20653 img136

ŚRODKI KARNE

§ 1. Funkcje środków karnych

Katalog środków karnych zawiera środki o różnym charakterze, różnych funkcjach, a także sposobie wymierzania. Występują w nim środki polegające iu określonych praw lub zakazie określonej działalności, przepadku oraz podaniu ot

Środki karne można podzielić na takie, w któiych przeważa element repre-j syjny, oraz takie, w których przeważa element prewencyjny (choć na ogól | występują obydwa te elementy). Do środków o przewadze elementu represyjne-I go zaliczamy pozbawienie praw i przepadek przedmiotów pochodzących z przestępstwa, natomiast do środków o przewadze elementu prewencyjnego — zakaz i prowadzenia określonej działalności, zakaz prowadzenia pojazdów i przepadek narzędzi przestępstwa.

Środki karne polegające na pozbawieniu praw i zakazach orzekane są w latach, w granicach od roku do 10 lat oraz od roku do 15 lat (art. 43 § 1 k.k.), 1 a w niektórych przypadkach na zawsze (art. 41 § la i Ib.arL 41a § 3 i art. 42 § 3 i 4 lek.). Jeżeli chodzi o inne środki, określane są one kwotowo albo w inny stosowny sposób.

Obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej pokrzywdzonemu, a także nawiązka zasądzona na jego rzecz pełnią przede wszystkim fiinkcję kompensacyjną, aczkolwiek nie są pozbawione elementów prewencyjno-rcprcsyjnych. Ta ostatnia funkcja niewątpliwie dominuje w wypadku zasądzenia nawiązki na określony cel społeczny.

Cel prewencyjny miała przewidziana w Kodeksie karnym z 1969 r. kara dodatkowa pozbawienia praw rodzicielskich lub opiekuńczych, którą sąd mógł orzec w razie skazania za przestępstwo popełnione na szkodę małoletniego (np. znęcanie się, uporczywa niealimcntacja, nadużycia seksualne). W Kodeksie