IMAG0157 (6)

Olga Czerniawska

rość wyodrębniono z dorosłości. Choć formalnie starsze osoby to dorośli, t jakby obdarci z jej atrybutów - samostanowienia, wolności wyboru. Ostat^ mówi się i pisze o późnej dorosłości określając w ten sposób starość. |Kl zawsze za tym postępuje postrzeganie praw do nauki, wyboru, samorząd. ności w instytucjach opiekuńczych, domach opieki społecznej. A przecie dostrzegają to Włosi - współcześni ludzie starsi to inni starsi, to nowi doro. śli. Teoria stratyfikacji społecznej podkreśla zamiany, jakie dokonują się w szczególnych kohortach wieku. Osoby starsze stale są lepiej wykształcone, sprawniejsze i zdrowsze, żyją dłużej. W starość wkraczają osoby, które opj. nowały techniki informatyczne, prowadzą samochody, korzystają z mjH strzeni cybernetycznej^{1 2}.

Zły stereotyp starości

Marginalizację ludzi starszych i negatywny stereotyp można odnaleźć w średniowiecznych modlitwach. Zawiera go modlitwa św. Tomasza z Akwi-nu i modlitwa starzejącej się kobiety-mniszki z XVII w. Chcę przedstawić cechy negatywne, wobec których bronią się św. Tomasz - filozof, zakonnik, możny pan i mniszka o nieznanej biografii. Proszą oni Boga o zachowanie przed wadami. Pierwsza wada to gadulstwo, kolejne to wścibstwo, zmienność nastrojów, egocentryzm, narzekanie na los, koncentracja na sobie, swoim zdrowiu, niecierpliwość wobec innych, niechęć do słuchania innycfy zniecierpliwienie, zadufanie, uznawanie tylko swoich racji, koncentracjalna słabościach i błędach innych, zamykanie się wobec dobra i piękna świata, zgorzkniałość, bycie przykrym wobec innych i otoczenia, opowiadanie o wadach, przykrych cechach, pomijanie zalet innych osób. Te negatywne cechy to dzieło diabła. Trzeba je zastąpić cechami pozytywnymi. Cierpliwością, życzliwością, słuchaniem innych, opanowaniem gadatliwości, wścibstwa, zbytniej pewności siebie, zadumą nad pięknem świata, dobrem, okazywaniem zaufania, chęcią pomocy, służenia swoimi umiejętnościami.

Wskazania, jak godnie i dobrze się starzeć zawiera sprawność harcerska „Wędrowniczek po zachodnim stoku". Sprawność tę można zdobywać po 50. roku życia. Trzeba stosować następujące wymagania³: stale kontrolować swoje zachowanie, pracować nad swoim charakterem, wypracować pozytywny stosunek do swojego wieku i zmian, jakie z nim się łączą, starać się o zachowanie sprawności fizycznej, dbać o estetyczny wygląd zgodny z normą wieku, nie pozować na młodość, zachować czystość, porządek i ład wo-

1

   Szatur-Jaworska, P. Błędowski, M. Dzięgielewska: Podstawy gerontologii społeczni}.

2

Warszawa 2006, s. 205.

3

Kamiński: Studia i szkice pedagogiczne. Warszawa 1978, s. 699-913.