1

21* Olga Czerniawska - Edukacja osób .Trzeciego W«ku'

ją słuchaczom wykłady oraz zajęcia w grupach jak lektorat)', seminaria z historii. literatur)', psychologii itp. oraz zajęcia miłośnicze i profilaktyczne jak plastyka. gimnastyka, turystyka. Przy niektórych uniwersytetach działają zespoły „samarytańskie" - samopomocy - służące chorym słuchaczom przez odwiedziny. tyczenia, przynoszenie nagranych wykładów itp. Kilka uniwersytetów obchodziło 10. czy 15. rocznicę działania. W 1995 roku 20. rocznicę obchodził Warszawski Uniwersytet Trzeciego Wicku - pierwsza placówka w kraju. LTW tworzą sekcje przy PTG. Włoskie uniwesytety mają dwa stowarzyszenia, podobnie hiszpańskie. Inne tworzą jedno stowarzyszenie. Polski UTW organizował również kongres AIUTA. W Polsce w mniejszym zakresie prowadzone są badania uczestniczące.

UTW stanowi jedyny przykład placówki, która w okresie PRL została zaadaptowana z powodzeniem w praktyce i działaniach jako instytucja demokratyczna i samorządna.

Zakończmy ten fragment wypowiedzią M. Cicurcl z jego książki „Generacja nierdzewna". Pokolenie 60-latków ..boomu" ositignie w 2000 roku wiek emerytalny. Powstanie piramida demograficzna z głową ludzi starych. Pokolenie boomu jest energiczne, pełne nadziei. Ale starzejące się społeczeństwo stwarza pewne nerwozy. Jaki będzie ten okres starych ludzi. Czy przypominać będzie biblijny przyptulek Sary, która okazała się płodna w podeszłym wieku?***.

Zagadnienia do przemyślenia i dyskusji

1.    Na czym współcześnie polega i na czym polegać powinien prawidłowy przebieg naturalnego procesu starzenia się?

2.    Jakie warunki należy spełnić, by zachować możliwie pełną aktywność do późnych lat życia?

*. Jakie należy podjąć działania mające na celu uświadomienie społeczeństwu |x>dstwawowych problemów ludzi starszych?

Literatura zalecana

Gore I. Wiek i aktywność życiowa. Warszawa 19X0 K,nurniki A Studia i szkicepedagogiczne. Warszawa 1978.

Piotrowski J.: Miejsce człowieka starego w rodzinie i sjtoteczeńsiwie. Warszawa 1973 Stołowska M : Psychologia starzenia i starości. Warszawa 1989.

Tryfan B : Wiejska starość w Europie. Warszawa 1993.

Jerzy STOCHMIAŁEK

Rozdział VII

EDUKACJA I INTEGRACJA SPOŁECZNO-ZAWODOWA OSÓB DOROSŁYCH NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Zagadnienia integracji osób niepełnosprawnych¹¹ ze środowiskiem osób pełnosprawnych. a zwłaszcza wyrównywania szans życiowych osób niepełnosprawnych stanowią niezwykle złożoną i trudną problematykę, a jednocześnie doniosłe wyzwanie dla współczesnej edukacji dorosłych. Złożoność i trudność w rozwiązywaniu tych problemów wynika przede wszystkim z ich ilościowego i jakościowego charakteru. Ilościowe aspekty tego zjawiska są znaczne. Szacuje się, że około 14% ogółu ludności naszego kraju to osoby niepełnosprawne z różnych przyczyn'¹. Natomiast trudności polegają na tym. że uczestniczące w procesie edukacji dorosłych osoby niepełnosprawne różniące się rodzajem i stopniem niepełnosprawności oraz uzyskanym już wykształceniem wymagają znacznego zróżnicowania procesów edukacyjnych.

Gdy za podstawowy cel tej edukacji uznamy wielostronny rozwój osoby niepełnosprawnej, to jego osiągnięcie uwarunkowane jest intensyfikacją kontaktów społecznych i współuczestnictwem tych osób w decydowaniu o sprawach dotyczących ich uczenia się, pracy i spędzania czasu wolnego. Ważne jest tu bowiem spełnienie postulatu integracji funkcjonalnej wyznaczającej efektywność systemu kształcenia i wychowania osób niepełnosprawnych.