, z czego jezdni o nawierzchni twardej 33,9 tys. km, a o nawierzchni ulepszonej 25,0 tys. km. Aby uzyskać faktyczną długość sieci drogowej przydatnej dla ruchu samochodowego, należy długość dróg publicznych o nawierzchni twardej powiększyć o długość ulic z twardą nawierzchnią.

Oficjalna nomenklatura dróg nie wyróżnia powyższych kategorii Według dawnej klasyfikacji drogi dzieliły się na państwowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne, co miało jednak znaczenie tylko administracyjne. Klasyfikacja z 1962 r. rozróżnia drogi państwowe — mające znaczenie ogólnopaństwowe lub regionalne, drogi lokalne—mające znaczenie miejscowe, oraz drogi zakładowe — stanowiące dojazdy do określonych zakładów, instytucji i gospodarstw.

Bardzo zróżnicowane jest obciążenie dróg ruchem kołowym. Zależy ono nie tylko od ważności danej drogi, lecz także od położenia w stosunku do większych miast i ośrodków przemysłowych, które są źródłem lub celem większości przewozów. Obciążenie dróg szybko wzrasta, w miarę jak zwiększa się liczba pojazdów samochodowych oraz tonaż produkcji przemysłowej i rolnej. W latach 1956—1975 średnia liczba pojazdów na drogach państwowy o twardej nawierzchni wzrosła 3,4 razy, w tym pojazdów samochodowych 5,5 razy. Liczba pojazdów konnych zmalała o 60*/i, a ich udział w ogólnej liczbie pojazdów zmniejszył się s 41*/s do 5*/e. Obciążenie dróg w tonach wzrosło w tym samym okresie 4,2 razy, a w nim pojazdów konnych zmalał z 12*/s do l^/o.

W poszczególnych województwach średnie natężenie ruchu na drogach państwowych wahało się w 1975 r. od 658 pojazdów na dobę (bialskopodlaskie) do 2958 (katowickie). Obciążenie dróg w tonach “ jest jeszcze bardziej zróżnicowane, rozpiętość wskaźników skrajnych dla województw wynosi 1:5.

Z przestrzennego punktu widzenie interesujący jest układ dróg, a więc tworzona przez nie sieć. Najogólniej można powiedzieć, że drogi wyższego rzędu tworzą układy promionisto, których ośrodkami są stolica państwa, miasta wojewódzkie 1 miasta rejonowe (dawne powiatowe). Widać to w układzie dróg mlędzynarodo-

ii Drogowy Rocznik Statystyczny 1976, Min. Komunikacji, s. 82-3.